مناسک حج: مطابق با فتاوای حضرت آیت الله العظمی امام خمینی(قدّس سّره) و رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله العظمی خامنه ای(دام ظله الوارف) صفحه 261
- مقدمه 1
- شرایط وجوب حَجّهالاسلام 2
- مسائل متفرقه استطاعت 7
- استفتائات استطاعت 9
- قسمت اول 9
- قسمت دوم 15
- نیابت در حج 21
- قسمت اول 24
- استفتائات نیابت 24
- قسمت دوم 31
- حج استحبابی 33
- اقسام عمره 34
- اشاره 35
- اقسام حج 35
- صورت حج افراد و عمره مفرده 35
- صورت حج تمتّع اجمالاً 37
- استفتائات اقسام عمره و حج 39
- باب اول: اعمال عمره تمتّع 43
- فصل اول: محل احرام عمره تمتّع 43
- اشاره 44
- مسائل متفرقه میقات 47
- استفتائات میقات 48
- فصل دوم: واجبات احرام 53
- توضیح 53
- استفتائات احرام 59
- مستحبات احرام 61
- مکروهات احرام 63
- فصل سوم مُحرّمات احرام 64
- مُحرّمات احرام(1) 65
- مُحرّمات احرام(2) 72
- مُحرّمات احرام(3) 81
- مسائل متفرقه محرّمات احرام 87
- استفتائات محرّمات احرام 88
- مستحبات دخول مکّه معظّمه 97
- مستحبّات دخول حرم 97
- آداب دخول مسجدالحرام 98
- توضیح 100
- فصل چهارم: طواف واجب و بعضی از احکام آن 100
- واجبات طواف 101
- قسمت اول 101
- قسمت دوم 108
- قسمت سوم 114
- مسائل متفرقه طواف 115
- استفتائات طواف 116
- قسمت اول 116
- قسمت دوم 122
- قسمت سوم 130
- قسمت چهارم 137
- آداب و مستحبات طواف 145
- فصل پنجم: نماز طواف 148
- اشاره 148
- استفتائات نماز طواف 150
- مستحبات نماز طواف 157
- فصل ششم: سعی و بعض احکام آن 158
- توضیح 158
- مسائل متفرقه سعی 162
- استفتائات سعی 162
- مستحبّات سعی 169
- فصل هفتم: تقصیر و بعض احکام آن 174
- اشاره 174
- مسائل و استفتائات متفرقه تقصیر و احکام بین عمره و حج تمتّع 175
- تبدّل حج تمتّع به افراد 180
- استفتائات تبدّل 181
- باب دوم: اعمال حج تمتّع 183
- فصل اول: احرام حج 183
- اشاره 184
- استفتائات احرام حج 185
- مستحبات احرام حج تا وقوف به عرفات 186
- توضیح 187
- فصل دوم: وقوف به عرفات 187
- استفتائات وقوف به عرفات 189
- مستحبات وقوف به عرفات 191
- فصل سوم: وقوف به مشعرالحرام 195
- اشاره 195
- استفتائات وقوف به مشعرالحرام 198
- مستحبّات وقوف به مشعرالحرام 199
- فصل چهارم: واجبات منی 200
- اول رَمْی جمره عقبه 200
- اشاره 205
- دوم ذبح (قربانی) 205
- چند مسأله راجع به بدل ذبیحه 210
- مسائل متفرقه هَدْی 213
- مستحبات هَدی 221
- سوم تقصیر یا حلق 222
- توضیح 222
- استفتائات حلق و تقصیر 226
- مسائل متفرقه حلق یا تقصیر در حج 226
- فصل پنجم: واجبات بعد از اعمال منی 232
- مستحبّات حلق 232
- اشاره 232
- استفتائات اعمال بعد از منی و طواف نساء 236
- فصل ششم: بیتوته به منی 243
- توضیح 243
- استفتائات بیتوته در منی 246
- مسائل متفرقه بیتوته به منی 246
- اشاره 249
- فصل هفتم: رمی جمرات سه گانه 249
- استفتائات رَمْی جمرات ثلاث 253
- مسائل متفرقه رمی 253
- مستحبّات منی 258
- مستحبّات دیگر مکّه معظّمه 259
- طواف وداع 261
- استحباب عمره مفرده 261
- مسائل متفرقه 262
- قسمت اول 264
- استفتائات مسائل متفرقه 264
- قسمت دوم 271
- پی نوشتها 277
- 1تا70 277
- 71تا154 285
- 155تا224 295
- 225تا281 303
- 282تا382 309
- 383تا446 320
- 447تا496 328
و مستحب است هنگام خروج از کعبه، سه مرتبه «اللّهُ أکْبَرُ» بگوید، پس بگوید:
«أللّهُمّ لا تَجْهَدْ بَلاءَنَا رَبّنا وَلا تُشْمِتْ بِنا أعْداءَنا فَاِنّکَ أنْتَ الضّارّ النّافِعُ».
بعداً پایین آمده و پله ها را دست چپ قرار داده کعبه را استقبال نماید و نزد پله ها دو رکعت نماز بخواند.
استحباب عمره مفرده
[1311] م بدان که بعد از فراغ از اعمال حج، در صورتی که میسور باشد،
مستحب است عمره مفرده به جا آورده شود و در اعتبار فاصله بین این عمره و عمره سابق، خلاف است و احتیاط در این است که در فصل کمتر از یکماه بقصد رجا به جا بیاورد[484] و کیفیت این عمره در صورت حج افراد و عمره مفرده ذکر شد.
طواف وداع
[1312] م بدان که برای کسی که می خواهد از مکّه بیرون رود، مستحب است طواف وداع نماید و در هر شَوطی حجرالاسود و رکن یمانی را، در صورت امکان، استلام نماید و چون به مستجار رسد مستحباتی که قبلاً برای آن مکان ذکر شد به جا آورد و آنچه خواهد دعا نماید، بعدا حجرالأسود را استلام نموده و شکم خود را به خانه کعبه بچسباند یک دست را بر حَجَر و دست دیگر را به طرف درب گذاشته و حمد و ثنای الهی نماید و صلوات بر پیغمبر و آل او بفرستد و این دعا را بخواند:
«أللّهُمّ صَلّ عَلی مُحَمّدٍ عَبْدِکَ وَرَسُولِکَ وَنَبِیّکَ وَاَمِینِکَ وَحَبِیبِکَ وَنَجِیّکَ وَخِیَرَتِکَ مِنْ خَلْقِکَ، أللّهُمّ کَما بَلّغَ رِسالاتِکَ وَجاهَدَ فی سَبِیلِکَ وَصَدَعَ بِأَمْرِکَ وَاُوذِی فی جَنْبِکَ وَعَبَدَکَ حَتّی أتاهُ الْیَقِینُ، أللّهُمّ أقْلِبْنی مُفْلِحا مُنْجِحا مُسْتَجابا بِأفْضَلِ ما یَرْجِعُ بِهِ أحَدٌ مِنْ وَفْدِکَ مِنَ الْمَغْفِرهِ وَالْبَرَکَهِ وَالرّحْمَهِ وَالرّضْوانِ وَالْعافِیَهِ».
و مستحب است وقت بیرون آمدن از باب حناطین، که مقابل رکن شامی است، بیرون رود و از خداوند متعال توفیق مراجعت را بطلبد و وقت بیرون رفتن یک درهم خرما خریده و آن را بر فقرا تصدّق نماید.