قاعده الزام صفحه 66

ص:69

پاسخ:

پاسخ را بر طبق نکته ای که فقیه محقق، آیت اللّه فاضل لنکرانی قدس سره مکرر در درس به تبع استادشان محقق بزرگ حضرت آیت اللّه مرحوم بروجردی قدس سره می فرمودند بیان می کنیم که اگر راوی اول که از امام علیه السلام، روایت را نقل می کند و مروی عنه امام معصوم علیه السلام متحد باشند و مضمون دو روایت یکی باشد، در اینجا دیگر دو روایت نیست و بلکه یک روایت است.(1)

در این دو روایت نیز این خصوصیات وجود دارد. بنابراین معلوم می شود که این ها یک روایت هستند و شاهد هم این است که در کتاب الطلاق در باب سی ام از ابواب مقدمات و شرائط حدیث ششم می خوانیم:

«وعنه (أی بإسناده عن حسن بن محمّد بن سماعه عن جعفر بن سماعه)، أنّه سئل عن امرأه طلقت علی غیر السنه، ألی أن یتروّجها؟ فقال: نعم، فقلت له: ألست تعلم أن علیّ بن بن حنظله روی: إیاکم والمطلقات ثلاثاً علی غیر السنه، فإنهن ذوات أزواج؟ فقال: یا بنیّ! روایه علی بن أبی حمزه أوسع علی الناس، روی عن أبی الحسن علیه السلام: أنّه قال الزموهم من ذلک ما ألزموه أنفسهم وتزوجوهن فلا بأس بذلک.»(2)

حسن بن محمد بن سماعه از عموی خودش جعفر بن سماعه نقل می کند که از عموی من سؤال شد که زنی که به نحو غیر سنّت طلاق داده شده است آیا با او ازدواج کنم؟ که پاسخ داد، بله، حسن بن محمد بن سماعه به عموی خودش گفته است: شما نشنیدی که علی بن حنظله(3) روایت از امام علیه السلام کرده است که از ازدواج با زنهایی که به