مشروعیت و ضرورت اجرای حدود اسلامی در زمان غیبت صفحه 25

ص:30

1- (1) . الدروس الشرعیّه، ج 2، ص 47.
2- (2) . حیاه المحقّق الکرکی وآثاره، ج 11، ص 212.
3- (3) . مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، ج 3، ص 108.

12 - تبیین نظر فاضل مقداد رحمه الله

فاضل مقداد رحمه الله در التنقیح الرائع بعد از این که عبارت نافع را آورده و ذکر کرده که قائل به جواز اقامه حدود در زمان غیبت شیخان است؛ می نویسد: علّامه رحمه الله نیز همین قول را اختیار نموده و دلیل ایشان دو مطلب است:

1. «إنّ تعطیل الحدود یفضی إلی ارتکاب المحارم و انتشار المفاسد و ذلک مطلوب الترک فی نظر الشارع»؛

2. «ما رواه عمر بن حنظله عن الصادق علیه السلام انظروا إلی من کان منکم قد روی حدیثنا ونظر فی حلالنا وحرامنا».

سپس فرموده است: «وهذا یؤیّده العمومات والنظر، أمّا العمومات فقوله صلی الله علیه و آله: العلماء ورثه الأنبیاء ومعلوم أنّهم لم یرثوا من المال شیئاً فتکون وراثتهم العلم أو الحکم. والأوّل تعریف المعرّف فیکون المراد هو الثّانی، وهو المطلوب. وقوله صلی الله علیه و آله: علماء امّتی کأنبیاء بنی إسرائیل و معلوم أنّ أنبیاء بنی إسرائیل لهم اقامه الحدود. وأمّا النظر فهو أنّ المقتضی لإقامه الحدّ قائم فی صورتی حضور الإمام وغیبته ولیست الحکمه عائده إلی مقیمه قطعاً، فتکون عائده إلی مستحقّه أو إلی نوع المکلّفین. وعلی التقدیرین لابدّ من إقامتها مطلقاً».(1)

مرحوم صیمری در غایه المرام و مرحوم ابن فهد در المهذّب البارع فقط دو قول را بدون ترجیح نقل کرده اند.

در غایه المرام در ذیل عبارت شرائع - یعنی «وقیل یجوز للفقهاء العارفین إقامه الحدود حال غیبه الإمام» - فرموده است: «هذا قول الشیخ