احکام و حقوق کودکان در اسلام برگرفته از موسوعه احکام الاطفال و ادلتها جلد 2 صفحه 89

ص:104

1- (1) سوره طور 21:52.
2- (2) ر. ک: مجمع البیان 274:9-275.
3- (3) انوار التنزیل 425:2.
4- (4) عوالی اللئالی 35:1، ح 18.
5- (5) وسائل الشیعه 125:15، باب 48 من ابواب جهاد العدوّ، ح 3.
6- (6) الخلاف 591:3، مسأله 19.

حضرت فرمود: مسلمان شدن آن شخص، برای آزادی خود و فرزندان صغیرش کافی است (در این حکم فرزندان از او تبعیّت مینمایند) و آن فرزندان را نمیتوان به اسارت گرفت. «إِسْلامُهُ إِسْلامٌ لِنَفْسِهِ وَلِوُلْدِهِ الصِّغارِ وَهُمْ أَحْرارٌ».(1)برخی از فقیهان از جمله صاحب جواهر(2) به این روایت استدلال نموده اند. روایات دیگری نیز در این زمینه وجود دارد.(3)

د: بسیاری از فقها این مسأله را اجماعی دانسته اند(4) و برخی آن را از ضروریّات فقه امامیّه بر شمره اند.(5)

البته برخی از فقها، مانند علاّمه حلّی(6) ، صاحب جواهر،(7) آیت الله حکیم(8) و دیگران،(9) معتقدند: در بعضی حالات حکم به طهارت و مسلمان بودن کودک به تبعیّت از جدّ یا جدّه اش میشود، بنابراین اگر هر دو یا یکی از جدّ یا جدّه او مسلمان شوند، اعمّ از این که جدّ و جدّه پدری باشند یا مادری، کودک نیز به تبعیّت از آنها مسلمان میباشد، مشروط به این که پدر طفل در قید حیات نباشد؛ زیرا در این صورت بر جدّ، اطلاق پدر کودک صحیح است.

3- تبعیّت کودک از دار الاسلام

اگر کودکی که دارای هویّت نیست و پدر و مادر شناخته شده ندارد (لقیط)(10) دردارالاسلام(11) یعنی ممالک و شهرهای مسلمان نشین پیدا شود، طبق نظریّه مشهور بین