- مقدمه 1
- باب اول: وجوب و اقسام حج 9
- 1- وجوب حج 9
- اشاره 9
- فصل اول: وجوب و اقسام حج 9
- بخش اول: 9
- اعاده احتیاطی حج واجب 10
- فوریت وجوب حج بر مستطیع 10
- تزاحم حج با واجب و حرام 10
- 2- تزاحم حج 10
- تزاحم نذر و حج 11
- اشاره 11
- 3- استقرار حج و حكم ثبتنام 11
- مسامحه در ثبت نام برای حج 12
- ثبت نام چند ساله و در نوبت قرار گرفتن 13
- ثبت نام و قرعه كشی 13
- افرادی كه مقیم مكه میشوند 14
- 5- حج استحبابی 14
- 4- اقسام حج 14
- اشاره 14
- اشاره 14
- كراهت ترك حج استحبابی و ترك نیت بازگشت 15
- اهدای ثواب حج استحبابی به غیر 15
- فصل دوم: شرایط وجوب حج 16
- جنون بعد از استقرار حج و وظیفه ولیّ 16
- جنون بعد از عمره تمتع 16
- اشاره 16
- 1- عقل 16
- اشاره 16
- اشاره 17
- بلوغ در میقات و قبل از مشعر 17
- 2- بلوغ- (برخی از احكام احرام كودكان) 17
- مراد از ولیّ در احرام كودك 18
- استحباب حج برای بچه ممیّز 18
- استحباب محرم نمودن طفل غیر ممیّز 18
- وظیفه ولیّ در اعمال طفل 19
- كفارات محرمات احرام طفل 19
- لزوم حفظ طفل از محرّمات احرام 19
- كفارات احرام طفلی كه بدون اذن محرم شده 20
- احرام كودك بدون اذن ولی 20
- انكشاف استطاعت 21
- 3- استطاعت 21
- انكشاف عدم استطاعت 21
- اشاره 21
- بطلان حج استحبابی و نیابی با استطاعت 22
- الف: استطاعت مالی 23
- اشاره 23
- لزوم داشتن ضروریات زندگی 24
- لزوم تحقیق از استطاعت 24
- سكونت در غیر منزل ملكی 24
- شرایط وجوب حج 25
- زیادتر بودن هزینه حج از حدّ متعارف 25
- نگهداری هزینه حج 25
- لزوم تهیه مقدمات سفر 25
- توقف حج بر پرداخت وجه به حكومتها 26
- حج با مال حرام و مشتبه 27
- حصول استطاعت با اجیر شدن 27
- كسی كه ملك دارد و پول ندارد 27
- فروش كتاب و ابزار كار برای حج 28
- احتیاج به ملك در آینده 28
- تبدیل منزل گران به ارزان، برای حج 28
- عدم حصول استطاعت با پول مورد نیاز برای منزل 28
- داشتن طلب 29
- قرض برای حج 30
- فرض تحقق استطاعت با داشتن بدهی 31
- تزاحم حج و ازدواج 32
- تهیه منزل و لوازم زندگی با وام 32
- داشتن دین شرعی 32
- استطاعت مالی در فرض دخل و خرج مشترك 33
- تزاحم حج با ازدواج نوه 33
- وجوه شرعیه و استطاعت 34
- ولیمه و استطاعت 34
- مستطیع نمودن خود با وام 35
- مسایل خاص استطاعت بانوان 36
- میزان حصول استطاعت با مهریّه 36
- استطاعت مالی زن و فرض لزوم رجوع به كفایت 36
- وعده و مهر قراردادن حج 36
- اذن شوهر 37
- فرض توقف حج زن بر زحمت شوهر 37
- زندگی در منزل استیجاری و حكم استطاعت زوجین 37
- ب: استطاعت بذلی 38
- بذل حج 38
- كفارات و پول قربانی در حج بذلی 39
- بذل نفقه حج به شخص ناتوان و مسأله استنابه 39
- بخشش مال برای حج 39
- رجوع باذل از بذل 40
- حج روحانی و خدمه كاروان 41
- افرادی كه برای ماموریت به حج میروند 41
- ارسال به حج بدون تعهد به كار 41
- افرادی كه با خرج دولت به حج میروند 41
- 2- رجوع به كفایت 42
- اشاره 42
- دستگردان برای حصول استطاعت 43
- لزوم داشتن مخارج عائله تا بازگشت 43
- وجوه شرعی و رجوع به كفایت 43
- اشتراط رجوع به كفایت ولو بعد از تقلید صحیح 43
- استطاعت بدنی، طریقی و زمانی 44
- اشاره 44
- استطاعت در میقات 44
- پیدایش مرض شدید قبل از انجام حج 45
- استنابه برای عاجز از حج با استقرار 45
- حصول مرض بعد از عمره تمتع 45
- استقرار حج و عدم امكان مسافرت با هواپیما 46
- استطاعت طریقی فرزند با نوبت پدر 47
- استجازه از ورثه برای انجام حج به نیّت خود 48
- فرق حصول استطاعت قبل و بعد از استیجار 48
- استنابه برای میت در میقات و انجام حج برای خود 49
- حصول عجز و بیماری و مسأله استنابه 50
- حج كسی كه از مدینه باید بازگردد 51
- موارد خروج از استطاعت و نیاز به پول 52
- اشاره 52
- ثبت نام برای حج 52
- نیاز به پول قبل از حج 54
- 4- چهارمین شرط وجوب حج: حریّت. 54
- عدم جواز بخشش پول حج و حصول ملكیت 54
- فصل اول: موارد استنابه 57
- 1- استنابه برای میت 57
- اشاره 57
- كفایت حج میقاتی 57
- باب دوم: موارد استنابه 57
- میزان استقرار حج بر میت 58
- فوت حجگزار بعد از احرام و سقوط حج 58
- حق ورثه با امكان فروش فیش میت به قیمت بازار 58
- 2- افراد مریض و ناتوان 59
- فصل دوم: شرایط نایب و منوبٌعنه 60
- 1- بلوغ، بنابر احتیاط واجب؛ 60
- اشاره 60
- 1- شرایط نایب 60
- 4- وثوق و اطمینان به انجام دادن او؛ 60
- 3- ایمان؛ 60
- 2- عقل؛ 60
- وظیفه نایب در تقلید 61
- 5- آشنایی نایب با احكام حج هرچند با فراگیری در حال عمل 61
- 6- مشغول نبودن ذمه نایب، به حج واجب در سال نیابت؛ 62
- عدم صحت نیابتِ افراد واجبالحج 62
- انكشاف استطاعت بعد از عمره نیابی 63
- جواز نیابت در فرض عدم استطاعت طریقی 63
- استنابه فرزند با استیجار و حصول استطاعت 64
- استنابه فرزند بدون استیجار و حصول استطاعت 64
- حصول استطاعت با اجیر شدن برای حج 64
- وصیت موجب وجوب نیابت نیست 65
- 7- معذور نبودن نایب 66
- عدم صحت نیابت افراد معذور 66
- عدم قدرت بر رمی یا رمی در روز 67
- میزان معذور بودن 67
- نیابت با عدم صحت قرائت 68
- نیابت معلولِ از ناحیه دست یا پا 68
- جواز نیابت زنها 68
- عذر طاری 69
- انجام حج افراد نیابی به جای تمتع 70
- نیابت با احتمال تبدّل حج 70
- حكم شرط استنابه در محل عذر 71
- استنابه در عمل مورد عذر 71
- نیابت افرادی كه وقوف اضطراری دارند 72
- مسأله استحقاق اجرت افراد معذور 74
- اگر نایبِ غیر معذور سهوا به وظیفه معذور عمل كند 74
- خروج از مكه بین عمره و حج و مسأله نیابت 75
- موارد صحت نیابت از طرف زنده 75
- 2- شرایط منوبٌعنه 75
- اشاره 75
- انجام حج از طرف امام عصر (عج) 76
- استنابه برای جنون در بعضی اعمال 76
- نیابت صروره 76
- عدم اشتراط مماثله و بلوغ و عقل در منوبعنه 76
- عدم جواز عدول از نیت حج بعد از احرام 77
- عدم جواز تعدّد منوبٌعنه در حج واجب 77
