بیان احکام با کلام ائمه علیهم السلام : گزیده کتاب کافی و اصول دیگر صفحه 158

ص: 159

1- . الکافی ج 4 ص 96 ح 2.
2- . الکافی ج 4 ص 98 ح 2.
3- . الکافی ج 4 ص 99 ح 5.

فرمود: آنگاه که سفیدی صبح گسترش یابد و به صورت کتانی سفید درآید که آن موقع غذا بر روزه دار حرام می شود و نماز صبح جایز می گردد.

194- حکم کسی که پنداشت شب فرا رسیده است پس هنوز شب نشده افطار نمود

1- الشیخ الکلینی، بإسناده عَنْ سَمَاعَهَ قَالَ: سَأَلْتُهُ(الإمام) عَنْ قَوْمٍ صَامُوا شَهْرَ رَمَضَانَ فَغَشِیَهُمْ سَحَابٌ أَسْوَدُ عِنْدَ غُرُوبِ الشَّمْسِ فَظَنُّوا أَنَّهُ لَیْلٌ فَأَفْطَرُوا ثُمَّ إِنَّ السَّحَابَ انْجَلَی فَإِذَا الشَّمْسُ فَقَالَ عَلَی الَّذِی أَفْطَرَ صِیَامُ ذَلِکَ الْیَوْمِ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ: {أَتِمُّوا الصِّیامَ إِلَی اللَّیْلِ} فَمَنْ أَکَلَ قَبْلَ أَنْ یَدْخُلَ اللَّیْلُ فَعَلَیْهِ قَضَاؤُهُ لِأَنَّهُ أَکَلَ مُتَعَمِّداً. (1)

مرحوم شیخ کلینی، با سند خویش از سماعه روایت کرده که گفت: از حضرت صلوات الله علیه پرسیدم: گروهی در ماه رمضان روزه گرفتند و به هنگام غروب خورشید ابر سیاهی آسمان را فراگرفت و آنها گمان نمودند که شب شده و افطار نمودند، سپس آن ابر، کنار رفت و خورشید، ظاهر گشت. روزه آنان چه حکمی دارد؟

حضرت فرمود: کسی که روزه خود را افطار نموده باید قضای آن روز را به جای آورد؛ چرا که خداوند عز و جل می فرماید: {روزه را تا شب به پایان برسانید}. (سوره بقره آیه 187) پس هر کسی پیش از فرارسیدن شب، چیزی بخورد، باید قضای آن را به جای آورد چرا که او عمداً آن چیز را خورده است.

195- هنگام افطار

1- الشیخ الکلینی، بإسناده عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَمَّنْ ذَکَرَهُ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ صلوات الله علیه قَالَ: وَقْتُ سُقُوطِ الْقُرْصِ وَ وُجُوبِ الْإِفْطَارِ مِنَ الصِّیَامِ أَنْ یَقُومَ بِحِذَاءِ الْقِبْلَهِ وَ یَتَفَقَّدَ الْحُمْرَهَ الَّتِی تَرْتَفِعُ مِنَ الْمَشْرِقِ فَإِذَا جَازَتْ قِمَّهَ الرَّأْسِ إِلَی نَاحِیَهِ الْمَغْرِبِ فَقَدْ وَجَبَ الْإِفْطَارُ وَ سَقَطَ الْقُرْصُ. (2)

مرحوم شیخ کلینی، با سند خویش از ابن ابی عمیر از یکی از راویان روایت کرده که گفت: حضرت امام جعفر صادق صلوات الله علیه فرمود: روزه دار به هنگام سقوط قرص آفتاب و وجوب افطار روزه مقابل قبله