تاملی در معنای مناسک حج صفحه 99

روح که از مجرّدات است، یارای عبور از مادّه و طبیعت ندارد، مگر آنکه فیض روح‌القدس مدد فرماید، و البتّه با اراده‌ای که به تو داده‌اند، باید بخواهی که به روح خود اجازه پرواز و ادراک بدهی و او را از قفس تن آزاد کنی.

میان عاش-- ق و معشوق، هیچ حایل نیست تو خود حجاب خودی، حافظ از میان برخیز

طواف‌

با حضور در کنار کعبه، هنگامه مناسک آغاز می‌شود. هنگامِ اتّصال قطره به دریا. زمانِ پیوستن یک مسلمان به دریای امّت اسلام. و اوّلین گامِ مناسکِ حجّ، طواف است. طواف یعنی هفت دور به دور کعبه از راست به چپ و در جهت خلاف عقربه‌های ساعت چرخیدن. قلب و دل خود را به کعبه سپردن. طواف نمادی است از آنچه حول عرش الهی و بیت‌المعمور می‌گذرد، جلوه‌ای است از کائنات در مقیاسی قابل‌رؤیت، از کهکشانها، منظومه‌ها، زمین، از حرکت، از آرامش، از قانونمندی، عبودیّت و هماهنگی، از قُرب، از پیروی، از نظم، از قدر و اندازه، از وحدت هدف و آرمانگرایی، از غایت‌انگاری، از همراهی، از دعا و نیایش، از تمنّا و خواستن، از عزّت، از بیعت با خدا، از «انّا لِلّه» و از «انّا إِلَیه»، از هر چه حُسن و جمال و خیر و خوبی است، و خلاصه‌ای است از تاریخ بشریّت. «طواف» زیباترین جلوه قانون «وحدت در کثرت» و «کثرت در وحدت» (یکی برابرِ همه و همه برابرِ یکی) است.