شیوه تالیف مصادر روائی فقه صفحه 169

ص:178

1- (1) . السرائر 2 : 300 .
2- (2) . تحریر الاحکام 1 : 184 .
3- (3) . غایه المراد 2 : 112 .
4- (4) . مسالک الافهام 3 : 293 .
5- (5) . مجمع الفائده والبرهان 8 : 438 .
6- (6) . الخلاف 3 : 102 .
7- (7) . هدایه الاُمّه 6 : 141 .
8- (8) . معانی الاخبار : 282 .
9- (9) . عوالی اللئالی 1 : 219 .
10- (10) . اعیان الشیعه 8 : 177 ، شرح خیارات اللمعه ، المقدمه : 4 ، انوار الفقاهه 1 : 40 ، ماضی النجف وحاضرها 3 : 168 ، کشف الغطاء 1 : 13 .

ضلال می باشند و اخذ به آنها جائز نیست ؛ اگرچه جبران شده باشد و صرف مطّلع نشدن ما بر مستندی از طریق خاصّه حکم نمی کند که روایات عامّه مستند باشد . بلی اگر در کتاب های اصحاب ما ذکر می شد ، اخذ به آن با انجبار جائز بود ، همانطور که طریقۀ مستمرّۀ علمای ابرار است .

روایاتی که در این باب صدوق و حرّ عاملی و ابن ابی جمهور احسائی روایت کرده اند ، عامی می باشد و اختصاص آنها به روایت این روایات موجب شک می شود در اینکه سبب داخل شدن در ذیل روایات ما همین نقل آنها از مصادر اهل سنّت شده باشد تا انجبار آن به شهرت مفید باشد و این روایات صلاحیّت برای استناد ندارد ، و نه انجبار آن ارزشی دارد . مگر در مقام تأیید باشد ؛ زیرا این روایات یا مرسل است و یا ضعیف ، چون در سند آن راویان ضعیف وجود دارد و متن آن مخالف فتوای اصحاب است(1) .

5 . انگیزۀ تألیف جامع احادیث الشیعه

اشاره

وجود چند اشکال و نقیصه در وسائل الشیعه موجب گشت تا مرحوم آیه اللّه بروجردی به تألیف کتاب جامع احادیث الشیعه روی بیاورد و گروهی را برای تألیف آن پدید آورد . نقائصی که در وسائل الشیعه وجود داشت عبارت اند از :

1 . عدم ذکر آیات الاحکام :

از آنجا که بخشی از احکام فقهی از آیات استخراج می شود ، ولی فقیه باید به مصدر اصلی احکام که قرآن باشد توجّه داشته باشد تا به کمک آنها عام و خاص و مطلق و مقید مشخص گردد . امّا شیخ