- پیش گفتار 1
- اشاره 5
- اشاره 10
- 1 . اضمار 12
- پیامدهای تقطیع احادیث 12
- اشاره 12
- 4 . پیدایش تعارض 13
- 3 . فوت شدن قرائن 13
- 2 . اضطراب 13
- 6 . فوت شدن سبب ورود بسیاری از احادیث 14
- اشاره 16
- الف) شیوۀ نگارش کافی 22
- ب) اضبطیّت کافی 24
- توضیح درباره برخی القاب کلینی و طرق به او (اشکالات به اسناد) 30
- شیوه نقل حدیث برای کلینی 34
- اشاره 70
- تشکیک درباره صدوق 74
- ویژگی های من لا یحضره الفقیه 75
- گونه های روایات صدوق 94
- صدوق و تفرّد در فتوی 98
- اشاره 110
- گونه های تألیف فقه 113
- 1 . کتاب فقه : 114
- اشاره 114
- ویژگی های تهذیب الاحکام 114
- 1 . تصحیف در روایات تهذیب الاحکام : 120
- برخی نکات دیگر درباره تهذیب الاحکام 120
- 3 . طرق طوسی به صدوق و کلینی : 122
- 2 . پرهیز از تقطیع : 122
- ویژگی های دیگر تهذیب الاحکام 126
- زیادات تهذیب 127
- اشاره 131
- 1 . ضبط الاستبصار : 132
- اشاره 132
- 2 . کتاب علاج الحدیث : 132
- 2 - 2 . گونه های جمع : 133
- 1 - 2 . انواع حدیث : 133
- گفتار اول: زیستنامۀ علمی آیه اللّه بروجردی 135
- اشاره 139
- گفتار دوم: آرای حدیثی 139
- 1 . تقطیع روایات 139
- اشاره 139
- تقطیع دوّم 141
- اشاره 143
- آفت های تقطیع 143
- 2 . مقایسۀ بین احادیث شیعه و اهل سنّت 147
- 3 . وحدت روایات 152
- اشاره 152
- 1 . اخذ به قیود و عدم آن : 153
- 2 . شناخت ارسال خفی : 155
- 3 . شناخت الفاظ معصوم از غیر آن : 155
- 4 . شناخت ارسال پنهان و رفع ارسال : 157
- 5 . تغییر حکم : 158
- 6 . تأثیر وحدت روایات از جمع بین روایات متعارضه : 159
- اشاره 161
- 4 . روایات مرسل 161
- 1 . عدم ذکر آیات الاحکام : 169
- 5 . انگیزۀ تألیف جامع احادیث الشیعه 169
- اشاره 169
- 2 . عدم اشاره به اختلاف نسخه ها : 170
- 6 . روایات فضائل 171
- 3 . تقطیع در روایات وسائل الشیعه : 171
- اشاره 175
- اشاره 175
- 1 . طبقه شناسی راویان 175
- 1 - 1 . شناخت ارسال خفی : 176
- 3 - 1 . شناخت راوی مشترک : 178
- اشاره 179
- 2 . اهتمام به قرائن 179
- وثوق صدوری و سندی 182
- اشاره 184
- 3 . توجّه به قرائن توثیق راویان 184
- 4 . اتقان روایات راوی . 185
- 1 . راوی از مشایخ اصحاب اجماع باشد . 185
- 3 . میزان و کثرت روایت یک راوی . 185
- 5 . توجّه به نقل اصحاب اجماع و مراسیل آنها . 185
- 2 . راوی از مشایخ اجازه باشد . 185
- اشاره 188
- گفتار اوّل: زیستنامۀ علمی شیخ حرّ عاملی 188
- 1 . امل الآمل . 192
- اشاره 192
- تألیفات 192
- 5 . اثبات الهداه . 193
- 3 . هدایه الاُمّه . 193
- 2 . الجواهر السنیّه فی الأحادیث القدسیّه . 193
- 4 . الفوائد الطوسیّه . 193
- 6 . الایقاظ من الهجعه بالبرهان علی الرجعه . 193
- 7 . بدایه الهدایه . 193
- توضیح دو نکته 194