- لزوم انجام عمره و حج نیابی توسط یك نفر 77
- رفع عذر منوبٌعنه بعد از عمل نایب 77
- فصل سوم: احكام نیابت 79
- 1- لزوم اذن یا توكیل 79
- جهل نایب به نوع حج نیابی و نیّت اجمالی 80
- غفلت از نیت نیابت و احرام برای خود 80
- 2- نیت نیابت 80
- اشاره 80
- ترك طواف نساء توسط نایب 81
- شك در نیت نیابت 81
- قصد نایب در طواف نساء 81
- 3- رعایت بلد 82
- ثبوت ملزومات حج بر اجیر 82
- بازگشت به بلد منوبٌعنه بعد از حج 82
- كفایت حركت از بلد منوبعنه ولو با فاصله 82
- غفلت از رعایت بلد 82
- 4- فوت نایب 83
- اشاره 83
- فوت اجیر و حكم استحقاق اجرت 83
- میزان كفایت از منوبعنه در فرض فوت نایب 84
- استیجار در مدینه و تبدیل میقات 85
- میزان استحقاق اجرت نیابت 85
- 5- مباحات و مستحبات بر نایب 85
- اشاره 85
- مقدار وظیفه نایب در انجام مستحبات 86
- استحباب عمره مفرده بر نایب 86
- باب سوم: اقسام و موارد عمره 89
- عدم وجوب عمره مفرده بر افراد نائی 89
- فصل اول: اقسام و موارد عمره 89
- اشاره 89
- 1- اقسام عمره و فرقهای آن 89
- 2- تبدیل عمره 90
- فرقهای عمره تمتع با عمره مفرده 90
- تبدیل عمره مفرده به تمتع 90
- اشتراك محرّمات در عمره تمتّع و مفرده 90
- اشاره 91
- 3- موارد جواز و عدم جواز عمره 91
- عدول به تمتع از عمره مفرده با اخلال به تقصیر 91
- انجام عمره مفرده به نیت خود و دیگران 91
- انجام عمره مفرده به نیت چند نفر 91
- جواز عمره مستحبی با قرائت غلط 92
- انجام عمره مفرده قبل از تمتع 92
- جواز عمره مفرده با احتمال حیض و مرض 92
- ترك اعمال عمره مفرده و بازگشت به وطن 92
- انجام عمره مفرده بین عمره تمتع و حج 92
- رعایت قصد رجا 93
- اجازه شوهر برای عمره مفرده 93
- استحباب عمره مفرده بعد از اعمال حج 93
- فصل دوم: تكرار عمره 94
- فاصله بین عمره تمتع و عمره مفرده 94
- اشاره 94
- ترك فاصله معتبر 95
- عدم فرق بین عمره اصالتی و نیابی از جهت فاصله 95
- مقصود از فاصله یك ماه 96
- رها كردن عمره به قصد رجا در اثنا 96
- حكم احرام روز آخر ماه 96
- اخذ اجرت در عمره به قصد رجا 97
- فصل سوم: مكان احرام عمره مفرده 98
- لزوم احرام جهت گذر از میقات در مسیر مكه 98
- انجام عمره از داخل مكه 98
- عدم خصوصیت مسجد در جحفه و تنعیم 98
- 1- میقات و ادنیالحل 98
- اشاره 98
- احرام شاغلین در جده 99
- معیار ادنی الحل 99
- احرام از داخل مكه با نذر 99
- 2- حكم احرام از جده 99
- احرام برای عمره مفرده از جدّه 100
- نذر در ایران برای احرام از جده 100
- ورود به جده و احرام از تنعیم 100
- 3- حكم احرام از حدیبیّه 101
- حكم رفت و بازگشت خدمه كاروان 103
- 1- حكم خروج خدمه كاروان 103
- تكرار خروج از مكه 103
- فصل چهارم: خروج از مكه و بازگشت به آن 103
- حكم عمره تمتع با علم به خروج از مكه 104
- عدم لزوم احرام مجدد تا یك ماه بعد از حج تمتع 106
- فرق رفتن به جدّه و مدینه در لزوم احرام مجدّد 106
- ورود به مكه بدون احرام 106
- بازگشت به میقات در حال احرام و بعد از آن 107
- عبور از میقات در كمتر از یك ماه 107
- عبور از میقات در ماه جدید بعد از عمره تمتّع 108
- اعمال حج افراد و عمره بعد از آن 111
- فصل اول: كیفیت حج افراد 111
- باب چهارم: كیفیت حج افراد 111
- عدول از حج افراد به تمتّع یا عمره مفرده 112
- حكم احرام قبل از انجام عمره حج افراد 112
- مبادرت به عمره حج افراد 112
- حكم احرام برای حج افراد از حرم 113
- جواز عمره مفرده و حج افراد برای غیر واجبالحج 113
- احرام برای حج افراد بعد از عمره تمتع 113
- 1- ضیق وقت 114
- مراد از تنگی وقت 114
- احرام برای حج افراد با علم به ضیق وقت 114
- فصل دوم: موارد عدول و تبدل به حج افراد 114
- احرام برای حج افراد از مكه با ضیق وقت 115
- عدول به حج افراد بعد از احرام در ضیق وقت 115
- عدول به حج افراد با تأخیر عمدی اعمال 115
- 2- حیض و نفاس 116
- احرام برای حج افراد با حیض و فرض كشف خلاف 116
- عدول از حج مستحب به حج افراد 116
- احرام برای حج تمتع با علم به ضیق وقت 117
- عدول حائض به حج افراد 118
- انجام اعمال عمره تمتع به خیال استحاضه و انكشاف حیض 118
- لك دیدن بعد از انجام عمره و عدول به افراد 119
- عدول به حج افراد بعد از عمره و خیال استحاضه 228- 120
- عدول به حج افراد بعد از انكشاف حیض 121
- انجام عمره با جهل به حیض و حكم تبدّل 122
- رها كردن عمره تمتع استحبابی 126
- اشاره 126
- اعمال حج تمتّع 126
- لزوم انجام عمره تمتع در ماههای حج 126
- بخش دوم: عمره تمتع و حج 126
- لزوم انجام عمره تمتع و حج در یك سال 126
- اعمال حج تمتع 127
- اعمال عمره تمتع 127
- فصل اول: وجوب احرام و حكم ترك آن 130
- باب اول: وجوب احرام و حكم ترك آن 130
- وجوب احرام برای ورود به مكه 130
- ترك عمدی احرام 130
- ورود بدون احرام به مكه 131
- انكشاف بطلان احرام بعد از میقات 132
- ترك احرام با فراموشی یا جهل 132
- محرم كردن مجنون واجب نیست 133
- احرام بعد از انعقاد زایل نمیشود 133
- كسی كه محرم شود ولی به حج نرسد 133
- فصل دوم: مكان احرام عمره تمتع 134
- اشاره 134
- اشاره 134
- احرام از داخل مسجد شجره 134
- 1- مسجد شجره 134
- احرام حائض نزدیك مسجد شجره 135
- احرام جنب و حائض در حال عبور از مسجد 135
- احرام جنب با تیمم در داخل مسجد 136
- احرام در خارج مسجد و تجدید در جحفه 136
- اشاره 137
- فرض ضیق وقت برای حایض و عدول به افراد 137
- احرام با نذر 137
- حكم نذر و احرام زن بدون اجازه شوهر 137
- عدم خصوصیت مسجد در جحفه 138
- میقات حجّاجی كه ابتدا به مدینه یا جده میروند 138
- اشاره 138
- 2- مواقیت دیگر 138
- نذر نایب برای احرام 138
- احرام از جدّه و حدیبیّه و تنعیم 139
- ترك احرام و وجوب بازگشت به میقات 140
- تأخیر احرام از میقات و محاذات 140
- رابُغ 140
- 3- احكام میقات 140
- عبور از میقات بدون احرام با عذر 141
