- سپاسگزاری 1
- تذکّرات 3
- اشاره 5
- پیشگفتار 7
- کلّیات 9
- درآمد 9
- مرکز عالَم 11
- نخستین معبد 16
- تجدیدکننده بنای کعبه 21
- تجدیدبنای خانه 24
- حج 26
- قبل از سفر 32
- درآمد 35
- اجزاء: مکانها و عینیّات 35
- زمان حج 37
- میقات 39
- حَرَم 43
- مکّه مکرّمه 44
- مسجدالحرام 46
- کعبه معظّمه 47
- برخی ویژگیهای ظاهری کعبه معظّمه 48
- برخی ویژگیهای باطنی کعبه معظّمه 54
- مقام ابراهیم 65
- حجر اسماعیل 67
- صفا و مروه 69
- صحرای عرفات 70
- مشعرالحرام 72
- منی 72
- جمرات 73
- سایر امکنه 74
- درآمد 77
- مناس- ک و اع-- مال ح-- ج 77
- ویژگیهای اصلی مناسک 79
- احرام 85
- محرّمات 90
- طیّ مسیر 96
- طواف 99
- نماز طواف پشت مقام ابراهیم 104
- سعی میان «صفا» و «مروه» 105
- تقصیر 110
- احرام مجدّد 111
- وقوف در عرفات 114
- وقوف در مشعرالحرام 119
- ورود به منی 124
- رمی جمرات 125
- بیتوته در مِنی 126
- قربانی 128
- حلق (تراشیدن سر) 129
- طواف نساء 131
- دقایقی که قدرشان ناشناخته است 132
- برخی مستحبّات 135
- در خاتمه 138
- درآمد 139
- مَ- دینَهُالنَّبی 139
- جایگاه مدینه منوّره 142
- مسجدالنّبی 146
- مختصری در باب حالات انسان و حیات معنوی او 160
- پیامبر خدا صلی الله علیه وآله 169
- درآمد 169
- زیباییِ الگوی انسانها 172
- آثار یگانه: جلوههایی از زیبایی رسول خدا 9 176
- زیبایی صوری، ظاهری و مادّی حضرت ختمیمرتبت 9 178
- زیباییهای معقول در وجود حضرت محمّد 9 184
- زیباییهای الهیِ پیامبر عظیمالشأن اسلام 9 189
- دوری از زشتیها 201
- واپسین سخن 202
- سخن پایانی 207
- اشاره 216
- مراجع 216
- تصاویر 221
میگردد. در آیه 126 سوره بقره، ابراهیم به این ترتیب دعا میکند که: خدایا اینجا را شهر قرار بده (رَبّ اجْعَلْ هذا بَلَداً) و آن را امن (1) (نیز) قرار ده (آمِناً) و اهل آن را با انواع روزیها بهرهمند ساز (وَ ارْزُقْ اهْلَهُ مِنَ الثَّمَراتِ) کسانی که به خداوند و روز قیامت ایمان آوردهاند (مَنْ آمَنَ مِنْهُمْ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الاخر). در جایی دیگر، گویا ابراهیم شهر شدنِ آن مکان را به چشم دل میبیند، و ادعیهاشدر مورد مکّه به ترتیبی دیگر، بیان میشود: خدایا این شهر را امنیّت ببخش (رَبّ اجْعَلْ هذا بَلَداً آمِناً) و من و فرزندانم را از پرستش بتها، دور بدار (وَ اجْنُبْنی وَ بَنِیَّ انْ نَعْبُدَ الأصْنامَ).
(2) همچنین دعا میکند که: «دلهای مردمان را به سوی آنان متمایل گرداند (فَاجْعَلْ افْئِدَهً مِنَ النّاسِ تَهْوی الَیْهِمْ) و به انواع ثمرات آنها را روزی ده (وَ ارْزُقْهِمْ مِنَ الثَّمَراتِ). (3) با عنایت به این که آیاتی از کلام الهی (4) مکّه را «امُالْقُری» مینامد، میتوان این نتیجه را گرفت که شهرهای مسلمانان باید به گونهای، با شهر مکّه و با ویژگیهای آن (توحید و امنیّت و روزی الهی و فقدان بتپرستی) رابطه برقرار کنند، و از آن الهام بگیرند. علاوه بر آن، این ویژگیِ عامّی برای همه عالم خواهد بود که چون زمینِ کعبه اوّلین نقطهای است که ظاهر شده است، سایر سرزمینها و شهرها بعد از آن ظاهر شده و در واقع به عنوان نسل زمینِ کعبه، در خود عمل میکنند.
1- 1. توجّه کنیم که امنیّت حرم نه تنها تشریعی، که تکوینی نیز هست و نمونههای فراوانی از آن نیز در تاریخ ضبط است ر. ک: آیتالله جوادیآملی، صهبای حجّ، صص 159- 151.
2- 2. ابراهیم: 35
3- 3. ابراهیم: 37
4- 4. همچون انعام: 92 و شوری: 7