بیان احکام با کلام ائمه علیهم السلام : گزیده کتاب کافی و اصول دیگر صفحه 115

ص: 116

یَتَعَوَّدُوا الصَّوْمَ وَ یُطِیقُوهُ فَمُرُوا صِبْیَانَکُمْ إِذَا کَانُوا بَنِی تِسْعِ سِنِینَ بِالصَّوْمِ مَا اسْتَطَاعُوا مِنْ صِیَامِ الْیَوْمِ فَإِذَا غَلَبَهُمُ الْعَطَشُ أَفْطَرُوا. (1)

مرحوم شیخ کلینی، با سند خویش از حلبی از حضرت امام جعفر صادق صلوات الله علیه از حضرت امام محمد باقر صلوات الله علیه روایت کرده که حضرتش فرمود: ما کودکان خود را در سن پنج سالگی به نماز فرا می خوانیم و شما کودکان خود را در هفت سالگی به نماز دستور دهید.

همچنین ما کودکان خود را در هفت سالگی به گرفتن روزه امر می کنیم، همان مقداری که از یک روز می توانند روزه بگیرند، هر چند تا نصف روز یا بیشتر از آن و یا کمتر از آن باشد، و وقتی تشنگی بر آنان غلبه کرد، افطار می کنند، تا به گرفتن روزه عادت کنند و توان گرفتن آن را بیابند. شما نیز فرزندان خود را هنگامی که نُه ساله شدند به گرفتن روزه وادارید هر قدر از روزه را که می توانند، روزه بگیرند، و وقتی تشنگی بر آنان غلبه کرد، روزه خود را افطار نمایند.

143- چگونگی نماز پیران و بیماران

1- الشیخ الکلینی، بإسناده عَنْ أَبِی حَمْزَهَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ صلوات الله علیه فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ: {الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللَّهَ قِیاماً وَ قُعُوداً وَ عَلی جُنُوبِهِمْ} قَالَ الصَّحِیحُ یُصَلِّی قَائِماً وَ قُعُوداً الْمَرِیضُ یُصَلِّی جَالِساً وَ عَلی جُنُوبِهِمْ الَّذِی یَکُونُ أَضْعَفَ مِنَ الْمَرِیضِ الَّذِی یُصَلِّی جَالِساً. (2)

مرحوم شیخ کلینی، با سند خویش از ابو حمزه روایت کرده که گفت: حضرت امام محمد باقر صلوات الله علیه درباره گفتار خدای تعالی که می فرماید: {کسانی که خدا را در حال ایستاده، نشسته و بر پهلوهای شان یاد می کنند} (سوره سجده آیه 15) فرمود: شخص سالم، باید ایستاده و نشسته نماز بخواند، و شخص بیمار، باید نشسته نماز بخواند و کسانی که خداوند درباره آنان فرموده: {و بر پهلوهای شان} کسی است که از بیماری که نشسته نماز می گزارد، ناتوان تر است(و بر پهلو نماز می خواند).

توضیح: آنجا که حضرت فرمودند: «شخص سالم، باید ایستاده و نشسته نماز بخواند» منظور از شخص سالم که نمازش را ایستاده اقامه نماید، کسی است که قدرت بر ایستاده شدن را دارد. اما منظور از شخص