- اعتبار اطمینان در اخبار از میقات 142
- نحوه اثبات مكان میقات 142
- احرام در میقاتی دیگر 142
- حركت محرم از میقات در خلاف جهت مكه 143
- فرض عدم امكان رفتن به میقات از مكه 143
- انجام عمره تمتع از مكه و رعایت میقات 143
- رعایت میقات در انجام عمره مفرده 143
- معلوم نبودن محاذات و احرا م با نذر 144
- خروج از مكه و گذر از میقات و بازگشت به مكه 144
- 4- محاذات 144
- معلوم نبودن محاذات 144
- اشاره 144
- محاذات با دو میقات 145
- نحوه اثبات محاذات 145
- مراد از محاذات 145
- اشاره 146
- 1- پوشیدن جامه احرام 146
- جواز پوشیدن بیشتر از دو جامه 146
- اشاره 146
- فصل سوم: واجبات احرام 146
- عدم جواز اكتفا به یك جامه 147
- قصد قربت در پوشیدن احرام و كندن دوخته 147
- عدم اعتبار كیفیت خاص در پوشیدن 147
- مقدار پوشش جامه احرام 147
- لباس احرام زن 148
- لباس بدن نما 148
- شرط لباس احرام از حیث صحت نماز در آن 148
- طهارت لباس احرام 149
- اگر جامه احرام یا بدن نجس شود 149
- اضطرار به پوشیدن لباس دوخته 150
- جامه غیر منسوج 150
- جواز بیرون آوردن لباس احرام در حال احرام 151
- گره زدن لباس احرام 151
- احرام در لباس غیر احرام 151
- وصل كردن جامه احرام با سنجاق و مانند آن 152
- استفاده از پارچه ندوخته در زیر لنگ 152
- نحوه بیرون آوردن لباس دوخته در حال احرام 152
- استحباب طواف با لباس اول 152
- خمس لباس احرام 153
- 2- نیت احرام 153
- اشاره 153
- قصد ترك محرّمات 153
- نیت حجّةالاسلام در حج مستحبی 154
- نیّت حج تمتّع به جای عمره تمتع 154
- احرام به نیت عمره مفرده به جای تمتع 155
- نیّت عمره مفرده و قصد تبدیل به تمتّع 155
- عدم صحت تجدید احرام 156
- احرام برای عمره تمتّع با احتمال خروج از مكه 156
- حكم ابطال عمره و حج به وسیله ریا 157
- وجوب اخلاص در عمره و حج 157
- قصد احرام و قصد ابطال حج 157
- شك در نیّت احرام بعد از گفتن تلبیه 158
- 3- تلبیه 158
- اشاره 158
- ترجمه تلبیه 159
- وجوب صحیح گفتن تلبیه 159
- نگفتن تلبیه با فراموشی یا جهل 160
- حكم عاجز 160
- وظیفه لال در تلبیه 161
- كسی كه لكنت زبان دارد 161
- علم به غلط بودن تلبیه هنگام اعمال حج 162
- غلط گفتن تلبیه 162
- استحباب تكرار تلبیه 163
- عدم جواز تأخیر تلبیه 163
- زمان و مكان قطع تلبیه در عمره مفرده 163
- زمان قطع تلبیه در حج 163
- وقف به حركت و وصل به سكون در تلبیه 163
- اشاره 164
- فصل چهارم: مستحبات احرام 164
- تقدیم غسل احرام و اعاده آن 164
- غسل احرام 164
- مقدار زمان كفایت غسل احرام 164
- مراتب استحباب زمان احرام 165
- موارد استحباب تكرار تلبیه 166
- مكروهات احرام 166
- اشاره 168
- 1- محرّمات مشترك بین مردان و زنان 168
- 1- شكار 168
- فصل پنجم: محرّمات احرام 168
- میزان ثبوت كفّاره در محرّمات احرام 168
- حكم ملخ و كفاره آن 169
- 2- مسائل زناشویی 170
- اشاره 170
- وقوع در عمره تمتّع 171
- وقوع در احرام حج قبل از مشعر 173
- فساد حج و نحوه خروج از احرام 174
- وقوع بعد از وقوف مشعر 174
- حلّیة التذاذ الزوج بعد الخروج عن الإحرام 175
- من یجب علیه الكفّارة عند الإجبار 175
- نوع كفّاره در بقیّه موارد 176
- 3- عقد 177
- 4- استمناء 178
- خوردن غذای خوشبو و زعفران 179
- اضطرار به معطّر و لزوم گرفتن بینی 179
- محرمات احرام 179
- 5- استعمال بوی خوش 179
- گرفتن بینی از بوی بد 180
- استفاده از صابون و شامپو 180
- میوهها و سبزیهای خوش بو 180
- كفاره بوی خوش 181
- خلوق كعبه 181
- كسی كه بو احساس نمیكند 181
- 6- سرمه كشیدن 182
- 7- نگاه در آینه 183
- اشاره 183
- عینك زدن و فیلمبرداری 183
- نگاه به آینه برای غیر زینت 184
- علم به نگاه سهوی به آینه 184
- نگاه در آینه برای دیدن خود و غیر 184
- نگاه در آینه، كفّاره ندارد 184
- 8- فسوق 184
- قسم به لفظ خدا و دیگر اسمای الهی 185
- اشاره 185
- 9- جدال 185
- 10- كشتن جانوارن ساكن در بدن 186
- حنا و انگشتر كفّاره ندارد 188
- حنا 188
- 11- انگشتر به دست كردن 188
- اشاره 188
- 12- روغن مالیدن 189
- اشاره 189
- اشاره 190
- ازاله مو از محرم توسط مُحل 190
- 13- ازاله مو 190
- مالیدن روغن كفّاره ندارد 190
- اندازه مدّ 191
- كفّاره ازاله مو 191
- 14- بیرون آوردن خون از بدن 192
- كفاره ازاله مو با دست به سر و ریش كشیدن 192
- اشاره 192
- اضطرار به بیرون آوردن خون و خاراندن 193
- مسواك زدن در حال احرام 193
- تزریق آمپول و خون گرفتن از بدن 193
- 15- ناخن گرفتن 194
- 16- كشیدن دندان 194
- اخراج خون كفّاره ندارد 194
- 17- كندن گیاه و درخت حرم 195
- 19- استظلال برای مردان 197
- اشاره 197
- اختصاص حرمت به طیّ منزل 197
- 18- سلاح در بر داشتن 197
- - محرّمات مخصوص به مردان 197
- حركت از زیر سایبانهای منی 198
- استظلال در مكه 198
- استظلال در مكه بعد از احرام حج 198
- سوار شدن بر ماشین مسقف بدون توجه 199
- سایه ثابت و متحرك 199
- استظلال از مسجد تنعیم در احرام عمره مفرده 199
- احرام در مسجدالحرام و استظلال تا منزل 199
- گذشتن از زیر پل و تونل 199
- موارد استظلال 200
- حكم بین الطلوعین 200
- سایه بر شانه 200
- تابش عمودی و افقی خورشید 200
- سایه جانبی 200
- حكم استظلال در فرض احرام از راه دور با نذر 201
- استظلال در شب و هوای ابری 201
- استظلال در حال خواب 202
- استظلال با عذر 202
- 20- پوشیدن دوختنی 203
- اشاره 203
- كفاره سایه قرار دادن 203
- كفایت یك كفّاره در هر احرام برای استظلال 203
- همیان و قمقمه و فتق بند دوخته 204
- پوشیدن دمپایی دوخته و ساعت با بند دوخته 204
- استفاده از پتو 204
- كفّاره پوشیدن لباس دوخته 205
- حكم پوشیدن دستكش برای بانوان 205
- ثبوت كفاره با اضطرار به دوختنی 205
- 21- پوشیدن آنچه تمام روی پا را میگیرد 206
- تكرار كفاره 206
- اشاره 206
- پوشیدن كفش بنددار 207
- اضطرار به پوشیدن جوراب و مانند آن 207
