شیوه تالیف مصادر روائی فقه صفحه 263

ص:272

بر حضرت صادق علیه السلام عرضه شد ، و کتاب یونس بن عبدالرحمن و فضل بن شاذان که بر امام عسکری علیه السلام عرضه شد .

5 . از جمله قرائنی که باعث اطمینان به صدور روایت از معصوم می شود ، آن است که روایت را از کتاب هایی گرفته باشند که بین علمای سلف شایع باشد و اطمینان به آن و اعتماد بر آن وجود داشته باشد ؛ چه مؤلّف آن از فرقۀ ناجیه باشد یا غیر امامیّه ، مثل کتاب حفص بن غیاث و غیر او . رئیس محدّثان شیعه یعنی شیخ کلینی بر همین روش قدما سیر کرده است و حکم به صحّت تمام احادیث آن نموده است(1) .

آنگاه صاحب وسائل الشیعه سخنان دیگری را از شیخ بهائی و شهید ثانی و طبرسی و ... آورده است . مرحوم شیخ یوسف بحرانی (1186ق) نیز در مقدّمۀ الحدائق الناضره همین قرائن را برای اعتبار و اثبات صحّت روایات کتاب های معروف حدیثی آورده است . این روش علمای حدیث اخباری است .

اسباب عامّ توثیق

-2

فائدۀ هفتم ، در ذکر اسباب عامّ توثیق می باشد . اگرچه شیخ حرّ عاملی بحث در این فائده را با عنوان خاصّی شروع کرده است و از اصحاب اجماع و قاعدۀ اجماع که کشّی آن را ذکر کرده ، سخن به میان آورده ، ولی مراد او قواعد عمومی