شیوه تالیف مصادر روائی فقه صفحه 192

ص:201

شیخ حرّ عاملی تا حدود چهل سالگی در جبل عامل بود . پس از آن به عراق و از آنجا به ایران مهاجرت کرد و در نهایت در خراسان مستقر شد . ورود او به ایران همزمان با سلطنت شاه سلیمان صفوی بود . او در علم حدیث معروف و مشهور شد و با نوشتن وسائل الشیعه در خراسان در بین علما جای خود را باز کرد .

شیخ حرّ عاملی ، اخباری است ، امّا اخباری معتدلی است . به شدّت از عصمت پیامبر دفاع کرده و روایات سهو النبی را تأویل و توجیه و بلکه ردّ کرده است(1) . او شاعر زبردستی است و به همین سبب ، علّامه عبدالحسین امینی در الغدیر زندگینامۀ او را مفصّل آورده است(2) .

تألیفات

اشاره

معروف ترین کتاب های او - به جز وسائل الشیعه - عبارت اند از :

1 . امل الآمل .

این اثر را بر اساس رؤیای صادقه تألیف کرد که کتابی در زندگی علمای جبل عامل است و به زندگی سایر علما نیز اشاره کرده است . او خود را اوّلین کسی می داند که علم تراجم را از علم رجال جدا کرده است ، چون تا آن دوره در ضمن کتاب های رجال به تراجم علما و دانشمندان نیز پرداخته می شد ، امّا او در کتاب امل الآمل فقط زندگینامۀ علما را آورد و راویان را در خاتمۀ وسائل الشیعه ذکر کرد . البتّه این ادّعای او درست نیست ، چون قبل از شیخ حرّ عاملی (1104ق) ، مرحوم قاضی نور اللّه شوشتری ، کتاب