- پوشاندن سر با دست 208
- 22- پوشیدن سر 208
- اشاره 208
- پوشاندن قسمتی از سر 208
- استفاده از ماسك بند دار برای مردان و زنان 209
- استفاده از موی مصنوعی در حال احرام 209
- چند مورد مستثنی از حرمت 210
- جواز پوشاندن رو برای مردان 210
- تر بودن سر هنگام مسح در حال احرام 210
- خشك كردن سر با حوله 210
- كفّاره پوشاندن سر 211
- پوشاندن سر هنگام خواب 211
- پوشاندن سر دیگری در حال احرام 211
- پوشاندن سهوی سر و گفتن تلبیه 211
- تكرار پوشاندن 212
- 23- پوشیدن زیور 212
- 3- محرّمات مخصوص به بانوان 212
- اشاره 212
- اشاره 213
- زیور كفّاره ندارد 213
- 24- پوشاندن رو برای زنان 213
- گذاردن دست روی صورت 214
- خشك كردن صورت 214
- گذاردن روی روی بالش 214
- حكم چانه زنان 214
- پوشش از نامحرم 215
- پوشش برای نماز 215
- كفّاره پوشاندن رو 215
- 1- مستحبات ورود به حرم 217
- فصل ششم: مستحبات و آداب 217
- 2- مستحبات ورود به مكه معظّمه 217
- اشاره 218
- غسل برای طواف 218
- دفعات استحباب غسل برای ورود به مسجدالحرام 218
- 3- مستحبات ورود به مسجدالحرام 218
- ترك طواف 224
- 1- ركنّیت طواف و حكم ترك آن 224
- باب دوم: وجوب طواف 224
- اشاره 224
- فصل اول: وجوب طواف 224
- ترك سهوی طواف 225
- نقصان طواف و مراجعت به وطن 226
- وقت فوت طواف 226
- ترك جهلی طواف 226
- انجام حج نیابی با بطلان طواف خود 227
- تذكر نسیان طواف در سعی 227
- انجام سعی قبل از طواف 227
- عدم فوریت تدارك طواف ناقص 227
- خواندن نماز مستحب در حال طواف 228
- اكل و شرب در حال طواف 228
- اشاره 228
- طواف با علم به تماس با نامحرم 228
- 2- مباحات و محذورات هنگام طواف 228
- احرام و طواف در لباس غیرمخمّس 229
- پا گذاردن روی اشیاء در حال طواف 229
- اشاره 230
- لزوم اخلاص در نیت 230
- توضیح كلّی نیت در عبادات 230
- اشاره 230
- مراتب تحقق قصد قربت 230
- 1- نیّت 230
- فصل دوم: شرایط و مقدمات طواف 230
- بطلان عمل با شركت رضای غیر 231
- حكم ریا 231
- شك در نیّت نیابت در طواف 231
- كفایت نیّت قلبی 231
- طواف بدون قصد 231
- بطلان وضو بعد از شوط چهارم 232
- 2- طهارت از حدث 232
- اشاره 232
- بطلان طواف با حدث 232
- عدم لزوم طهارت در طواف مستحبی 232
- بطلان وضو قبل از شوط چهارم 233
- حدث اكبر در اثنای طواف 233
- شك در حدث و طهارت 234
- شك در طهارت بعد از طواف 234
- شك در غسل كردن در اثنای طواف 234
- شك در وضو و غسل در اثنای طواف 234
- طواف با وضوی باطل 235
- انجام مقداری از طواف بدون وضو 236
- حدث در اثنای طواف و انجام اعمال بعدی 236
- فقد طهورین و حكم مستحاضه 237
- معذور از وضو و غسل 238
- حدث اصغر بعد از تیمم بدل از غسل 238
- فرض كفایت طواف و نماز با تیمّم 239
- تیمم به جای وضو 239
- انجام عمره بدون وضو و احرام جدید 240
- صحت حج با جهل به غسل جنابت 240
- عدم كفایت غسل حیض و جمعه از جنابت 241
- طواف با بر عهده بودن غسل مس میت 241
- ترك تیمم با موظف بودن به وضوی جبیرهای و تیمم 241
- جواز و عدم جواز بدار 242
- خواب كودك هنگام طواف 242
- مسلوس و مبطون 243
- صحت حج افراد مسلوس و مبطون 243
- وظیفه مسلوس 244
- 3- طهارت از نجاست 244
- خروج بول از غیرمجری 244
- اشاره 244
- محمول متنجس و حكم نجاست معفو در نماز 245
- تأخیر طواف برای تحصیل طهارت 246
- طواف با لباس مشكوك 246
- خون قروح و جروح 246
- حصول نجاست در اثنای طواف 246
- علم به نجاست از اول در اثنای طواف 247
- علم به نجاست بعد از طواف 247
- فراموشی نجاست 247
- علم به نجاست دراثنای طواف 248
- طواف و نماز با نجاست و انجام اعمال مترتّبه 248
- حكم طواف كودك از حیث طهارت و نجاست 249
- 4- ختنه 250
- اشاره 251
- لزوم اباحه ساتر 251
- 5- ستر عورت 251
- صحت طواف و سعی با لباس دوخته 252
- فرق حجاب در طواف با نماز 252
- پیدا بودن مو در طواف 252
- مقدار پوشش دختر بچه در هنگام طواف 253
- طواف زنان با علم به نگاه و تماس با نامحرم 253
- شروع طواف قبل از حجرالاسود 254
- اشاره 254
- فصل سوم: كیفیت طواف 254
- 1 و 2- ابتدا و ختم به حجرالاسود 254
- اشاره 254
- لزوم پرهیز از وسواس 254
- خروج شانه از محاذات 255
- اشاره 255
- كفایت عرفی به سمت خانه بودن شانه چپ 255
- 3- قرار دادن كعبه به سمت چپ 255
- سرعت و نحوه طواف 256
- تدارك طواف ناقص 256
- 4- طواف از خارج حِجر 257
- طواف از داخل حجر 257
- نگاه به چپ و راست 257
- حكم شانه كودكِ در بغل 257
- اشاره 257
- طواف از داخل حجر و علم بعد از حج 258
- طواف در مقابل حجر اسماعیل 258
- 5- محدوده طواف 260
- اشاره 260
- مراد از طواف بین مقام و بیت 260
- طواف از خلف مقام 261
- محدوده طواف در طرف حجر اسماعیل 261
- خروج از مطاف هنگام نظافت 262
- طواف در حال ازدحام 262
- شك در صحت شوط 263
- طواف بانوان عاجز 263
- رعایت مطاف با یقین به هل خوردن 263
- شك در خروج از مطاف 263
- حكم شاذروان 264
- اشاره 264
- 6- خروج از خانه 264
- حكم طواف از طبقه دوم 264
- دست گذاشتن روی حجر هنگام طواف 265
- بوسیدن كعبه و شك در حركت 265
- دست گذاردن به كعبه هنگام طواف 265
- قصد زیاده و نقیصه 266
- اشاره 266
- 7- مراعات هفت شوط 266
- اضافه نمودن یك دور بدون قصد وجوب 266
- الف- اضافه نمودن در طواف 266
- انجام چهارده شوط 267
- زیاد نمودن سهوی در طواف 267
- اضافه نمودن چند شوط رجاءً 268
- اضافه نمودن به طواف جهلًا و اتمام اعمال 268
- تردید در عدد اشواط اضافی و حكم به بطلان 269
- قران در طواف واجب و مستحب 269
- تكرار احتیاطی طواف بدون نماز 269
- ب- قران در طواف 269
- قصد قران و تحقق زیاده 270
- كم كردن سهوی طواف 271
- ج- كم كردن از طواف 271
- اشاره 271
- كم كردن از طواف و فوت موالات 271
- تذكر نقصان طواف در سعی 272
- نقصان طواف و مراجعت به وطن 273
- موالات در طواف و میزان ازاله آن 273
