تفاوت دیه زن و مرد از دیدگاه مذاهب اسلامی صفحه 73

ص:81

1- (1) وسائل الشیعه، ابواب دیات نفس، ج 29، باب 5، ح 1.
2- (2) همان، ح 2.
3- (3) همان، باب 33، ابواب قصاص النفس، ح 2.
4- (4) همان، ح 3.

دم آن زن، بخواهند، می توانند آن مرد را بکشند و این حق آنها است؛ ولی نیمی از دیه را باید به خانواده آن مرد بپردازند. اما اگر از قصاص کردن وی، صرف نظر نمایند، دیه زن را که نصف دیه مرد است، می توانند بگیرند.

این روایات، علاوه بر اینکه از حیث سند، صحیحه اند، از حیث دلالت نیز، بر نصف بودن دیه زن تصریح دارند؛ بنابراین، با وجود این روایات، مشکل است که نظریه تساوی دیه میان زن و مرد را بپذیریم.

دوم) فقهای اهل سنت

مذاهب فقهی اهل سنت نیز در کتب فقهی خویش، درباره نصف بودن دیه زن، به روایاتی استدلال کرده اند که بیشتر آنها از پیامبر صلی الله علیه و آله و صحابه نقل شده است. آن روایات، عبارت اند از:

1. روایتی که از قول پیامبر صلی الله علیه و آله در کتاب «عمروبن حزم» آمده است: اهل سنت می گویند در این روایت، حضرت انواع و مقادیر دیات را بیان کرده و درباره دیه زن نیز فرموده است:

«دیه المرأه علی نصف دیه الرجل؛(1) دیه زن، نصف دیه مرد است». «ماوردی» یکی از فقهای شافعی، ضمن استدلال به روایت مذکور، درباره نصف بودن دیه زن می گوید: «این روایت، نص است».(2)

اما علمای اهل سنت، درباره اعتبار این روایت، نظرات متفاوتی دارند؛ برخی از آنها این روایت را به لحاظ ارسال سند، روایت ضعیفی می دانند. چنانچه ابن حزم اندلسی، پیشوای مذهب ظاهری، درباره صحت آن می گوید:

این روایت، قابل اعتماد نیست؛ زیرا «سلیمان بن داود» که یکی از راویان آن می باشد، در نقل روایت، آدم ضعیف و مجهول الحالی است.(3)