- سخن ناشر 1
- 1- مفهوم دیه 8
- مفهوم شناسی 8
- 2- مفهوم ارش 11
- 3- مفهوم حکومت 13
- 4- معیار تعیین ارش و حکومت 14
- 1- عصر جاهلیت 16
- 2- حقوق روم 17
- 5- حقوق آنگولاساکسون 20
- 4- آیین مسیحیت 20
- 6- دین اسلام 21
- اشاره 22
- ماهیت دیه 22
- 2- دیه ماهیت خسارت دارد 25
- 3- دیه ماهیت دو گانه اعم از خسارت و مجازات دارد 26
- ثمره عملی بحث ماهیت دیه 28
- نتیجه بحث ماهیت دیه 29
- اشاره 32
- اشاره 33
- 2- انواع جنایت 33
- الف) جنایت عمد محض 34
- ب) جنایت شبه عمد 38
- ج) جنایت خطائی محض 41
- الف) مقدار دیه مرد مسلمان 43
- یکم) دیدگاه فقهای امامیه 43
- اشاره 43
- دوم) دیدگاه مذاهب اهل سنت 50
- ب) مقدار دیه زن مسلمان 53
- بیان اقوال و نظرات 55
- اشاره 55
- اشاره 55
- یکم) اقوال و نظرات فقهای امامیه 55
- الف) اقوال و نظرات قائلین به نصف بودن دیه زنان 55
- دوم) اقوال و نظرات مذاهب اهل سنت 57
- ب) اقوال و نظرات قائلین به تساوی دیه زن و مرد 59
- یکم) نظر فقهای امامیه 59
- اشاره 59
- دوم) دیدگاه مذاهب اهل سنت 63
- اشاره 67
- نقد و بررسی ادله موافقان و مخالفان برابری دیه زن و مرد 67
- الف) کتاب 68
- ب) سنت 70
- اشاره 70
- دوم) فقهای اهل سنت 73
- ج) اجماع 77
- اشاره 78
- الف) مقدار دیه مرد اهل کتاب 78
- 5- مقدار دیه اهل کتاب 78
- اشاره 79
- یکم) نظر فقهای امامیه 79
- نقد و بررسی ادله و نظرات فقهای امامیه 81
- دوم) نظر مذاهب اهل سنت 84
- مذهب حنفی 84
- مذاهب مالکی و حنبلی 86
- مذهب شافعی 88
- ب) مقدار دیه زن اهل کتاب 89
- 1- بیان اقوال و نظرات 94
- الف) اقوال و نظرات فقهای امامیه 94
- اشاره 94
- اشاره 94
- ب) اقوال و نظرات مذاهب اهل سنت 98
- الف) مقدار دیه بینی 103
- 2- مقدار دیه اعضای فرد بدن انسان 103
- یکم) دیه زبان انسان بزرگ 106
- ب) مقدار دیه زبان سالم 106
- سوم) دیه زبان لال 110
- ج) مقدار دیه آلت رجولیت 113
- یکم) مقدار دیه آلت انسان سالم 113
- دوم) مقدار دیه آلت عنین 114
- اشاره 115
- 3- مقدار دیه اعضای زوج بدن انسان 115
- الف) مقدار دیه چشم ها 115
- مقدار دیه چشم انسانی که یک چشم سالم دارد 117
- ب) مقدار دیه گوش ها 119
- ج) مقدار دیه دست ها 122
- د) مقدار دیه پاها 125
- ه) مقدار دیه انگشتان 125
- و) مقدار دیه لب ها 127
- ز) مقدار دیه بیضه ها 131
- ح) مقدار دیه دو لب فرج (آلت تناسلی زن) 132
- ط) مقدار دیه پستان ها 134
- یکم) دیه پستان های زن 134
- دوم) دیه پستان های مرد 137
- الف) مقدار دیه موی سر 149
- ب) مقدار دیه موی صورت (ریش) 150
- ج) مقدار دیه ابروها 151
- د) مقدار دیه مژه ها 152
- 7- مقدار دیه منافع 159
- اشاره 159
- الف) مقدار دیه عقل 160
- د) مقدار دیه حس بینایی 161
- ب) مقدار دیه قدرت گویایی 161
- ج) مقدار دیه حس شنوایی 161
- و) مقدار دیه حس چشایی 162
- ه) مقدار دیه حس بویایی 162
- 1- بررسی جایگاه زن در ملل مختلف 164
