مشروعیت و ضرورت اجرای حدود اسلامی در زمان غیبت صفحه 10

ص:15

1- (1) . المقنعه، ص 810.
2- (2) . المراسم العلویه والأحکام النبویه، ص 260.
3- (3) . الکافی فی الفقه، ص 421.
4- (4) . مختلف الشیعه فی أحکام الشریعه، ج 4، ص 463.
5- (5) این قول را مرحوم ابن ادریس در بحث امر به معروف و نهی از منکر در صفحۀ 24 از جلد دوم کتاب سرائر پذیرفته است.
6- (6) این نظر را شیخ طوسی در بحث امر به معروف از کتاب نهایه پذیرفته است.
7- (7) این قول به بسیاری از فقها نسبت داده شده است؛ و علاوه بر مشروعیت و ولایت در اقامۀ حدود، در برخی از کلمات فقها، مسأله لزوم مساعدت مردم هم مطرح گردیده است.

بررسی عبارات فقها در مسئله جواز اجرای حدود در زمان غیبت

اشاره

برخی از مهم ترین دیدگاه های مطرح شده در این زمینه، به قرار زیر است:

1 - مرحوم شیخ مفید

«أمّا إقامه الحدود فهو إلی سلطان الاسلام والمنصوب من قبل اللّه تعالی وهم أئمّه الهدی من آل محمد صلی الله علیه و آله أو من نصبوه لذلک من الاُمراء والحکّام وقد فوّضوا النظر فیه إلی فقهاء شیعتهم مع الامکان»؛(1)

اقامه حدود از شؤون رئیس و سلطان اسلام است، یا کسی که از ناحیه خداوند متعال منصوب شده باشد؛ یعنی ائمه هدی علیهم السلام یا کسانی که از طرف آنان منصوب می شوند؛ و ائمّه علیهم السلام این امر را به فقهای شیعه تفویض کرده اند که آنان در صورت امکان این کار را انجام دهند.

ظاهراً شیخ مفید رحمه الله نخستین کسی است که تصریح کرده فقها در زمان غیبت می توانند حدود را اقامه کنند.

2 - سلّار رحمه الله

«فقد فوّضوا علیهم السلام إلی الفقهاء إقامه الحدود والأحکام بین الناس بعد أن لا یتعدّوا واجباً... وقد روی أن للإنسان أن یقیم علی ولده وعبده الحدود إذا کان فقیهاً ولم یخف من ذلک علی نفسه والأوّل أثبت».(2)