- شك در عدد اشواط بعد از طواف 274
- د- احكام شك در عدد و صحت طواف 274
- شك در 7 و 8 قبل از حجَر 275
- شك در 7 و 8 بعد از حجرالاسود 275
- شك در نقیصه 275
- شك در صحت بعد از طواف 275
- شك در شروع طواف از محل قطع شده 276
- علم به عدد طواف مشكوك در اثنای طواف اعادهای 276
- اعتماد به دیگری در اشواط طواف و سعی 276
- معیار كثیر الشك 277
- كثیرالشك در طواف 277
- شك در طواف مستحب 278
- حكم گمان در طواف 278
- بناگذاری بر شوط مظنون و انكشاف صحت 278
- وسوسه در طواف 278
- قطع طواف واجب 280
- 1- موارد قطع طواف و احكام آن 280
- فصل چهارم: قطع و تدارك طواف 280
- قطع طواف بدون عذر و نحوه تدارك آن 280
- قطع طواف مستحب 280
- قطع با عذر و نحوه تدارك 281
- قطع طواف برای قضا نشدن نماز 282
- قطع طواف به جهت غش 282
- نیت قطع طواف 282
- قطع طواف به خاطر بطلان وضو و غسل و عروض حیض 282
- قطع طواف برای رسیدن به جماعت 283
- قطع طواف برای استراحت 283
- از سرگیری طواف با شك در زوال موالات 285
- ذحكم كلی قطع طواف، از سرگیری آن 285
- 2- ازسرگیری طواف و تدارك آن 285
- 3- طواف بدون اختیار و تدارك شوط ناقص 286
- تدارك چند قدم 286
- مراد از طواف بدون اختیار 286
- نقصان در اثر سلب اختیار و نحوه تدارك آن 286
- كفایت تدارك طواف از محاذات 287
- اگر جای مقدار شوط فاسد معلوم نباشد 287
- 4- چند مسأله مربوط به اعاده طواف 288
- اتمام و اعاده طواف اعادهای 288
- اعاده طواف و سعی با لباس دوخته 288
- زمان تدارك طوافهای باطل 288
- ترتیب در اعاده 288
- 1- موارد استنابه 289
- فصل پنجم: نیابت و استنابه در طواف 289
- كسی كه قدرت بر طواف ندارد 289
- مورد عدم جواز نیابت در اشواط طواف 290
- نیابت در بعضی اشواط طواف و سعی 290
- طواف افراد ناتوان در طبقه دوم 291
- 2- احكام طواف نیابی 291
- قطع طواف و عذر از اتمام 291
- انجام طواف نیابی قبل از طواف خود 291
- طواف و اطافه 292
- عدم لزوم لباس احرام در نیابت در طواف و سعی 292
- زمان انجام طواف نیابی 292
- لك دیدن در غیر ایام عادت 293
- 1- حیض 293
- وظیفه بعد از تجاوز دم از عشره 293
- فصل ششم: احكام خاص بانوان در طواف 293
- عروض حیض در اثنای طواف 294
- انجام اعمال عمره با حیض 296
- زنی كه حیض نمیشود ولی لك ببیند 296
- خیال استحاضه و انكشاف حیض 297
- علم به بقای حیض در اثنای سعی 297
- وظیفه مستحاضه كثیره 298
- 2- استحاضه 298
- نیت غسل جنابت بجای حیض 298
- سن یأس 299
- مستحاضه قلیله 300
- قرص خوردن و خون دیدن 300
- خون دیدن مستحاضه در اثنای طواف 301
- طواف و نماز فریضه با یك غسل و وضو 301
- مستحاضهای كه خون او قطع نمیشود 301
- رفتن در مسجدین و دیگر احكام مستحاضه 302
- طواف از طرف معصومین علیهم السلام و سایرین 303
- فصل هفتم: طواف مستحب و نماز آن 303
- عدم استحباب كمتر از هفت شوط 303
- تحیت مسجدالحرام 303
- اشاره 303
- 1- استحباب طواف 303
- اشاره 304
- عدم لزوم طهارت در طواف مستحبی 304
- نماز طواف مستحب و ترك آن 304
- محدوده طواف مستحبی 304
- 2- شرایط طواف مستحبی 304
- 3- زمان طواف مستحبی 305
- شك در طواف مستحب 305
- نماز طواف استحبابی در حال حركت 305
- موارد مختلف طواف مستحب قبل از اعمال واجب 305
- طواف مستحبی قبل از اعمال مكه و قبل از عمره 306
- طواف وداع 307
- 4- طوافهای مستحب 307
- مقدار طواف مستحب 307
- فصل هشتم: آداب و مستحبات طواف 308
- 1- زمان نماز طواف 313
- مبادرت به نماز طواف 313
- اشاره 313
- فصل اول: زمان و مكان نماز طواف 313
- باب سوم: زمان و مكان نماز طواف 313
- فاصله بین طواف و نماز 313
- حصول حیض قبل از نماز 314
- نماز با فاصله از مقام و میزان عدم اعاده 314
- لزوم رعایت «نزد» و «خلف مقام» 314
- 2- مكان نماز طواف 314
- تزاحم نماز طواف با فریضه 314
- میزان صدق خلف 315
- مقصود از نماز نزد مقام 315
- موارد ازدحام و نماز در طرفین مقام 315
- حكم نماز با دوران بین طرفینِ بعید و پشتِ بعید 316
- مكان نماز طواف كسانی كه در طبقه بالا طواف میكنند 316
- حكم ازدحام و عدم امكان رعایت خلف 317
- فرض چند طبقه شدن خلف مقام 318
- حكم نماز طواف در حجر اسماعیل 318
- نماز در حجْر و حدوث حیض 318
- محاذات زن و مرد در نماز طواف 319
- فصل دوم: برخی از احكام نماز طواف 320
- فراموشی نماز طواف 320
- 1- احكام شك و خلل در نماز طواف 320
- عدم لزوم اعاده اعمال مترتبه با فراموشی نماز 320
- اشتراك حكم جاهل و ناسی در ترك نماز 321
- تذكر فراموشی نماز در سعی 321
- تقصیر بدون نماز و سعی 321
- قضای نماز طواف از طرف میّت 321
- حكم شك و ظن در نماز طواف 322
- نماز با وضوی باطل و انجام اعمال بعدی 322
- شروع نماز با احتمال هل خوردن 322
- لزوم یادگیری قرائت 323
- 2- احكام مربوط به قرائت نماز طواف 323
- اشاره 323
- اتحاد نماز طواف و یومیّه از جهت احكام نجاست 323
- حكم عاجز از قرائت صحیح 324
- انكشاف اشتباه در قرائت با اطمینان به صحت 324
- اقتدای نماز طواف به یومیّه 325
- صبر برای تصحیح قرائت 326
- جواز عمره مستحبی با قرائت غلط 326
- مسامحه در یادگیری قرائت 326
- حكم نیابت افراد با قرائت ناصحیح 327
- تكرار ذكر در نماز طواف 327
- نماز طواف استحبابی 328
- ترك نماز طواف مستحب 328
- 3- نماز طواف مستحب 328
- فصل سوم: مستحبات نماز طواف 329
- 1- وجوب سعی و حكم ترك آن 333
- فصل اول: وجوب، زمان، مكان و كیفیت سعی 333
- آیا سعی استحبابی وجود دارد؟ 333
- اشاره 333
- باب چهارم: وجوب سعی و حكم ترك آن 333
- ترك سعی 333
- فراموشی سعی و انجام تقصیر 333
- جواز تأخیر سعی تا شب 334
- تأخیر سعی تا روز بعد 334
- میزان تأخیر سعی 334
- اشاره 334
- 2- زمان سعی 334
- 3- مكان سعی 335
- تقدیم سعی بر طواف 335
- اشاره 335
- تأخیر سعی برای فردا 335
- سعی از طبقه دوم 336
- سعی از مسعای جدید 336
- فرض مسدود بودن طبقه پایین مسعی 336
