- سخن ناشر 1
- مفهوم شناسی 8
- 1- مفهوم دیه 8
- 2- مفهوم ارش 11
- 3- مفهوم حکومت 13
- 4- معیار تعیین ارش و حکومت 14
- 1- عصر جاهلیت 16
- 2- حقوق روم 17
- 5- حقوق آنگولاساکسون 20
- 4- آیین مسیحیت 20
- 6- دین اسلام 21
- اشاره 22
- ماهیت دیه 22
- 2- دیه ماهیت خسارت دارد 25
- 3- دیه ماهیت دو گانه اعم از خسارت و مجازات دارد 26
- ثمره عملی بحث ماهیت دیه 28
- نتیجه بحث ماهیت دیه 29
- اشاره 32
- 2- انواع جنایت 33
- اشاره 33
- الف) جنایت عمد محض 34
- ب) جنایت شبه عمد 38
- ج) جنایت خطائی محض 41
- یکم) دیدگاه فقهای امامیه 43
- الف) مقدار دیه مرد مسلمان 43
- اشاره 43
- دوم) دیدگاه مذاهب اهل سنت 50
- ب) مقدار دیه زن مسلمان 53
- یکم) اقوال و نظرات فقهای امامیه 55
- اشاره 55
- بیان اقوال و نظرات 55
- الف) اقوال و نظرات قائلین به نصف بودن دیه زنان 55
- اشاره 55
- دوم) اقوال و نظرات مذاهب اهل سنت 57
- یکم) نظر فقهای امامیه 59
- اشاره 59
- ب) اقوال و نظرات قائلین به تساوی دیه زن و مرد 59
- دوم) دیدگاه مذاهب اهل سنت 63
- اشاره 67
- نقد و بررسی ادله موافقان و مخالفان برابری دیه زن و مرد 67
- الف) کتاب 68
- اشاره 70
- ب) سنت 70
- دوم) فقهای اهل سنت 73
- ج) اجماع 77
- 5- مقدار دیه اهل کتاب 78
- الف) مقدار دیه مرد اهل کتاب 78
- اشاره 78
- اشاره 79
- یکم) نظر فقهای امامیه 79
- نقد و بررسی ادله و نظرات فقهای امامیه 81
- دوم) نظر مذاهب اهل سنت 84
- مذهب حنفی 84
- مذاهب مالکی و حنبلی 86
- مذهب شافعی 88
- ب) مقدار دیه زن اهل کتاب 89
- 1- بیان اقوال و نظرات 94
- الف) اقوال و نظرات فقهای امامیه 94
- اشاره 94
- اشاره 94
- ب) اقوال و نظرات مذاهب اهل سنت 98
- الف) مقدار دیه بینی 103
- 2- مقدار دیه اعضای فرد بدن انسان 103
- یکم) دیه زبان انسان بزرگ 106
- ب) مقدار دیه زبان سالم 106
- سوم) دیه زبان لال 110
- یکم) مقدار دیه آلت انسان سالم 113
- ج) مقدار دیه آلت رجولیت 113
- دوم) مقدار دیه آلت عنین 114
- الف) مقدار دیه چشم ها 115
- 3- مقدار دیه اعضای زوج بدن انسان 115
- اشاره 115
- مقدار دیه چشم انسانی که یک چشم سالم دارد 117
- ب) مقدار دیه گوش ها 119
- ج) مقدار دیه دست ها 122
- د) مقدار دیه پاها 125
- ه) مقدار دیه انگشتان 125
- و) مقدار دیه لب ها 127
- ز) مقدار دیه بیضه ها 131
- ح) مقدار دیه دو لب فرج (آلت تناسلی زن) 132
- ط) مقدار دیه پستان ها 134
- یکم) دیه پستان های زن 134
- دوم) دیه پستان های مرد 137
- الف) مقدار دیه موی سر 149
- ب) مقدار دیه موی صورت (ریش) 150
- ج) مقدار دیه ابروها 151
- د) مقدار دیه مژه ها 152
- 7- مقدار دیه منافع 159
- اشاره 159
- الف) مقدار دیه عقل 160
- د) مقدار دیه حس بینایی 161
- ج) مقدار دیه حس شنوایی 161
- ب) مقدار دیه قدرت گویایی 161
- ه) مقدار دیه حس بویایی 162
