بیان احکام با کلام ائمه علیهم السلام : گزیده کتاب کافی و اصول دیگر صفحه 811

ص: 811

1- . الکافی ج 7 ص 454 ح 2.
2- . الکافی ج 7 ص 457 ح 17.
3- . الکافی ج 7 ص 461 ح 5.

حرام می گردد و بین آن ها جدایی می اندازند مگر این که همسرش راضی شود که با او باشد، در حالی که با او آمیزش نکند.

2- الشیخ الکلینی، بإسناده عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ صلوات الله علیه قَالَ: اَلظِّهَارُ إِذَا عَجَزَ صَاحِبُهُ عَنِ اَلْکَفَّارَهِ فَلْیَسْتَغْفِرْ رَبَّهُ وَ یَنْوِی أَنْ لاَ یَعُودَ قَبْلَ أَنْ یُوَاقِعَ ثُمَّ لْیُوَاقِعْ وَ قَدْ أَجْزَأَ ذَلِکَ عَنْهُ مِنَ اَلْکَفَّارَهِ فَإِذَا وَجَدَ اَلسَّبِیلَ إِلَی مَا یُکَفِّرُ یَوْماً مِنَ اَلْأَیَّامِ فَلْیُکَفِّرْ وَ إِنْ تَصَدَّقَ وَ أَطْعَمَ نَفْسَهُ وَ عِیَالَهُ فَإِنَّهُ یُجْزِئُهُ إِذَا کَانَ مُحْتَاجاً وَ إِنْ لَمْ یَجِدْ ذَلِکَ فَلْیَسْتَغْفِرْ رَبَّهُ وَ یَنْوِی أَنْ لاَ یَعُودَ فَحَسْبُهُ ذَلِکَ وَ اَللَّهِ کَفَّارَهً. (1)

مرحوم شیخ کلینی، با سند خویش از اسحاق بن عمار روایت کرده که گفت: حضرت امام جعفر صادق صلوات الله علیه فرمود: هرگاه شخص ظهارکننده از پرداخت کفاره عاجز گردد، پس باید پیش از آمیزش از پروردگارش آمرزش بخواهد و نیت کند که دیگر مرتکب ظهار نشود، سپس آمیزش کند. و همین، برای او از کفاره کافی خواهد بود پس هرگاه در روزی از روزها چاره ای پیدا کرد که کفاره دهد، باید کفاره دهد. و اگر صدقه دهد و به خود و خانواده اش اطعام کند، برایش کافی است؛ هنگامی که نیازمند باشد. و هرگاه چنین چیزی نیافت، از پروردگار خود بخواهد که او را بیامرزد و نیت کند که دیگر تکرار نکند. پس به خدا سوگند! همین عمل، از جهت کفاره برای او کافی است.

توضیح: وجه جمع بین این دو روایت در مسئله کفاره ظهار این خواهد بود که زمانی که مرد از پرداخت کفاره ناتوان بود و اگر همسرش بخواهد که در کنارش بماند و همچنین راضی به آمیزش باشد پس در چنین حال آن مرد توبه و استغفار کرده، حق آمیزش با همسرش را خواهد داشت البته با توجه به بقیه مفاد حدیث دوم.

743- تسلیم احادیث و روایات ائمه معصومین صلوات الله علیهم باشیم

1- الشیخ سعد بن عبد الله القمی، بإسناده عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ الْمُخْتَارِ الْقَلَانِسِیِّ، عَنْ أَبِی عَبْدِ اللهِ صلوات الله علیه قَالَ: یَهْلِکُ أَصْحَابُ الْکَلَامِ، وَ یَنْجُو الْمُسَلِّمُونَ، إِنَّ الْمُسَلِّمِینَ هُمُ النُّجَبَاءُ. (2)