- عدم لزوم بالا رفتن بر صفا و مروه 337
- حكم شروع از مروه 337
- اخلاص در سعی 338
- حكم موالات در سعی 338
- عدم جواز عبور حائض و نفسا از مسجدالحرام 338
- 4- كیفیت و شرایط سعی 338
- عدم كفایت استنابه در سعی برای حائض 338
- نگاه به چپ و راست و پشت سر 339
- انجام سعی با حركت به عقب 339
- حكم خود صفا و مروه از جهت نحوه حركت 339
- توجه به صفا و مروه 339
- رفتن به جانب مسعی در اثنای سعی 339
- عدم اعتبار ستر در سعی 340
- عدم لزوم طهارت و ستر عورت در سعی 340
- استراحت در صفا و مروه و اثنای سعی 340
- كفایت سعی سواره حتی بدون عذر 340
- حكم احتیاج به چرخ با نداشتن پول 340
- به عقب برگشتن كودك هنگام سعی 341
- خواب كودك هنگام سعی 341
- فصل دوم: عدد دورهای سعی 342
- 1- زیاد كردن در دورهای سعی 342
- زیاد كردن عمدی 342
- زیاد كردن سهوی 342
- اشاره 342
- زیادی جهلی در سعی 342
- تكرار جزیی از سعی به گمان وجوب هروله 343
- كسی كه رفت و برگشت را یكی حساب كرده 343
- تكرار مقداری از سعی 343
- 2- كم كردن از اشواط سعی 344
- كم كردن سهوی 344
- تدارك سعی ناقص 344
- نقصان سعی و تكرار تقصیر 344
- فراموشی بعض سعی و ارتكاب محرّمات احرام 345
- انكشاف نقصان سعی بعد از تقصیر 345
- قطع سعی بعد از شوط اول و تكرار آن 346
- 3- قطع سعی و از سرگیری آن 346
- حصول مرض در اثنای سعی و مراجعت به وطن 346
- 4- احكام شك در اشواط و صحت سعی 347
- اشاره 347
- به هم زدن سعی و شروع مجدّد 347
- شك در صحت اشواط 348
- شك در بجا آوردن اصل سعی 348
- شك در نقیصه 348
- شك بین 7 و 9 قبل از مروه 348
- صحت ادامه سعی با تردید و حصول یقین 348
- فصل سوم: مستحبات سعی 350
- عدم كفایت كندن مو و حلق در عمره تمتّع 356
- باب پنجم: كفیت و شرایط تقصیر 356
- فصل اول: كفیت و شرایط تقصیر 356
- اشاره 356
- حكم كندن مو به جای چیدن در عمره تمتّع 357
- نیّت تقصیر 357
- حكم ایمان در تقصیر برای دیگری 358
- تقصیر برای دیگری 358
- حكم تقصیر افرادی كه اعمال را مقدم میكنند 358
- آنچه با تقصیر حلال میشود 358
- ترك سهوی تقصیر 359
- ترك جهلی تقصیر 359
- تقصیر با طواف و سعی باطل 359
- فصل دوم: احكام شك و خلل در تقصیر 359
- ترك عمدی تقصیر 359
- ترك تقصیر در عمره مفرده 360
- تقصیر در اثنای سعی 360
- اتیان تقصیر فراموش شده 360
- حكم تقصیر بعد از نماز طواف 361
- شك در صحت تقصیر 361
- پیدا بودن مو هنگام تقصیر بانوان 361
- حكم كفّاره با بطلان تقصیر 362
- 2- خروج از مكه بعد از عمره تمتع 363
- 1- انجام عمره مفرده 363
- اشاره 363
- فصل سوم: احكام زمان فاصل بین تقصیر و حج 363
- خروج بدون حاجت 364
- خروج بدون احرام از مكه و گذر از میقات 365
- گونههای مختلف خروج از مكه 366
- احرام برای عمره تمتّع با احتمال خروج از مكه 366
- خروج از مكه و عدم خروج از حرم 367
- اجبار به خروج از حرم 367
- نحوه تعیین حدّ مكه و حكم غار حرا 368
- جواز خروج از مكه بعد از انجام اعمال منی 368
- خروج از مكه برای نایب 369
- حكم تراشیدن صورت بعد از عمره تمتع 369
- 3- تراشیدن سر و صورت 369
- ماشین كردن سر بین عمره تمتع و حج 369
- حصول مرض بعد از عمره تمتع 370
- 4- عجز از انجام دادن حج بعد از عمره 370
- كسی كه بعد از عمره تمتع نمیتواند حج بجا آورد 372
- اشاره 376
- اخلاص در نیت احرام حج 376
- فصل اول: احكام و شرایط احرام حج 376
- باب ششم: احكام و شرایط احرام حج 376
- استحباب احرام در روز ترویه 376
- 2- زمان و مكان احرام حج 376
- 1- كیفیت احرام حج 376
- اشاره 376
- اشاره 377
- مكان احرام حج 377
- 3- مراحل خروج از احرام حج 377
- محلات جدید مكه 377
- تحلل كسانی كه اعمال را مقدم میكنند 378
- شك در عمره تمتع بعد از احرام حج 379
- فصل دوم: احكام شك و خلل در احرام حج 379
- فراموشی احرام حج 379
- انجام اعمال مكه بدون احرام توسط معذورین 380
- اتحاد جاهل و ناسی در حكم 380
- ترك عمدی احرام حج 380
- ترك احرام حج و انجام عمره مفرده 380
- اشاره 381
- فصل سوم: مستحبات احرام حج تا وقوف به عرفات 381
- استحباب بودن شب عرفه در منی 381
- مراد از وقوف 384
- اشاره 384
- زمان وقوف 384
- فصل اول: كیفیت و زمان وقوف 384
- باب هفتم: كیفیت و زمان وقوف 384
- جواز تأخیر وقوف از ظهر 385
- حدود عرفات و مشعر 385
- صعود به جبلالرحمه 385
- وقوف اضطراری عرفات 385
- ترك وقوف 386
- فصل دوم: احكام خلل در وقوف عرفات 386
- اغما بعد از عرفات 386
- خروج عمدی قبل از غروب 387
- وقت اضطراری عرفات 388
- خروج سهوی قبل از غروب 388
- فصل سوم: مستحبات وقوف به عرفات 389
- توجه قلب به جناب اقدس الهی 389
- اشاره 389
- اهمیت یاد خدا و ذكر اسمای الهی 391
- استحباب دعای عرفه سیدالشهدا و امام زینالعابدین 392
- فصل اول: كیفیت و زمان وقوف مشعر 396
- باب هشتم: كیفیت و زمان وقوف مشعر 396
- بودن شب دهم در مشعر 396
- مقدار وقوف 396
- اشاره 396
- وقت نیت وقوف مشعر 397
- زمان وقوف و كوچ معذورین 398
- اخلاص در نیت 398
- كوچ از مشعر قبل از طلوع آفتاب 398
- زوال عذر پس از درك اضطراری و بازگشت به مشعر 399
- اوقات سه گانه وقوف مشعر 399
- میزان تشخیص معذور بودن برای مشعر 400
- خروج قبل از فجر از مشعر 400
- وقوف اضطراری مشعر 400
- رفتن شب به منی با قصد بازگشت و عدم توفیق 401
- رفتن شب عید به منی و بازگشت قبل از فجر 401
- جهل به زمان وقوف اختیاری مشعر 401
- عدم توقف در مشعر 402
- خطا در تشخیص مكان مشعر 403
- اشاره 404
- فصل دوم: اقسام درك وقوفین 404
- درك یا ترك هر دو موقف 404
- درك اختیاری مشعر با اضطراری عرفات چ 405
- درك اضطراری شب مشعر و اضطراری عرفه 405
- درك اختیاری عرفه با اضطراری شب مشعر 405
- درك اختیاری عرفات با اضطراری مشعر 405
- درك اضطراری عرفه و اضطراری یومی مشعر 406
- درك اختیاری یا اضطراری عرفه به تنهائی 406
