تاملی در معنای مناسک حج صفحه 55

علاوه بر ویژگیهای ظاهری، بسیاری صفات، ویژگیها و نقشهای معنوی ومعانی وکارکردهای متنوّع را نیز می‌توان‌برای کعبه فهرست کرد که برخی از مهمترین آنها به شرح زیر تنها مورد اشاره قرار می‌گیرند:

مظهر و نماد «اصل» ی معنوی: بارزترین ویژگی کعبه جایگاه نمادین آن است: کعبه را می‌توان به استناد آیه شریفه 21 سوره حجر نماد و وجه تنزّل‌یافته عرش در زمین نامید. چنان که علامه مطهّری نیز با استناد به آیات قرآن کریم، بر این نکته تأکید می‌کند که: «این جهان به منزله انعکاسی از آن جهان است. از قرآن چنین استنباط می‌شود که هر چه در این جهان است «وجود تنزّل‌یافته» موجودات جهان دیگر است. آنچه در آیه سابق‌الذّکر [انعام: 59] «مفاتح» نامیده شد در آیه دیگر [حجر: 21] «خزائن» نامیده شده است.» (1) علامه طباطبایی نیز در این مورد می‌گوید: «اموری که در این عالم و در چهاردیواریِ زمان قرار دارند قبل از این که موجود شوند، نزد خدا ثابت بود و در خزینه‌های غیب او دارای نوعی ثبوت مبهم و غیرمقدّر بوده‌اند، اگر چه ما نمی‌توانیم به کیفیّت ثبوت آنها احاطه پیدا کنیم.» (2) که: «آنچه در این جهان است، «حقیقت» و «اصل» و «کُنه» آن در جهانی دیگر است که جهان غیب است و آنچه در آن جهان است «رقیقه» اش، «ظلّ» و «سایه» اش، «مرتبه تنزّل‌یافته‌اش در این جهان است.» (3)

چرخ با این اختران، نغز و خوش و زیباستی صورت- ی در زی- ر دارد، آن- چه در بالاستی

1- 1. شهید مطهّری، جهان‌بینی توحیدی، ص 114
2- 2. علامه طباطبایی؛، تفسیر المیزان، ج 13، ص 198
3- 3. شهید مطهّری، جهان‌بینی توحیدی، صص 115- 114