شیوه تالیف مصادر روائی فقه صفحه 239

ص:248

1- (1) . نجم : 39 .
2- (2) . البرهان 1 : 249 (زرکشی) ، الاتقان 1 : 222 .
3- (3) . کنز العرفان 1 : 49 .

راوندی می باشد که از طهارت شروع و به دیات ختم می شود . به هر حال مرحوم آیه اللّه بروجردی ضرورت توجّه به فقه قرآنی را احساس کرد و آیات را در کتاب جامع احادیث الشیعه آوردند .

4 . ابهام در ذکر روایات

مرحوم شیخ حرّ عاملی در کتاب وسائل الشیعه در موارد زیادی که روایات باب را می آورد ، در ذیل برخی عناوین و باب ها می گوید : «سیأتی ما یدلّ علیه ومضی ما یدلّ علیه» . متأسّفانه یکی از نکات کور و مبهم و مجمل که در کتاب وسائل الشیعه وجود دارد ، این مقوله است . مرحوم شیخ حرّ عاملی احاطۀ فوق العاده بر اخبار و روایات داشته ، چه اینکه گاهی فقها فهم او در روایات را ملاک صحیح برای درک کلام معصوم علیه السلام قرار می دهند ، پس قطعاً قدرت او بر فهم روایاتی که مطابق عنوان باشد و بر عنوان باب دلالت کند ، بیشتر از دیگران خواهد بود ، لذا سزاوار است که این موارد شناسایی شود تا فقیه احاطه بر آن روایات نیز داشته باشد .

در مقدّمۀ وسائل الشیعه آمده که مرحوم آیه اللّه خوئی کتابی داشته که در آن همین ابهامات وسائل الشیعه را ذکر کرده و آن را مشخّص نموده است . اگرچه این اجمال در چاپ جدید مؤسسۀ آل البیت تا مقداری رفع شده است ، مرحوم آیه اللّه بروجردی این نقیصه رانیز تدارک کرده بود و در کتاب جامع احادیث الشیعه هر روایتی را که دلالت صریح داشته در ذیل آن باب آورده و اگر روایاتی در سایر ابواب بوده ، به طور خیلی واضح اشاره و مصدر و باب آن را ذکر کرده است تا فقیه به سرعت بتواند به آن مقصود که نظر به تمام روایات دالّ بر مطلب باشد دسترسی داشته باشد .