قاعده الزام صفحه 123

ص:126

1- (1) . همان مدرک.
2- (2) . همان مدرک.
3- (3) . همان مدرک.

9- طلاق با نوشته

اگر فردی بنویسد که زنش مطلقه است یعنی با نوشتن بخواهد صیغه طلاق را جاری کند طلاق باطل است و چنین طلاقی واقع نمی شود اما اهل سنّت همین طلاق را قبول داند.

مرحوم محقق خویی قدس سره این فرع را در ضمن فرع سابق مطرح کرده اند و می فرمایند:

«ومن هذا القبیل طلاق المرأه بالکتابه، فإنه صحیح عندهم وفاسد عندنا و بمقتضی تلک القاعده یجوز للشیعی ترتیب آثار الطلاق علیه واقعاً».(1)

10- خیار رؤیت

اگر کسی چیزی را بدون اینکه به مشتری نشان دهد و فقط با اتکای بر توصیف آن، جنس را به مشتری بفروشد و بعد از تحویل جنس به مشتری خلاف آنچه توصیف کرده است باشد مشتری خیار فسخ بیع را دارد اما اگر جنس بعد از تحویل همانند همان چیزی باشد که بایع توصیف کرده است مشتری خیار نخواهد داشت اما شافعیه حتی در صورت تطابق بین جنس و وصف خیار را ثابت می دانند بنابراین می توان یکی از موارد تطبیق قاعدۀ الزام را همین مورد دانست. مرحوم محقق خویی قدس سره می فرمایند:

«یثبت خیار الرؤیه علی مذهب الشافعی لمن اشتری شیئا بالوصف ثم رآه، وإن کان المبیع حاویا للوصف المذکور، وعلی هذا فلو اشتری شیعی من شافعی شیئا بالوصف ثم رآه ثبت له الخیار بقاعده الإلزام وإن کان المبیع مشتملا علی الوصف المذکور».(2)

11- خیار غبن