شیوه تالیف مصادر روائی فقه صفحه 98

ص:107

مسح کرد ، حال چگونه صدوق آن را آورده است ، احتمالاً هدف او چیز دیگری بوده است ، نه اینکه مثل شیخ طوسی در الاستبصار و تهذیب الاحکام دو دسته روایت را بیاورد و دسته دوم را حمل بر تقیه کند ، بلکه این روایت را از اهل سنت آورده تا به خصم بگوید که در مصادر اهل سنت هم وجود دارد که رسول خدا صلی الله علیه و آله بر پای خود مسح کرد نه اینکه پای خود را شست . و مثل حدیث ارث که از عبداللّه بن عباس نقل شده است ، و او در حقیقت از امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیه السلام نقل می کند .

مثال دوم : 56 - وروی الفضل بن شاذان عن محمد بن یحیی عن علی بن عبداللّه عن یعقوب ابراهیم بن سعد عن أبیه ، قال : حدّثنی أبی عن محمد بن اسحاق ، حدّثنی عن عبیداللّه بن عتبه ...(1) . این حدیث را فضل بن شاذان از مشایخ اهل سنت نقل کرده است .

7 . صدوق گاهی مضمون چند روایت را نقل می کند ، مثل بحث طلاق السنّه :

روی عن الأئمّه علیهم السلام أنّ طلاق السنّه ...

استاد علی اکبر غفاری فرموده است : این فرمایش صدوق از چند روایت گرفته شده که شیخ کلینی و شیخ طوسی آن روایات را آورده اند(2) .

صدوق و تفرّد در فتوی

-3

شیخ صدوق از فقهایی است که تفرّد در فتوی دارد . شاید یک علّت عمدۀ