مکاسب محرمه: درس های خارج فقه حضرت آیه الله حاج شیخ محمدجواد فاضل لنکرانی دام ظله جلد اول صفحه 510

ص:513

کند، بر اساس این جهت بوده است که غالباً اگر مضطر شرب خمر کند، می میرد و آن روایات هم ارشاد به این مطلب دارند.

گفتار پنجم: بررسی روایت جمیل بن درّاج

اشاره

شیخ انصاری رحمه الله در این بحث روایتی را ذکر می کند که ظاهراً با روایات حرمت، معارض است. ایشان پس از ذکر روایت، توجیهاتی را برای آن بیان می کند.(1)

بند نخست: بررسی روایت

اشاره

وَ عَنهُ [مُحَمَّدُ بنُ الحَسَنِ (الطوسی رحمه الله بِإسنادِهِ عَنِ الحُسَینِ بنِ سَعیدٍ] عَن مُحَمَّدِ بنِ أبی عُمَیرٍ وَ عَلی بنِ حَدیدٍ جَمیعاً عَن جَمیلٍ قالَ: قُلتُ لأبی عَبدِ اللّهِ علیه السلام یَکُونُ لی عَلَی الرَّجُلِ الدَّراهِمُ فَیُعطینی بِها خَمراً. فَقالَ علیه السلام: خُذها ثُمَّ أفسِدها. قالَ عَلی: وَ اجعَلها خَلاًّ؛(2) جمیل بن درّاج می گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم که من از مردی چند درهم طلب دارم. آن مدیون در مقابل دینی که من دارد، به من خمر می دهد. حضرت علیه السلام فرمود: آن خمر را بگیر، سپس افساد کن. علی بن حدید می گوید: یعنی آن را سرکه کن.

الف) بررسی سند:

روایت، صحیحه است؛ زیرا سند شیخ طوسی رحمه الله به حسین بن سعید، سند صحیحی است.(3)

البتّه علی بن حدید، توثیق نشده است و نجاشی در مورد او فقط می گوید: «له کتاب». همین عبارت را شیخ طوسی رحمه الله هم دارد و می افزاید: روایاتی که تنها از علی بن حدید نقل شده باشد، قابل اعتنا نیست.