راه های فقهی رهایی از مخالفت با احکام شرع صفحه 156

ص:169

1- (1) البدایه و النهایه، ج 2، ص 305.
2- (2) التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، ج 7، ص 72.
3- (3) ربا از نظر اسلام، ص 34-35، به نقل از: ربا، ص 48.

2. ربا در آیین زرتشت

مذهب زرتشت به قرض دهنده اجازه می دهد برای پولی که قرض می دهد، سود دریافت کند. بنابر شریعت زرتشت، قرض دهنده نمی تواند منافعی را که به عنوان «سود» از قرض گیرنده گرفته است، دوباره به فردی دیگری قرض بدهد و سود بگیرد. اگر یک نفر زرتشتی پول خود را قرض می داد، نمی توانست بیش از 1/4 اصل پول را به عنوان سود بگیرد و آن مقدار را هم باید به مصرف خوراک اهل و عیال خود می رساند.

در یکی از روایات زرتشت آمده است که شخص باید با سرمایه و دست رنج خود کار کند و کاری که با سرمایۀ قرض گرفته شده انجام یابد، ارزش مذهبی نخواهد داشت.(1)

3. ربا در آیین یهود

در آیین یهود، ربا حرام بوده است و رباخواران علاوه بر استحقاق کیفرهای اخروی، محکوم به مجازات دنیوی از قبیل روزه گرفتن، کفاره دادن و تازیانه خوردن می شدند. بعضی از تعالیم تورات فعلی دربارۀ ربا به این بیان است:

زمانی که مالی را به یهودی فقیر قرض دادی، رفتار تو با او مانند رفتار طلبکار ربا دهنده نباشد و از وی مطالبۀ ربا مکن.(2)

اگر برادرت فقیر شد و دست نیاز به سوی تو دراز کرد، او را یاری کن! خواه غریب باشد یا هموطن تو، او را کمک کن تا همراه تو زندگی کند، و از او ربا نگیر! و از خدای بترس.