زندگینامه، رساله توضیح المسائل و مناسک حج آیت الله شیخ ناصر مکارم شیرازی صفحه 547

اللّهَ غَنِیٌّ عَنِ الْعالَمینَ)؛ و هر کس کفر ورزد (و حج را ترک کند، به خود زیان رسانده)، خداوند از همه جهانیان بی نیاز است».(1)

جمله «برای خداست بر مردم...» به ضمیمه تعبیر به «کفر» در مورد کسانی که حجّ واجب را ترک می کنند، اهمّیّت فوق العاده آن را در اسلام کاملا روشن می سازد.

قابل توجّه این که در تفسیر آیه شریفه 72 سوره اسراء: (وَ مَنْ کانَ فی هذِهِ اَعْمی فَهُوَ فِی الاْخِرَهِ اَعْمی وَ اَضَلُّ سَبیلا).(2) از امام صادق (علیه السلام) روایت

*****

1. سوره آل عمران، آیه 97.

2. کسی که در این جهان (از دیدن چهره حق) نابینا بوده، در آخرت نیزنابینا ٍ

و گمراه تر است.

شده که یکی از معانی آیه، کسی است که حجّ واجب خود را پیوسته به تأخیر می اندازد، تا مرگ او فرا می رسد (او در قیامت نابینا خواهد بود).(1)

در حدیث دیگری آمده است: «هرکس حجّ واجب را بدون عذر ترک کند، روز قیامت یهودی یا نصرانی محشور می شود».(2)

و در مقابل، برای حج آنچنان پاداشهای عظیمی در روایات اسلامی وارد شده، که درباره کمتر عملی دیده می شود.

چنان که در حدیثی از امام صادق (علیه السلام) می خوانیم: «کسانی که حج و عمره به جا آورند میهمان خدا هستند، هر چه بخواهند خدا به آنها می دهد، و هر دعایی کنند به اجابت می رسد، و اگر درباره کسی شفاعت کنند پذیرفته می شود... و اگر در این راه بمیرند خداوند تمام گناهان آنها را می بخشد».(3)

و نیز در حدیث دیگری از پیامبر اسلام (صلی الله علیه