مکاسب محرمه: درس های خارج فقه حضرت آیه الله حاج شیخ محمدجواد فاضل لنکرانی دام ظله جلد اول صفحه 59

ص:62

1- (1) . أمل الآمل: ج 2 ص 253 و ص 280.
2- (2) . عوالی اللئالی: ج 1 ص 5.
3- (3) . همان: ج 1 ص 12.
4- (4) . همان: ج 1 ص 13.

- روایت «الناس مسلّطون علی أموالهم»(1) که مستند قاعدۀ سلطنت است و تنها در کتاب عوالی اللئالی نقل شده است.

- روایت «علی الید ما أخذت حتّی تؤدّیه»(2) که مبنای قاعدۀ ید است و فقها از این قاعده، احکام فراوانی را برداشت می کنند نیز در هیچ یک از کتب روایی شیعه غیر از عوالی اللئالی نقل نشده است.

- روایت «الناس فی سعه ما لم یعلموا»(3) که شیخ انصاری قدس سره در بحث برائت از آن استفاده می کند، در این کتاب آمده است.

- روایت «صلّوا کما رأیتمونی اصلّی»(4) نیز تنها در این کتاب آمده است.

- مبنای قاعدۀ میسور یعنی روایت «لا یُترک المیسور بالمعسور»(5) نیز تنها در این کتاب وارد شده است.

در نهایت می توان گفت: از یک سو این کتاب در بردارندۀ روایات بسیار مهمّی است که نمی توان آنها را نادیده گرفت و از سوی دیگر، از توثیق عام برخوردار است.

از این رو، فقهای متأخّر، توجّه بیشتری نسبت به این کتاب و روایات آن نموده اند.

بند دوم: اطلاق روایت و عدم وجود کلمۀ «أکل» در آن

اشاره

این روایت در کتاب عوالی اللئالی به صورت مطلق و بدون کلمۀ «أکل»، وارد شده است؛ امّا در برخی از کتب اهل سنّت واژۀ «أکل» نیز در متن روایت آمده است. برای مثال، در مسند احمد بن حنبل از ابن عباس چنین نقل شده است:

کان رسول اللّه فی المسجد مستقبلاً الحجر فنظر إلی السّماء فضحک ثمّ قال: لعن اللّه الیهود، حرّمت علیهم الشّحوم فباعوها وأکل أثمانها إنّ اللّه عزّوجلّ إذا حرّم إلی قوم