- پیشگفتار 1
- مقدمه یکم 3
- مقدمه دوم 5
- چکیده 9
- اشاره 11
- بخش اول: معلولیت های مؤثر در ناتوانی و نماز ناتوان 11
- فصل اول: معلولیت و ناتوانی 13
- گفتار اول: انواع معلولیت ها 13
- گفتار دوم: قدرت 21
- گفتار دوم: مراتب نماز 23
- فصل دوم: کلیات 23
- گفتار اول: نماز و انواع مختلف آن 23
- گفتار سوم: قدرت و حد عجز از آن 24
- گفتار چهارم: قواعد فقهی 26
- گفتار پنجم: پیشینه تحقیق 29
- بخش دوم: شرطیت قدرت در نماز 31
- اشاره 31
- فصل اول: شرطیت قدرت در تکالیف 35
- اشاره 35
- گفتار اول: نظریه های شرطیت قدرت در تکلیف 36
- گفتار دوم: فروع 40
- فصل دوم: تعلق وجوب نماز به مطلق مکلفین 45
- گفتار اول: روایات 45
- اشاره 45
- گفتار دوم: قواعد فقهی 48
- نتیجه گیری 48
- بخش سوم: معلولیت موجب عدم تحقق اجزاء و اذکار نماز 49
- اشاره 49
- گفتار اول: برخی مصادیق 51
- گفتار دوم: ادله اشتراط طهارت 51
- اشاره 51
- فصل اول: معلولیت موجب عدم رعایت طهارت 51
- گفتار سوم: روایات تکلیف معلول 56
- گفتار چهارم: بیان مسائل 61
- اشاره 77
- گفتار اول: برخی مصادیق 77
- فصل دوم: معلولیت موجب عدم تحقق قیام و جلوس 77
- گفتار دوم: ادله اشتراط قیام و جلوس 77
- گفتار سوم: روایات تکلیف معلول 80
- گفتار چهارم: بیان مسائل 82
- فصل سوم: معلولیت موجب عدم تحقق قرائت 103
- اشاره 103
- گفتار اول: برخی مصادیق 103
- گفتار دوم: ادله وجوب و جزئیت قرائت 104
- گفتار سوم: روایات تکلیف معلول 107
- گفتار چهارم: بیان مسائل 108
- فصل چهارم: معلولیت موجب عدم تحقق رکوع 119
- اشاره 119
- گفتار اول: برخی مصادیق 119
- گفتار دوم: ادله جزء بودن رکوع در نماز 120
- گفتار سوم: روایات تکلیف معلول 121
- گفتار چهارم: بیان مسائل 123
- فصل پنجم: معلولیت موجب عدم تحقق سجده 135
- گفتار اول: برخی مصادیق 135
- اشاره 135
- گفتار دوم: ادله وجوب و جزئیت سجده 136
- گفتار سوم: روایات تکلیف معلول 137
- گفتار چهارم: بیان مسائل 141
- منابع و مآخذ 151
ص: 141
1- . عاملی، محمد بن علی موسوی، مدارک الأحکام فی شرح عبادات شرائع الإسلام، ج3، صص410-403؛ ذخیره المعاد، محقق سبزواری، ج2، صص286-285؛ اصفهانی، فاضل هندی، محمد بن حسن، کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، ج4، ص92-87؛ بحرانی، آل عصفور، یوسف بن احمد بن ابراهیم، الحدائق الناضره فی أحکام العتره الطاهره، ج8، صص290-276؛ نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ج10، صص170-135؛ یزدی، سید محمد کاظم طباطبایی، العروه الوثقی فیما تعم به البلوی، ج1، ص674-673؛ حکیم، سید محسن طباطبایی، مستمسک العروه الوثقی، ج6، صص361-346؛ خویی، سید ابوالقاسم موسوی، موسوعه الإمام الخوئی، ج15، صص107-88 و دیگر آثار.
راشیتیسم، ضربه مغزی، آبسه مغزی، آرتریت روماتوئید، پلی میوزیت و درماتومیوزیت، پارکینسون، اشاره کرد که موجب عدم امکان سجده سالم و شرایط آن می شود. البته توضیح هر یک از این بیماری ها در صفحه 6 این رساله آمده است.
گفتار دوم: ادله وجوب و جزئیت سجده
اشتراط صحت نماز به انجام سجده و بطلان نمازِ بدون آن، در روایات مختلف و همچنین در کلام فقها و گاهاً بدون آنکه به دلیل آن پرداخته باشند، به اشاره رفته، و اشکالی در اعتبارش نبوده بلکه از ضروری دین شمرده می شود.(1)
حتی در روایات نیز، بیشتر از کیفیت سجده سخن گفته شده تا وجوب اصل آن. لذا طرداً للباب از روایات متعددی که در کتب روایی آمده است، به یک روایت اشاره می شود وبیان کوتاهی در سند و دلالت این روایات آورده ایم.
صحیحه زراره از امام باقر علیه السلام
«عَنْ
عَلِی بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یحْیی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِیلَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ جَمِیعاً عَنْ حَمَّادٍ عَنْ حَرِیزٍ عَنْ زُرَارَهَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع عَنِ الْفَرْضِ فِی الصَّلَاهِ فَقَالَ الْوَقْتُ وَ الطَّهُورُ وَ الْقِبْلَهُ وَ التَّوَجُّهُ وَ الرُّکُوعُ وَ السُّجُودُ وَ الدُّعَاءُ...: از امام باقر علیه السلام راجع به واجبات نماز پرسیدم پس جواب فرمودند: وقت، طهارت، قبله، توجه،(2) رکوع، سجده، قرائت و ذکر. »(3)
از نظر سند، این صحیحه که با چندین سند مختلف در کتب روایی ذکر شده، مورد اعتماد شیخ کلینی در کافی(4) و همچنین شیخ طوسی در تهذیب(5) بوده و در کلام فقها نیز بسیار نقل شده و مورد ارجاع بوده است.
به عنوان نمونه شهید اول در ذکری الشیعه،(6)
محقق سبزواری در ذخیره المعاد،(7) فاضل هندی در