- درك اضطراری مشعر به تنهایی 407
- درك اختیاری مشعر 407
- فصل سوم: مستحبات وقوف در مشعر الحرام 408
- اشاره 408
- استحباب جمع آوری سنگرمی از مشعر 409
- استحباب ذكر نعم و تفضلات حضرت حق 409
- باب نهم: ترتیب اعمال منی 412
- فصل اول: ترتیب اعمال منی 412
- حكم خلاف ترتیب 412
- تأخیر قربانی و حكم ترتیب 412
- اشاره 412
- 1- مكان رمی 414
- اشاره 414
- فصل دوم: مكان و زمان رمی 414
- 2- زمان رمی 415
- اشاره 415
- رمی از طبقه دوم 415
- رمی در شب 416
- رمی در شب عید برای زنها و معذورین 417
- تأخیر حلق و حلق در شب 417
- جواز رمی در روز یازدهم با تأخیر ذبح و حلق 417
- از حرم بودن 419
- سنگریزههای موجود در مشعر 419
- فصل سوم: شرایط رمی و سنگ رمی 419
- ریگ بودن 419
- 1- شرایط سنگ رمی 419
- عدم اشتراط طهارت در رامی و مرمی 420
- اباحه 420
- بكر بودن 420
- اشاره 421
- 2- واجبات رمی 421
- نیت و اخلاص 421
- عدم كمك شخص و شییء دیگر در اصابت 421
- لزوم پرتاب سنگ با دست 421
- رمی هفت سنگ 422
- پرتاب چند سنگ با هم 422
- شرایط رمی و سنگ رمی 422
- زیادتر رمی كردن 422
- تدریج در رمی 422
- تكرار با گمان به اصابت 423
- شك در عدد بعد از انصراف از عمل 424
- شك در استعمال سنگ 424
- فصل چهارم: احكام شك در رمی و سنگ رمی 424
- شك در حصی بودن 424
- شك در حرمی بودن سنگ 424
- شك در عدد رمی 424
- شك در رمی بعد از ذبح یا حلق 425
- عدم اعتبار گمان 425
- شك در صحت رمی 425
- انكشاف غلط در رمی در روز عید 425
- فصل پنجم: احكام نیابت در رمی 426
- نیابت در رمی 426
- استنابه در صبح با قدرت در عصر 426
- حصول قدرت بعد از رمی نایب 427
- استحباب رمی در حضور شخص ناتوان 427
- كیفیت قضا با انكشاف غلط در رمی روز سابق 428
- ترك عمدی رمی در روز و مسأله نیابت 428
- فصل ششم: مستحبات رمی جمرات 429
- 1- زمان ذبح 432
- اشاره 432
- باب دهم: زمان و مكان ذبح 432
- اگر ذبح در روز عید انجام نشود 432
- فصل اول: زمان و مكان ذبح 432
- حكم تاخیر عمدی و سهوی ذبح 433
- ذبح در شب 433
- اشاره 434
- 2- مكان ذبح 434
- قربانی در مسلخ جدید 434
- فصل دوم: نوع و شرایط قربانی 435
- شركت در هدی 435
- كفایت گاومیش 435
- 1- نوع قربانی 435
- اشاره 435
- معاینه با احتمال نقص 436
- خرید مجموعی گوسفند 436
- ترك ذبح 436
- 2- شرایط قربانی 437
- آنچه در هدی معتبر است 437
- اشاره 437
- فرض یافت نشدن هدی یا هدی سالم 440
- شكاف و سوراخ گوش 440
- نقص در شاخ 440
- موارد مختلف كشف خلاف یا وفاق در ذبح 441
- فصل سوم: نیابت و استنابه در ذبح 443
- عدم كفایت ذبح برای دیگری بدون توكیل 443
- واگذاری ذبح به دیگری توسط وكیل 443
- نیابت دادن به نفر دوم و ذبح نایب اول 443
- 1- اذن و توكیل 443
- شك نایب در انجام قربانی برای منوبٌعنه 443
- احتمال عدم عمل نایب به شرایط 444
- ذبح قربانی دیگران قبل از قربانی خود 444
- 2- نیت نایب و احكام شك و خلل 444
- نیّت وكیل در قربانی در حج نیابی 444
- نیت ذابح در ذبح قربانی نایب 444
- حكم نیت در هنگام ذبح نایب 444
- موارد سهو یا جهل نایب 445
- ضامن بودن نایب با اخلال به شرایط 445
- انجام ذبح و حلق و انكشاف عدم رمی نایب 445
- اگر وكیل ذبح را فراموش كند 445
- ضمان با واگذاری ذبح موكِّل به غیر واجد شرط 446
- 3- شرایط ذابح 446
- ایمان ذابح 446
- فصل چهارم: تقسیم ذبیحه 447
- فصل پنجم: عدم تمكن بر هدی و احكام صوم بدل 449
- 1- غیر متمكن و حكم آن 449
- اشاره 450
- ایام تشریق 450
- 2- شرایط روزه بدل از ذبیحه 450
- حرمت روزه در ایام تشریق 450
- فصل ششم: شرایط و محل ذبح كفّاره 451
- مكان ذبح كفّاره 451
- مصرف كفّارات 452
- حكم اكل از گوشت كفّاره 452
- شرایط گوسفند كفّاره 452
- ذبح كفّاره در محل 452
- عدم جواز صرف كفّاره در واجب النفقه خود 453
- كفایت استنابه 453
- محل ذبح گوسفند بدل بیتوته 453
- 1- مسایل متفرقه ذبح 454
- اشاره 454
- فصل هفتم: بعضی مسایل متفرقه و مستحبات ذبح 454
- ذبح با كارد استیل 454
- مقدار لازم استقبال در حال ذبح 454
- قطع سر گوسفند در حال حیات آن 454
- تهیه قربانی از غیر مخمّس 455
- نجس شدن لباس احرام در هنگام ذبح 455
- خرید ده گوسفند و پرداخت پول نه تا 455
- 2- مستحبات هدی 456
- كسانی كه سر آنها مو ندارد 459
- عدم كفایت تراشیدن ریش 459
- موارد كفایت و عدم كفایت مو 459
- نیت حلق و تقصیر 459
- عدم كفایت كندن مو 459
- فصل اول: شرایط و كیفیت حلق و تقصیر 459
- باب یازدهم: شرایط و كیفیت حلق و تقصیر 459
- تقصیر بجای حلق و مسأله كفّاره 460
- حكم معذور از حلق 460
- عدم جواز ماشین كردن قبل از حلق 461
- نحوه حلق 461
- تراشیدن سر با ماشین به جای حلق 461
- جواز اكتفا به مقدار كم در تقصیر 462
- عدم جواز جواز كوتاه كردن مو در اثنای حلق 462
- جواز حلق و تقصیر توسط دیگری 462
- عدم جواز حلق دیگری توسط محرم و جواز ناخن گرفتن 463
- كسانی كه نباید حلق كنند 464
- كفایت تقصیر برای نایب غیر صروره 464
- كسانی كه لازم است حلق كنند (صروره) 464
- فصل دوم: موارد حلق و تقصیر 464
- اشاره 464
- تقصیر به جای حلق و عدم خروج از احرام 465
- علم به خون آمدن سر در اثنای حلق 465
- خروج حاجی صبی ممیز از صروره بودن 465
- تلبید و بافتن مو 465
- خنثی 466
- اشاره 467
- موارد حلق در غیر منی و انجام اعمال مترتبه 467
- فصل سوم: مكان و زمان حلق و تقصیر 467
- 1- مكان حلق و تقصیر 467
- 2- زمان حلق و تقصیر 468
- اشاره 468
- حلق در شب 469
- حكم حلق و تقصیر در صورت تأخیر رمی 469
- تأخیر حلق با رجاء تمكن از آن 470
- ترك تقصیر و حلق 471
- فصل چهارم: احكام خلل در حلق و تقصیر 471
- عدم جواز طواف حج و سعی قبل از تقصیر 472
- انجام حلق و انكشاف عدم ذبح نایب 473
- فصل پنجم: خروج از احرام- مستحبات حلق 474
- 1- محرماتی كه با حلق و تقصیر حلال میشود 474
- جواز خروج از مكه بعد از انجام اعمال منی 474
