بیان احکام با کلام ائمه علیهم السلام : گزیده کتاب کافی و اصول دیگر صفحه 453

ص: 453

اَلْوَبَاءُ إِذَا کَانَ وَ لاَ تُسْلِمْهُ بَیَّاعَ اَلطَّعَامِ فَإِنَّهُ لاَ یَسْلَمُ مِنَ اَلاِحْتِکَارِ وَ لاَ تُسْلِمْهُ جَزَّاراً فَإِنَّ اَلْجَزَّارَ تُسْلَبُ مِنْهُ اَلرَّحْمَهُ وَ لاَ تُسْلِمْهُ نَخَّاساً فَإِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّی اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ قَالَ شَرُّ اَلنَّاسِ مَنْ بَاعَ اَلنَّاسَ. (1)

مرحوم شیخ کلینی، با سند خویش از اسحاق بن عمّار روایت کرده که گفت: به محضر حضرت امام جعفر صادق صلوات الله علیه مشرّف شدم و به آن حضرت عرض کردم که پسردار شده ام.

فرمود: آیا نامش را محمّد نگذاشته ای؟

عرض کردم: همین کار را کرده ام.

فرمود: پس محمّد را مزن و او را دشنام مگوی، امیدوارم خداوند او را برای تو در زندگانی تو نور چشمانت قرار دهد و پس از مرگت نیز جانشین خوبی برایت گرداند.

گفتم: قربانت شوم! او را به چه کاری بگمارم.

فرمود: اگر او را از پنج چیز بازگرداندی، او را به هرکاری می خواهی بگمار، او را به دست صرّاف مسپار چون صرّاف از ربا در امان نمی ماند؛ به کفن فروش مسپار، چون کفن فروش از وبا (و بیماری واگیردار) اگر در بین مردم شایع شود خوشش می آید؛ و او را به فروشنده مواد غذایی نیز مسپار، چون چنین شخصی از احتکار در امان نیست و او را به قصّاب نیز مسپار؛ زیرا او رحم را از دل او می برد، و او به دست برده فروش نیز مسپار، زیرا رسول الله صلّی اللّه علیه و آله فرمود: بدترین مردم کسی است که مردم را بفروشد.

407- درآمد های حلال و حرام

1- روی الشیخ الحسن بن علی، فی تحف العقول: سَأَلَ الصَّادِقَ عَلَیْهِ الصَّلَاهُ وَ السَّلَامُ سَائِلٌ فَقَالَ کَمْ جِهَاتُ مَعَایِشِ الْعِبَادِ الَّتِی فِیهَا الِاکْتِسَابُ أَوِ التَّعَامُلُ بَیْنَهُمْ وَ وُجُوهُ النَّفَقَاتِ فَقَالَ جَمِیعُ الْمَعَایِشِ کُلِّهَا مِنْ وُجُوهِ الْمُعَامَلَاتِ فِیمَا بَیْنَهُمْ مِمَّا یَکُونُ لَهُمْ فِیهِ الْمَکَاسِبُ أَرْبَعُ جِهَاتٍ مِنَ الْمُعَامَلَاتِ فَقَالَ لَهُ أَ کُلُّ هَؤُلَاءِ الْأَرْبَعَهِ أَجْنَاسٍ حَلَالٌ أَوْ کُلُّهَا حَرَامٌ أَوْ بَعْضُهَا حَلَالٌ وَ بَعْضُهَا حَرَامٌ فَقَالَ قَدْ یَکُونُ فِی هَؤُلَاءِ الْأَجْنَاسِ الْأَرْبَعَهِ حَلَالٌ مِنْ جِهَهٍ حَرَامٌ مِنْ جِهَهٍ وَ هَذِهِ الْأَجْنَاسُ مُسَمَّیَاتٌ مَعْرُوفَاتُ الْجِهَاتِ فَأَوَّلُ هَذِهِ الْجِهَاتِ الْأَرْبَعَهِ الْوِلَایَهُ وَ التَّوْلِیَهُ بَعْضُهُمْ عَلَی بَعْضٍ فَأَوَّلُ الْوِلَایَهِ وِلَایَهُ الْوُلَاهِ وَ وُلَاهِ الْوُلَاهِ إِلَی أَدْنَاهُمْ بَاباً مِنْ أَبْوَابِ الْوِلَایَهِ عَلَی