کتابخانه بالقرآن

شیوه تالیف مصادر روائی فقه صفحه 94

صفحه 94

ص:103

1- (1) . الاصابه 1 : 422 ، الطبقات (ابن سعد) 3 : 167 ، سیره ابن هشام 2 : 337 ، السنن الکبری 2 : 342 ، الموطّأ 1 : 93 ، الاُم 1 : 123 ، صحیح بخاری 2 : 86 ، صحیح مسلم 1 : 307 ، سنن ابن ماجه 1 : 384 ، الالهیّات 2 : 188 ، تذکره الفقهاء 3 : 309 ، ذکری الشیعه : 134 ، منتهی المطلب 5 : 280 ، نهج الحق : 163 ، الباب الحادی عشر : 37 ، کشف المراد : 274 ، نهج المسترشدین : 59 ، ادوار فقه 1 : 342 ، مصابیح الانوار 2 : 132 ، حقّ الیقین 1 : 124 ، بحار الانوار 17 : 97 ، اضواء علی السنّه المحمّدیّه : 42 ، الموافقات 4 : 3 ، شرح ابن ابی الحدید 2 : 162 ، مفاتیح الغیب 18 : 9 ، مصنّفات المفید (رساله عدم سهو النبی) : 18 .

به هر حال ، مرحوم غفاری در بحث سهو نماز(1) کلام صدوق را آورده ، وخودش هم در پاورقی توضیحی درباره آن داده است ، صدوق در آخر قصد قربت کرد ، که کتابی مستقل در این باب تألیف کند(2) ، ولی موفق نشده ، و این همان کتابی است که شیخ مفید گفته خدا را شکر که شیخ صدوق موفق شد .

طائفه دوّم فقیهانی هستند که پیرو شیخ طوسی هستند نگاه آنها به روایات نگاه کلامی است ، و روایات سهو النبی را مطلقاً ردّ کرده اند .

علّامه حلّی در منتهی المطلب این روایات را موضوع شمرده و آنها از روایاتی می شمارد که قطعاً از مصادر اهل سنت به روایات ما وارد شده ، و راویان امامی هم آن را به سادگی به معصومین علیهم السلام نسبت داده اند(3) .

شیخ اعظم انصاری نیز از پیروان همین عقیده است و در رساله المواسعه و المضایقه بسیار نقادانه آن را تضعیف کرده است(4) .

گروه سوم فقیهانی اند که اصل عصمت پیامبر را پذیرفته اند ، و از مفاد روایات استفاده کرده ، احکام خاص آن را مورد توجه قرار داده اند ، همچون مولی احمد نراقی در مستند الشیعه .

گونه های روایات صدوق

1 . بخشی از روایات مرسل به صورت قال ذکر شده است ؛ یعنی به طور قطعی