شیوه تالیف مصادر روائی فقه صفحه 126

ص:135

و وجه آن را اضبطیّت قول نجاشی می دانند ، چون معتقدند که نجاشی کتاب الفهرست را پس از فهرست طوسی و محض بودن او در علم رجال و نیز کمی تألیفات او در علوم مختلف دانسته اند .

امّا در مجموع ، اگرچه از جهاتی برتری کافی بر تهذیب الاحکام ثابت است ، ولی تهذیب الاحکام نیز در جهاتی برتری خود را نشان داده و به همین علّت تا دورۀ قبل از تألیف کتاب وسائل الشیعه این کتاب مصدر فتوایی فقها بود و تا دوره ای که درس خارج به این سبک رایج الآن در نیامده بود ، درس فقه در حوزه های علمیّه بر اساس متن تهذیب الاحکام انجام می شد .

فخرالدین حلّی (771ق) می گوید : دو بار در نزد پدرم علّامۀ حلّی (726ق) تهذیب الاحکام را خواندم .

مولی عبداللّه تونی (1072ق) در کتاب الوافیه بحثی دربارۀ تهذیب الاحکام دارد و مدّعی است که فقیه نباید به روایات یک باب تهذیب الاحکام بسنده کند ، بلکه باید علاوه بر آن به سایر ابواب نیز نگاه کند چه اینکه روایاتی را نام می برد که شیخ آن را در کتاب الدیات آورده ، ولی مربوط به طهارت می باشد و نیز در ابواب طهارت و صلاه روایاتی وجود دارد که در کتاب های دیگر فقه همچون شهادات و غیره نیاز است .

ویژگی های دیگر تهذیب الاحکام

علاوه بر آنچه که همیشه دربارۀ تهذیب گفته شده ، دو نکتۀ مهم دربارۀ تهذیب الاحکام قابل توجّه است که باید آن را برای آن مزیّت شمرد . این دو ویژگی عبارت اند از :