- 1 . عنوان باب 196
- گفتار دوّم: بررسی شیوۀ نگارش وسائل الشیعه 196
- 2 . ریز کردن موضوعات 197
- 3 . چگونگی شروع سند حدیث 198
- 5 . تعیین راویان مشترک 213
- 1 . ذکر روایات قوی در صدر باب 216
- 2 . اکتفا به یک نسخه 220
- 3 . ابتدای شروع باب با روایات کافی 221
- 4 . نقد نکردن احادیث 222
- 5 . برخورد با روایات متعارض 227
- گفتار سوّم: کاستی ها 228
- 1 . ذکر نکردن اختلاف نسخه ها (سند ، متن) 228
- 2 . ذکر اختلاف مؤثّر در معنی 232
- 2 . وجود تصحیفات در اسناد و متن روایات 234
- 3 . ذکر نکردن آیات الاحکام 237
- 4 . ابهام در ذکر روایات 239
- 6 . تقطیع روایات در وسائل الشیعه 243
- اشاره 243
- 1 - 6 . تقطیع اصحاب ائمّه علیهم السلام 244
- 2 - 6 . تقطیع ائمّۀ حدیث 244
- نمونه هایی از تقطیع وسائل الشیعه 248
- اشاره 249
- گفتار چهارم: خاتمۀ وسائل الشیعه 249
- مشیخۀ طوسی 250
- عدّۀ کلینی 251
- القاب ائمّه علیهم السلام 252
- مصادر کتاب 254
- طرق مؤلّف 257
- توصیف مصادر کتاب وسائل الشیعه 260
- اسباب عامّ توثیق 263
- قرائن ثبوت خبر 265
- دلیل صحّت مصادر کتاب 266
- پاسخ از اشکالات 269
- نمونه هایی از تصحیفات 270
- چاپ های وسائل الشیعه 277
ص:243
1- (1) . وسائل الشیعه 3 : 150 ، الکافی 3 : 281 ح15 ، تهذیب الاحکام 3 : 459 و 2 : 261 ح1038 ، الاستبصار 1 : 269 ح972 ، السرائر : 479 .
بین کافی وتهذیب الاحکام اشاره می کند، چون متن حدیث طولانی تر است .
45 . باب استحباب اختیار قضاء صلاه اللیل بعد الفجر علی تقدیمها قبل انتصاف اللیل واستحباب تأخیر التقدیم إلی ثلث اللیل .
1 و2 . محمّد بن علیّ بن الحسین بإسناده عن معاویه بن وهب ، عن أبی عبداللّه علیه السلام أنّه قال : قلت له : إنّ رجلاً من موالیک من صلحائهم شکا إلیّ ما یلقی من النوم وقال : إنّی أُرید القیام باللیل فیغلبنی النوم حتّی أصبح فربّما قضیت صلاتی الشهر المتتابع والشهرین أصبر علی ثقله ، فقال : «قرّه عین واللّه ، قرّه عین واللّه» ، ولم یرخص فی النوافل أوّل اللیل وقال : «القضاء بالنهار أفضل» .
ورواه الکلینی عن عدّه من أصحابنا ، عن أحمد بن محمّد ، عن الحسین بن سعید ، عن حمّاد بن عیسی ، عن معاویه بن وهب .
ورواه الشیخ بإسناده عن حمّاد بن عیسی ، مثله وزاد : قلت : فإنّ من نسائنا أبکاراً الجاریه تحبّ الخیر وأهله وتحرص علی الصلاه فیغلبها النوم حتّی ربّما قضت وربّما ضعفت عن قضائه وهی تقوی علی أوّل اللیل فرخّص لهم الصلاه أوّل اللیل إذا ضعفن وضیّعن القضاء(1) .
2 . وجود تصحیفات در اسناد و متن روایات
از آنجایی که مرحوم شیخ حرّ عاملی فردی خبیر و دانا و عارف به حدیث و اسناد و راویان می باشد ، این سؤال مطرح می شود که چرا اسناد و متن روایات را تصحیح نکرده و تصحیفات و تحریفاتی را که در اسناد و متن کتاب های سابق بوده تصحیح ننموده است ؟