شیوه تالیف مصادر روائی فقه صفحه 175

ص:184

گفتار سوم: آرای رجالی

اشاره

در بیان آرای رجالی ، طبقه شناسی راویان ، اهتمام به قرائن و توجّه به قرائن توثیق راویان محور اصلی بحث ما خواهد بود .

1 . طبقه شناسی راویان

اشاره

مرحوم آیه اللّه بروجردی دست به تألیف موسوعۀ رجالی زد و در آن به ترتیب اسناد روایات و بیان طبقات پرداخت و به کتاب کافی و تهذیب الاحکام و سایر کتاب های حدیثی روی آورد . شخصیّت آیه اللّه بروجردی و تألیف او باعث شد تا دربارۀ منهج رجالی آقای بروجردی کتاب نوشته شود . استاد جلالی کتابی را با عنوان المنهج الرجالی تألیف کرده و نگارنده در کتاب سبک شناسی دانش رجال الحدیث به بیان منهج رجالی آقای بروجردی پرداخته است ؛ لذا در اینجا کمتر به این فصل پرداخته ایم .

شیخ طوسی پایه گذار رجال بر اساس طبقات است . او راویان را از عصر رسول خدا صلی الله علیه و آله تا عصر شیخ طوسی در دوازده طبقه دسته بندی کرده است . پس از شیخ طوسی ، کسی از اصحاب رجال به ذکر رجال بر اساس طبقات نمی پرداخت ، تا آن که مرحوم علّامه محمّد تقی مجلسی راویان را طبقه بندی کرد ، ولی او از زمان شیخ طوسی به عصر رسول خدا رفت و راویان را از عصر شیخ طوسی به عقب برگرداند و در دوازده طبقه قرار داد . دوازدهمین طبقه ، صحابۀ رسول خدا صلی الله علیه و آله بودند. مرحوم چاپلقی تبریزی هم رجال خود را براساس طبقات قرار داد ، امّا هیچ کدام به اندازۀ آیه اللّه بروجردی زحمت نکشیدند .