امر به معروف و نهی از منکر : برگرفته از کتاب ارزشمند فقه الصادق آیت الله العظمی سید صادق روحانی صفحه 85
- اشاره 1
- اشاره 10
- دلیل اوّل: عقل 11
- اشاره 11
- توضیح جمله ی شرطیه 12
- دلیل دوم: کتاب (آیات قرآن کریم) 15
- 1) آیات ایجابی 15
- 2) آیات معارض 34
- دلیل سوم: سنّت 41
- دلیل چهارم: اجماع 66
- اشاره 68
- 1) امر به معروف و نهی از منکر، واجب عینی یا کفایی ؟ 72
- مسأله دوم: اقسام امر به معرف و نهی از منکر 72
- 2) امر به معروف و نهی از منکر، اجتماعی و فردی ؟ 76
- مسأله سوم: بررسی شرایط امر به معروف و نهی از منکر 84
- اشاره 84
- 1) شناخت معروف و منکر 85
- 2) شناخت مأمور و منهی از معروف و منکر 89
- 3) احتمال تأثیر در امر به معروف و نهی از منکر 93
- 4) اصرار و پافشاری بر انجام کار 104
- اشاره 107
- 5) ایمنی از ضرر 107
- فروعات شرط ایمنی از ضرر 117
- 6) اجتناب آمر و ناهی از محرّمات 120
- 7) مکلّف بودن آمر، ناهی، مأمور و منهی 127
- اشاره 129
- الف) انکار به قلب 129
- ب) انکار به زبان 134
- اشاره 135
- ج) انکار با دست 135
- ترتیب بین مراتب سه گانه 139
- مسأله پنجم: زخم زدن و کشتن بدون اجازه ی امام 142
- اشاره 142
- فروعات مسأله چهارم و پنجم 149
- اشاره 156
- دوم: مزاحمت مجتهدان نسبت به یکدیگر 168
- اشاره 171
- ادلّه ی جواز 172
- ادلّه ی عدم جواز 176
- چهارم: امر به معروف و نهی منکرِ خانواده 178
- پنجم: اخذ اجرت در امر به معروف 181
- ششم: وظیفه ی مصلِح در قبال جامعه 185
- تألیفات 188
ص:90
وجوب، واجب نیست، و در تحقق مصلحت [و کیفیت امتثال] نقش دارد؛ امّا شرط واجب آن است که وجوب در آن مطلق بوده و فعلیت آن در گرو تحقّق شرط واجب نیست، مانند: طهارت برای نماز؛ که متعلّق مقید به آن بوده، تحصیلش واجب و تحقّق مصلحت متوقّف بر آن است. اکنون به بیان موارد فوق خواهیم پرداخت.
1) شناخت معروف و منکر
گروهی از فقها هم چون مرحوم حلّی(1) ، محقّق(2) ، علاّمه(3) ، شهیدین(4) و فاضل مقداد(5) تصریح کرده اند در وجوب امر و نهی، آمر و ناهی باید معروف و منکر را بشناسند تا از غلط و اشتباه در امان باشند. بلکه مرحوم علاّمه در کتاب منتهی المطلب اختلاف در این مسأله را رد کرده است(6). مرحوم صاحب جواهر(7) نیز این قول را برگزیده است. پس، جاهل معذور بوده و تحصیل علم بر او واجب نیست.
اما عدّه ای دیگر از جمله مرحوم محقّق کرکی در حاشیه(8) و