شیوه تالیف مصادر روائی فقه صفحه 252

ص:261

«عدّه» را آورده است ، در حدیث شمارۀ دوّم و سوّم لفظ «عدّه» را نیاورده است بلکه فرموده «وعنهم» و ضمیر «عنهم» به همان «عدّه» مسند قبل برمی گردد .

مرحوم شیخ حرّ عاملی هم در وسائل الشیعه همین کار را کرده است . اگر در صدر باب ، حدیث اوّل را از عدّۀ کلینی نقل کرده ، در حدیث دوّم و سوّم که از همان گروه است ، با لفظ «عدّه» وارد شده است .

القاب ائمّه علیهم السلام

1 . هرگاه در سند «قال علیه السلام » به طور مطلق گفته می شود ، مراد رسول خدا صلی الله علیه و آله می باشد .

2 . هرگاه «ابو جعفر» گفته می شود ، مراد امام باقر علیه السلام است و اگر «ابو جعفر الثانی» گفته شود ، مراد حضرت جواد الائمّه علیه السلام می باشد .

3 . هرگاه «ابو عبداللّه» به طور مطلق گفته می شود ، مراد امام صادق علیه السلام است و مراد از «ابو عبداللّه» در کتاب وسائل الشیعه در روایات فروع ، نیز حضرت صادق علیه السلام است ؛ زیرا اگرچه ابو عبداللّه کنیۀ حضرت امام حسین علیه السلام هم می باشد ، ولی دربارۀ آن حضرت به ابو عبداللّه الحسین الشهید یاد می شود و در روایات فروع اثری از سخنان آن حضرت دیده نمی شود .

4 . «ابوالحسن» هر گاه به صورت مطلق می آید ، مراد حضرت موسی بن جعفر علیهما السلام است . همانطور که اگر ابوالحسن الاوّل گفته شود ، مراد اوست و نیز مراد از الفاظ ابو ابراهیم ، العالم ، الفقیه ، الشیخ ، الرجل در روایات ، حضرت موسی بن جعفر می باشد ، البتّه گاهی با قرینه ممکن است مراد از الشیخ یا الفقیه امام دیگری باشد .