راه های فقهی رهایی از مخالفت با احکام شرع صفحه 42

ص:55

1- (1) سورۀ نمل، آیۀ 50.
2- (2) سورۀ آل عمران، آیۀ 54.
3- (3) سورۀ انفال، آیۀ 30.
4- (4) سورۀ نحل، آیۀ 26.
5- (5) سورۀ سبأ، آیۀ 33.

و مستضعفان به مستکبران می گویند: مکر شما در شب و روز (باعث گمراهی ما شد)، هنگامی که به ما دستور می دادید که به خداوند کافر شویم و همتایانی برای او قرار دهیم! و آنان هنگامی که عذاب (الهی) را می بینند پشیمانی خود را پنهان می کنند (تا بیشتر رسوا نشوند)! و ما غل و زنجیرها در گردن کافران می نهیم آیا جز آن چه عمل می کردند به آنها جزا داده می شود؟!»

مبحث سوم: واژۀ «خدعه» در قرآن

اشاره

واژۀ «خدعه» در قرآن در موارد متعددی استعمال شده است؛ از جمله:

1. انتساب خدعه به خداوند و منافقان

(إِنَّ الْمُنافِقِینَ یُخادِعُونَ اللّهَ وَ هُوَ خادِعُهُمْ) (1)

منافقین، خدا را فریب می دهند و حال آن که خدا، آنان را فریب می دهد.

2. انتساب خدعه به منافقان

(یُخادِعُونَ اللّهَ وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ ما یَخْدَعُونَ إِلاّ أَنْفُسَهُمْ وَ ما یَشْعُرُونَ) (2)

می خواهند خدا و مؤمنان را فریب دهند؛ در حالی که جز خودشان را فریب نمی دهند (اما) نمی فهمند.

(وَ إِنْ یُرِیدُوا أَنْ یَخْدَعُوکَ فَإِنَّ حَسْبَکَ اللّهُ هُوَ الَّذِی أَیَّدَکَ بِنَصْرِهِ وَ بِالْمُؤْمِنِینَ) (3)

و اگر بخواهند تو را فریب دهند، خدا برای تو کافی است. او همان کسی است که تو را، با یاری خود و مؤمنان، تقویت کرد.