مکاسب محرمه: درس های خارج فقه حضرت آیه الله حاج شیخ محمدجواد فاضل لنکرانی دام ظله جلد اول صفحه 301

ص:304

فصل ششم: معاملۀ مردار

اشاره

پنجمین مورد از اعیان نجس که فقها خرید و فروش آن را حرام دانسته اند، مردار است. شیخ انصاری قدس سره در این باره می نویسد:

تحرم المعاوضه علی المیته وأجزائها الّتی تحُلّها الحیاه من ذی النفس السائله - علی المعروف من مذهب ألاصحاب - وفی التذکره کما عن المنتهی والتنقیح الإجماع وعن رهن الخلاف الإجماع علی عدم ملکیّتها؛(1) بنا بر نظر مشهور، معاملۀ مرداری که خون جهنده دارد و نیز اجزای دارای روح آن، حرام است. در کتاب های تذکره،(2) منتهی(3) و تنقیح(4) بر این مطلب ادّعای اجماع شده است و در کتاب الخلاف(5) اجماع بر عدم ملکیت آن نقل شده است.

اهمّیت بررسی این بحث، هنگامی معلوم می شود که بدانیم امروزه خرید و فروش جنازۀ انسان به جهات مختلف، از جمله به منظور تشریح و یا استفاده از اعضای آن برای پیوند، رواج یافته است.