مناسک حج: مطابق با فتاوای حضرت آیت الله العظمی امام خمینی(قدّس سّره) و رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله العظمی خامنه ای(دام ظله الوارف) صفحه 115

[636] م جایز است در بین طواف برای رفع خستگی و استراحت بنشیند یا دراز بکشد و بعد از همان جا اتمام کند، ولی نباید آن قدر طول دهد که موالات عرفیه به هم بخورد و اگر آن قدر نشست احتیاط آن است که اتمام کند و اعاده نماید.[284]

مسائل متفرقه طواف

[637] م در طواف در مقابل حجر اسماعیل باید طوری حرکت کند که طواف بیت صادق باشد و به نحو متعارف باشد و مخفی نماند که حجر اسماعیل از بیت نیست هرچند باید در خارج آن طواف کرد.

[638] م در صورت امکان ولو در وقت خلوت باید طواف در حد بین مقام ابراهیم و خانه که مسافت بیست و شش ذراع و نیم است باشد و دورتر از آن حد، کفایت نمی کند[285] و در صورت عدم امکان ولو در وقت خلوت، طواف در خارج حد مزبور مانع ندارد با مراعات الأقرب فالأقرب.

[639] م هر گاه در طواف خانه خدا، مثلاً در چند قدم از طواف اشکالی پیش آمد؛ مثل این که او را بی اختیار بردند،[286] همان چند قدم را باید از سر بگیرد و اگر از حجرالأسود به قصد طواف

شروع کند، اشکال دارد.[287]

[640] م اگر در طواف بی اختیار او را ببرند، اعاده آن مقدار لازم است[288] و باید طواف را صحیح انجام دهد و خودش به اختیار طواف کند و چنانچه ممکن نیست باید در وقت خلوت طواف نماید ولی باید دانست که منظور از بی اختیار شدن این نیست که در اثر فشار جمعیت تندتر برود بلکه در این صورت اگر قدمها را به اختیار خود برمی دارد ضرر ندارد و طوافش صحیح است.

[641] م اگر در حال طواف در اثر فشار و ازدحام جمعیت پشت به خانه شود و قسمتی از طواف به این صورت انجام گیرد یا در اثر فشار جمعیت، شخص را مقداری جلو ببرند باید مقداری از طواف که پشت به خانه یا بدون اختیار بوده،[289] اعاده شود و اگر نمی تواند برگردد با جمعیت بدون قصد طواف برود تا به جایی که باید از آن جا طواف را اعاده کند برسد و از آن جا تدارک نماید.

[642] م اگر حاجی در حال طواف، پول خمس نداده همراه داشته باشد طوافش اشکال پیدا نمی کند.

[643] م اگر کسی پس از انجام اعمال حج تمتّع فهمید که در طواف عمره یا حج چند شَوط از هفت شَوط را از داخل حجر اسماعیل دور زده، حج او صحیح است و باید طواف[290] را اعاده کند.