- و) مقدار دیه حس چشایی 162
- اشاره 164
- 1- بررسی جایگاه زن در ملل مختلف 164
- دوم) زن در میان اعراب جاهلی 165
- الف) جایگاه زن در ملل قبل از اسلام 165
- یکم) زن در جامعه بدوی 165
- چهارم) زن در دین یهود 167
- ششم) زن در جامعه غرب 168
- پنجم) زن در مسیحیت 168
- اشاره 170
- ب) جایگاه زن در اسلام 170
- دوم) تساوی در کسب ارزش های معنوی 172
- سوم) تساوی در کیفر و پاداش اخروی 173
- الف) تفاوت های جسمی 175
- ب) تفاوت های روحی و روانی 176
- اشاره 177
- 3- بیان حکمت های تفاوت دیه زن 177
- الف) پایین بودن ارزش زن نسبت به مرد 177
- اشاره 177
- دوم) ناقصیت در ملکیت 178
- یکم) ناقصیت در رتبه 178
- ب) پایین بودن نقش اقتصادی زن نسبت به مرد 179
- ج) وضعیت بدنی زن 182
- د) نقد و بررسی اقوال و نظرات 183
- اشاره 183
- یکم) بررسی نظریه پایین بودن ارزش زنان 184
- دوم) بررسی نظریه منفعت اقتصادی 185
- سوم) بررسی نظریه تفاوت های بدنی 186
- اشاره 188
- 1- مواردی که شخص بزهکار ضامن دیه است 189
- الف) در جنایت عمد محض 189
- ب) در جنایت شبه عمد 191
- اشاره 194
- ج) در جنایت خطای محض 194
- نقد و بررسی دیدگاه ها 195
- 2- مواردی که عاقله، ضامن دیه است 197
- الف) مفهوم عاقله 197
- ب) محدوده عاقله 198
- ج) عاقله بودن عصبه 199
- اشاره 199
- یکم) در جنایت خطای محض 202
- دوم) در بالاتر از جراحات موضحه 203
- بیان حکمت ضمان عاقله 204
- اشاره 214
ص:167
1- (1) سرخسی، المبسوط، ج 26، ص 74؛ الحاوی الکبیر، ج 12، ص 235؛ الاُم، ج 6، ص 68؛ شرح فتح القدیر، ج 10، ص 286؛ شرایع الإسلام، ج 4، ص 276؛ اللمعه الدمشقیه، ج 10، ص 272؛ جواهر الکلام، ج 4، ص 333.
2- (2) وسائل الشیعه، ابواب دایات الشجاج و الجراح، باب 2، ح 10.
3- (3) بیهقی، السنن الکبری، ج 8، ص 82.
4- (4) النهایه، ص 775؛ سرائر، ج 3، ص 407؛ مفتاح الکرامه، ج 21، ص 380؛ اللمعه الدمشقیه، ج 10، ص 273؛ المغنی، ج 8، ص 42؛ الاُم، ج 6، ص 68.
5- (5) سرائر، ج 3، ص 407؛ مفتاح الکرامه، ج 21، ص 380؛ اللمعه الدمشقیه، ج 10، ص 274.
6- (6) منار سبیل، ج 2، ص 314؛ الروض المربع، ج 3، ص 295.
جدول مقایسه ای دیه جراحات سر و صورت مرد و زن از دیدگاه مذاهب اسلامی
7- مقدار دیه منافع
اشاره
منافع در انسان، دارای وجود مادی نیستند. مراد از آنها، نیروهایی است که خداوند متعال در پاره ای از اعضای بدن نهاده است و انسان از آنها در مسیر رشد و تکامل خود در طول زندگی بهره های گوناگون می برد؛ مانند عقل، در مغز و حس شنوایی، در گوش و حس بینایی، در چشم و غیره. هرگاه یکی از منافع انسان، بر اثر جنایتی از بین برود و دیگر امیدی به بازگشت آن نباشد در قانون جزایی اسلام برای آن همانند اعضای انسان، دیه تعیین گردیده است که در این بخش، به بیان مقدار دیه آنها از دیدگاه مذاهب اسلامی می پردازیم.