شیوه تالیف مصادر روائی فقه صفحه 22

ص:31

ویژگی های کافی

الف) شیوۀ نگارش کافی

1 . مؤلّف ، کتاب را در سه بخش اصول اعتقادی ، فروع و روضه تألیف کرده است . کتاب کافی را با کتاب العقل والجهل شروع می کند و دربارۀ عقل و علم و خواصّ آن یک فصل طولانی آورده است . دو جلد اوّل این کتاب ، در اصول دین یعنی توحید ، نبوّت ، امامت ، عدل و معاد می باشد .

2 . هر فصل بزرگ را با عنوان «کتاب» یاد می کند : کتاب العقل والجهل و ... .

3 . در ابتدای کتاب او «قال أبو جعفر» وجود دارد که مراد از «ابو جعفر» خود کلینی است و ناسخ این تعبیر را آورده است .

و همین طور اگر تعبیر آورده : أخبرنی أبو جعفر ، و این عبارت در قدیم مرسوم بوده است که ناسخ نام صاحب کتاب را آورده است ، مثل المحلّی تألیف ابن حزم اندلسی که تمام مسائل آن با جمله قال ابو محمد شروع می شود ، منظور خود صاحب کتاب می باشد .

دقیقاً عین همین تعبیر در اول صحیح بخاری ، قال الشیخ الإمام الحافظ ابو عبداللّه محمد بن اسماعیل بن ابراهیم بن المُغیره البخاری ... وجود دارد ، و مثل آن صحیح مسلم است .

4 . او ابتدا برای هر بابی ، عنوان کلّی ذکر کرده است و عنوان های ریز و خاص برای هر باب و روایات مناسب آن عنوان را هم آورده است .

5 . اگر روایاتی در این ابواب جا نگیرد ، آن را در باب خاصّی با عنوان النوادر می آورد . النوادر بابی است که روایاتی در آن ذکر می شود که روایت هم معنی و