- اشاره 164
- دوم) زن در میان اعراب جاهلی 165
- الف) جایگاه زن در ملل قبل از اسلام 165
- یکم) زن در جامعه بدوی 165
- چهارم) زن در دین یهود 167
- پنجم) زن در مسیحیت 168
- ششم) زن در جامعه غرب 168
- اشاره 170
- ب) جایگاه زن در اسلام 170
- دوم) تساوی در کسب ارزش های معنوی 172
- سوم) تساوی در کیفر و پاداش اخروی 173
- الف) تفاوت های جسمی 175
- ب) تفاوت های روحی و روانی 176
- اشاره 177
- اشاره 177
- الف) پایین بودن ارزش زن نسبت به مرد 177
- 3- بیان حکمت های تفاوت دیه زن 177
- دوم) ناقصیت در ملکیت 178
- یکم) ناقصیت در رتبه 178
- ب) پایین بودن نقش اقتصادی زن نسبت به مرد 179
- ج) وضعیت بدنی زن 182
- د) نقد و بررسی اقوال و نظرات 183
- اشاره 183
- یکم) بررسی نظریه پایین بودن ارزش زنان 184
- دوم) بررسی نظریه منفعت اقتصادی 185
- سوم) بررسی نظریه تفاوت های بدنی 186
- اشاره 188
- 1- مواردی که شخص بزهکار ضامن دیه است 189
- الف) در جنایت عمد محض 189
- ب) در جنایت شبه عمد 191
- ج) در جنایت خطای محض 194
- اشاره 194
- نقد و بررسی دیدگاه ها 195
- الف) مفهوم عاقله 197
- 2- مواردی که عاقله، ضامن دیه است 197
- ب) محدوده عاقله 198
- اشاره 199
- ج) عاقله بودن عصبه 199
- یکم) در جنایت خطای محض 202
- دوم) در بالاتر از جراحات موضحه 203
- بیان حکمت ضمان عاقله 204
- اشاره 214
ص:160
1- (1) بدایع الصنایع، ج 10، ص 431.
2- (2) وسائل الشیعه، ج 29، باب 37، ابواب دیات الاعضاء، ح 1.
3- (3) المقنع، ص 526؛ النهایه، ص 768.
4- (4) الاُم، ج 6، ص 134.
5- (5) الهدایه، ج 4، ص 180؛ المبدع، ج 8، ص 389؛ کشف القناع، ج 6، ص 37.
6- (6) ابراهیم بن علی فیروزآبادی، التنبیه، ج 1، ص 227؛ خطیب شربینی، مغنی المحتاج، ج 4، ص 79.
نروید، پانصد دینار و در یکی از آنها، نصف آن، واجب است.(1) ابن ادریس، آن را در میان فقهای امامیه، اجماعی دانسته است.(2)
د) مقدار دیه مژه ها
درباره مقدار دیه مژه ها، میان مذاهب اسلامی اختلاف است. فقهای حنفی و حنبلی در از بین رفتن مژه های هر دو چشم، معتقد به وجوب دیه کامل و در از بین رفتن هر کدام از آنها به تنهایی، به یک چهارم دیه کامل قائلند.(3) مذاهب مالکی و شافعی در آن، قائل به حکومت شده اند.(4) فقهای امامیه در این مورد، به دو گروه تقسیم شده اند؛ گروهی از آنان مانند شیخ طوسی و علّامه حلی در «القواعد» و ابن براج، در از بین رفتن کامل مژه ها، به وجوب دیه کامل معتقدند. شیخ طوسی دلیل آن را در کتاب «الخلاف» اجماع فقهای امامیه دانسته است.(5) اما گروهی دیگر از فقهای امامیه مانند شهید ثانی در «المسالک» علّامه حلی در «ارشاد الاذاهان» و «مختلف الشیعه»، ابن ادریس در «سرائر» و مقدس اردبیلی در «مجمع الفائده» در از بین رفتن آن، قائل به ارش شده اند. این گروه از فقهای امامیه، دلیل آن را اصل برائت و نداشتن دلیل در این مورد بیان کرده اند.(6)