شیوه تالیف مصادر روائی فقه صفحه 248

ص:257

«سیأتی ما یدلّ علیه ومضی ما یدلّ علیه» گاهی اصلاً مصنّف فراموش کرده در ابواب بعد چیزی و حدیثی را ذکر کند که بر مقصود دلالت کند ، و ثانیاً در موارد زیادی روشن نیست کدام باب است و فقیه و مراجعه کننده در هاله ای از ابهام فرو می رود ؛ لذا آثار تقطیع باقی می ماند .

همانطور که گفته شد ، گاهی قرائن فوت می شود و تشخیص مصنّف در اینکه کدام فراز مورد نیاز نیست و کدام فراز مورد نیاز است ، یک تشخیص شخصی می باشد که در مورد فقه دیگری صادق نیست . ممکن است فقیه دیگر از همان فراز مورد نظر که حذف شده ، نکته ای استفاده کند که به ذهن شیخ حرّ عاملی نرسیده است ، لذا نمی توان برای تقطیع وجهی را یافت .

نمونه هایی از تقطیع وسائل الشیعه

29969 - 3 - وعن علیّ ، عن أبیه ، عن حنان بن سدیر قال : دخلنا علی أبی عبداللّه علیه السلام أنا وابی ، فقال : جعلنا فداک ، إنّ لنا خلطاء من النصاری وإنّا نأتیهم فیذبحون لنا الدجاج والفراخ والجداء ، أفنأکلها ؟ قال : «لا تأکلوها ولا تقربوها فإنّهم یقولون علی ذبائحهم ما لا أُحبّ لکم أکلها» إلی أن قال : فقالوا : صدق إنّا لنقول بسم المسیح ... .

در الکافی و تهذیب الاحکام جملۀ وسط آن اینگونه آمده است : «قال : فلمّا قدمنا الکوفه دعانا بعضهم فأبینا أن نذهب ، قال : فما بالکم کنتم تأتونا ثمّ ترکتموه الیوم ؟ قال : فقلنا : إنّ عالمنا نهانا وزعم أنّکم تقولون علی ذبائحکم شیئاً لا یحبّ لنا أکلها . فقال : مَن هذا العالم ؟ هذا واللّه أعلم الناس وأعلم من خلق اللّه»(1) .