شیوه تالیف مصادر روائی فقه صفحه 185

ص:194

قرینه اهتمام فراوان می دهد . از جمله قرائنی که ایشان در دروس فقه خود بدان اهتمام می ورزد ، می توان به موارد ذیل اشاره کرد :

1 . راوی از مشایخ اصحاب اجماع باشد .

اگر اصحاب اجماع از راوی مهمل و مجهول روایت کنند او ثقه خواهد بود .

2 . راوی از مشایخ اجازه باشد .

آیه اللّه بروجردی معتقد است که شیخوخت اجازه از اسباب و قرائن توثیق راوی خواهد بود و مشایخ اجازه برتر از آن هستند که بوسیلۀ نصّ رجالی توثیق شوند .

3 . میزان و کثرت روایت یک راوی .

بدین معنی که از میزان نقل روایت راوی فهمیده می شود که راوی شخصیّت برجسته و مورد توجّه بوده است .

4 . اتقان روایات راوی .

این ویژگی نشانۀ توثیق او می شود و نیز نقل روایات او که مطابق سایر روایات باشد .

5 . توجّه به نقل اصحاب اجماع و مراسیل آنها .

ایشان نقل اصحاب اجماع از راوی مهمل و مجهول را باعث توثیق آنها می داند ، همانطور که مرسلات اصحاب اجماع را حجّت می شمارد . مرحوم آقای بروجردی در بحث نماز عریان می فرماید : «مرسله عبداللّه بن مسکان عن بعض أصحابه عن أبی عبداللّه علیه السلام فی الرجل یخرج عریاناً فتدرکه الصلاه ، قال : یصلّی عریاناً قائماً إن لم یره أحد ، فإن رآه أحد صلّی جالساً(1) . ورواه البرقی فی المحاسن عن ابن مسکان عن أبی جعفر علیه السلام مع اختلاف فی العباره» .

آقای بروجردی ، دو روایت را از یک خانواده می داند و فرموده : ظاهر این