مکاسب محرمه: درس های خارج فقه حضرت آیه الله حاج شیخ محمدجواد فاضل لنکرانی دام ظله جلد اول صفحه 436

ص:439

نافع و معلَّم است. به علاوه، سیره، دلیل لبّی است و در دلیل لبّی باید به قدر متیقّن بسنده کرد و قدر متیقّن این سیره، جواز معاملۀ سگ شکاری است، نه همۀ سگ های نافع و نه همۀ سگ های معلَّم. از این رو، دیدگاه امام خمینی قدس سره صحیح به نظر نمی رسد.

نتیجه آن که: با توجّه به ملاکی که از آیۀ شریفه استفاده شد، دانستیم که معاملۀ سگ های آموزش دیده (کلب معلَّم) برای منفعت حلال جایز است؛ ولی سگ های ولگرد و غیر معلَّم را نمی توان خرید و فروش کرد.

گفتار دوم: معاملۀ خوک

اشاره

بحث دربارۀ معاملۀ خوک در ضمن سه بند بررسی می شود: در بند اوّل حکم معاملۀ خوک بررسی می شود. در بند دوم این بحث مطرح می گردد که در صورت جواز معاملۀ خوک، انتفاع از آنچه حکمی دارد؟ و در بند سوم نیز دربارۀ حکم استفاده از اجزای خوگ گفتگو می شود. ذکر این نکته نیز الزامی است که مراد از خوک، خوکی است که در خشکی زندگی می کند و خوک دریایی مورد بحث نیست.

بند اوّل: حکم معاملۀ خوک

اشاره

برای بررسی حکم معاملۀ خوک پس از بررسی عبارات فقها و روایات موجود در این باب، در نهایت، نتیجۀ مباحث مطرح می شود.

الف) عبارات فقها

بزرگان ما همچون شیخ انصاری قدس سره در کتاب المکاسب هنگامی که می خواهند اقوال در یک مسئلۀ فقهی را مطرح کنند، از شیخ طوسی شروع می کنند. فتوای شیخ طوسی که شیخ الطائفه بوده است، برای مجتهدین بسیار مهم است. محقّق بروجردی قدس سره که از اعاظم فقها و اصوایین قرن اخیر بوده است نیز در روش فقهی خود - آن گونه که شاگردان ایشان بیان می کنند - همیشه از قول شیخ طوسی قدس سره مطلب را شروع می کرده اند.

شیخ طوسی قدس سره در کتاب الخلاف می نویسد: