تاملی در معنای مناسک حج صفحه 85

مناسک حجّ، عناصر حجّ و در رأس آنها کعبه معظّمه، مقام ابراهیم، حجرالاسود، صفا، مروه و سایر عناصر و حتّی «زمان» آن، آیات الهی هستند. علاوه بر آن، هر یک از اعمال نیز دارای مفاهیم معنوی می‌باشند. در کنار همه اینها، انجام مناسک و تماس با عناصر و به ویژه تماس با کعبه معظّمه، موضوعات و مفاهیمی را به انسان القا می‌کنند که جملگی دارای ابعادی معنوی و روحانی هستند، که بدون استفاده از نشانه‌ها، نمادها و آیات، امکان درک و فهم آنها وجود ندارد. اصولًا برای بیان روحانیّات و مجرّدات، راهی جز استفاده از مادّه و عالم حسّ، به عنوان نشانه و نماد وجود ندارد.

احرام‌

محرم شدن، یعنی در مکانی خاصّ و لحظه‌ای ویژه، به لباس و هیئت و وضعیّت و حالتی درآمدن که تا اتمام مناسک حجّ (یا لااقل تا اتمام مناسکِ مرحله‌ای خاص)، برگشت‌ناپذیر است، و با ورود در آن، همچنان که اعمالی بر انسان واجب می‌شود، انجام اعمالی نیز بر شخص محرم حرام می‌شود، و تنها در پایان مناسک است، که محرّمات از انسان برداشته می‌شوند، و او به زندگی عادی برمی‌گردد. امّا باید مراقب بود، تا این زندگی عادّی (پس از حجّ) همانند زندگی عادّیِ قبل از آن نباشد. مُحرم شدن را اجزاء و مراحلی است که عبارتند از:

پوشیدن لباس احرام: دستور است که برای محرم شدن، لباس از تن به در کن. یعنی: برهنه شوم؟! نه، لباس تشخّص و فردیّت، تفاخر و هویّت مادّیگرایانه فردی، نشانه ثروت و ملّیّت و قومیّت و قبیله را از تن به در