زندگینامه، رساله توضیح المسائل و مناسک حج آیت الله شیخ ناصر مکارم شیرازی صفحه 605

219 کسی که اهل مکّه است اگر به خارج از مکّه سفر کند، سپس به سوی مکّه بازگردد، می تواند «حجّ تمتّع» یا «حجّ قِران» و «اِفراد» بجا آورد.

مسأله 220 کسی که خارج از مسافت مذکور زندگی می کند، هرگاه بیش از دو سال در مکّه اقامت نماید، وظیفه او همان وظیفه اهل مکّه است؛ خواه قبلا مستطیع بوده، و یا پس از اقامت مستطیع شده باشد، و خواه اقامت او به قصد همیشگی باشد، یا به قصد یک مدّت محدود.

مسأله 221 «حجّ اِفراد» مانند «حج تمتّع» است، با این تفاوت که اوّلا: در حجّ تمتّع قربانی هست و در «حجّ اِفراد» قربانی واجب نیست؛ هر چند استحباب دارد. ثانیاً: عمره حجّ اِفراد پس از انجام مناسک حجّ است، بر خلاف عمره تمتّع که قبل از حج انجام می شود. ثالثاً: عمره تمتّع طواف نساء ندارد، ولی عمره مفرده که بعد از حجّ اِفراد انجام می شود طواف نساء دارد. در حقیقت این گونه افراد دو طواف نساء انجام می دهند؛ یکی در پایان حج و دیگری در پایان عمره مفرده.

مسأله 222 زن حائض یا کسی که به واسطه ضیق وقت نمی تواند عمره تمتّع بجا آورد، باید قصد حجّ افراد کند، و با همان احرام عمره تمتّع که عدول به اِفراد کرده به عرفات برود، و مثل سایر حجّاج تمام اعمال حج را به جز قربانی که بر او واجب نیست انجام دهد؛ و به این ترتیب حجّ او کامل می شود، و بعد عمره مفرده بجا می آورد.

استفتائات اقسام حج

سؤال 223 آیا منظور از اقامت دو سال در مکّه معظّمه، اقامت