- اشاره 474
- 2- مستحبات حلق 475
- كیفیت اعمال مكه و زمان آن 478
- فصل اول: وجوب اعمال مكه و موارد تقدیم 478
- اشاره 478
- 1- بیان اعمال و زمان انجام آن 478
- باب دوازدهم: وجوب اعمال مكه و موارد تقدیم 478
- ترتیب در اعمال مكه 479
- جواز خروج با علم به تأخیر و ثبوت كفّاره 479
- ترك رمی و بیتوته اعمال مكه 479
- اشاره 480
- 2- موارد جواز تقدیم اعمال مكه 480
- پیرمردها و پیرزنهای خائف 481
- خوف حیض 481
- تقدیم شامل استنابه نمیشود 481
- كشف خلاف 482
- افراد مریض 482
- غیر قادر بر اعمال تا آخر ماه 482
- عدم جواز تقدیم به خاطر ازدحام و مشقت 483
- جواز تقدیم اعمال برای نایب 483
- عدم لزومی بودن تقدیم اعمال مكه 483
- تقدیم اعمال بدون احرام 484
- میزان تشخیص عذر برای تقدیم اعمال 484
- لزوم تقدیم همه اعمال 484
- صِرف لزوم طواف با تخت، مجوز تقدیم نیست 484
- طواف نساء ركن نیست 485
- فصل دوم: طواف نساء 485
- 1- وجوب طواف نساء 485
- حرمت نساء قبل از طواف نساء 485
- عمره تمتع و طواف نساء 486
- نیت نایب در طواف نساء 486
- ترك سهوی طواف نساء 487
- ترك طواف حج ونساء 487
- ترك طواف حج 487
- 2- احكام خلل در طواف حج و نساء 487
- خطا در لفظ طواف نساء 487
- حكم عقد و فرزنددار شدن با ترك طواف نساء 489
- ترك طواف نساء توسط نایب 489
- شك در انجام طواف نساء بعد از مراجعت 489
- اشاره 490
- ترك طواف نساء در چند عمره مفرده 490
- 3- احكام خلل در طواف نساءِ عمره مفرده 490
- زمان قضای طواف حج و نساء با فرض بطلان آن 490
- ترك طواف نساء در عمره مفرده و احرام مجدد 491
- ترك طواف نساء عمره مفرده و احرام برای عمره تمتع 491
- 4- مستحبات اعمال مكه 492
- ترك طواف نساء و احرام برای حج افراد 492
- انجام طواف نساء عمره مفرده بدون تقصیر 492
- باب سیزدهم: زمان و مكان و كیفیت بیتوته 496
- اشاره 496
- فصل اول: زمان و مكان و كیفیت بیتوته 496
- نحوه محاسبه نیمهشب 496
- 1- زمان بیتوته در منی 496
- كفاره ترك بیتوته 497
- اخلاص در نیّت 497
- افرادی كه شب سیزدهم باید بمانند 497
- تأخیر در بیتوته یا تعجیل در خروج 498
- حكم عود به منی بعداز غروب دوازدهم 498
- درك غروب شب سیزدهم بعد از نفر 498
- ترك بدون عذر بیتوته در اول شب 499
- ثبوت كفّاره با ترك بیتوته 499
- بیتوته در غیر منی 500
- 2- مكان بیتوته 500
- حدّ منی 500
- بیتوته در نزدیك منی 500
- اشاره 500
- خطا در معرفی مكان منی 501
- جواز خروج با علم به تأخیر و ثبوت كفّاره 501
- اشاره 502
- 3- افرادی كه بیتوته بر آنها واجب نیست 502
- مكان عبادت بدل بیتوته 503
- خواب هنگام عبادت بدل بیتوته 503
- مقدار عبادت بدل از بیتوته 503
- لزوم كفّاره بر چهار دسته مزبور 504
- فصل دوم: احكام نفر از منی 505
- اتحاد حكم مردان و زنان در زمان كوچ 505
- عدم لزوم عود در روز دوازدهم 505
- زمان نفر در روز دوازدهم 505
- خروج قبل از ظهر با عذر 506
- وقوف دوازدهم واجب نیست كوچ حرام است 506
- عدم وجوب عود قبل از ظهر به منی 506
- ترتیب در رمی جمرات 510
- باب چهاردهم: وجوب، زمان و مكان رمی 510
- فصل اول: وجوب، زمان و مكان رمی 510
- ترك رمی جمرات 510
- اشاره 510
- 1- وجوب رمی و ترتیب در آن 510
- رمی روز سیزدهم 510
- اشاره 511
- زمان رمی 511
- 2- مكان و زمان رمی و حكم معذورین 511
- رمی جمره دیگر بعد از اتمام چهار 511
- رمی در شب برای معذورین 512
- فرق بین رمی روز عید و یازدهم برای زنها 512
- رمی در شب بدون عذر 512
- جواز رمی جمرات در روز یازدهم با تأخیر حلق 513
- عدد و شرایط رمی 513
- اشاره 514
- فصل دوم: استنابه و نیابت در رمی 514
- جواز تعجیل در استنابه 514
- 1- موارد استنابه 514
- عدم لزوم اذن از معذورِ مأیوس 515
- جواز استنابه با احتمال حیض و مشقت 515
- عدم جواز استنابه با امكان رمی بعدازظهر 515
- جواز استنابه با عدم یأس از خوب شدن 516
- نایب باید روز رمی كند 516
- جواز رمی نیابی قبل از رمی خود 516
- 2- زمان رمی نایب 516
- لزوم استنابه كسی كه در روز رمی میكند 516
- فصل سوم: احكام خلل و شك در رمی 517
- 1- ترك رمی و نحوه قضای آن 517
- فراموشی رمی 517
- تقدم قضا بر ادا 518
- فراموشی رمی بعضی از جمرات 518
- شك در رمیِ دیروز 519
- انكشاف خلاف ترتیب و قضای رمی 519
- انكشاف غلط در رمی 519
- زمان قضای رمی در روز 519
- نسیان جزئی از رمی و قضای آن 519
- شك در صحت رمی 519
- 2- شك در رمی 519
- شك در رمی جمره قبلی 520
- یقین به عدم رمی یك جمره 520
- از سرگیری رمی 520
- شك در عدد 520
- شك در عدد رمی جمره قبل 520
- علم اجمالی به ترك رمی یك روز 521
- علم اجمالی به نقص در یكی از جمرات 521
- علم اجمالی به عدم رمی یك روز كامل 521
- تلاوت قرآن در مكه معظمه 523
- فصل چهارم: مستحبات و آداب 523
- استحباب بودن ایام تشریق در منی 523
- 1- مستحبات منی 523
- تكبیرات مستحب در منی 523
- استحباب عبادت و نماز در مسجد خیف 523
- 2- مستحبات مكه معظمه 524
- اشاره 524
- طواف وداع 525
- فصل اول: مصدود 528
- اشاره 528
- باب پانزدهم: مصدود 528
- وظیفه مصدودِ از ورود به مكه 528
- بقای بر احرام بدون اعمال 528
- حكم محبوس 529
- وظیفه مصدود واردِ در مكه 529
- تقاضای پول برای اجازه عبور 529
- خوف عدم وصول 530
- میزان تحقق مصدودیت 530
- فرض تعدّد راه 530
- جواز خروج از احرام با امید رفع عذر 531
- وظیفه مصدود بعد از خروج از احرام 531
- حكم مصدود در حج تبرّعی 532
- ترك وظیفه صدّ 532
- فصل دوم: محصور 533
- حصر در احرام عمره 533
- حصر در احرام حج 534
- محصور و مسأله حلیّت نساء 535
- تخلّف ذابح 536
- مُحرم نمودن مصدوم در مسجد شجره 536
- صدق حصر بر صدمات تصادف 536
- محرمی كه سكته كرده 536
- میزان تحقق حصر 537
- حصول بهبودی بعد از فرستادن هدی یا پول 537
- زمان مواعده ذبح 538
- حصول مانع غیر از مرض 538
- باب شانزدهم: برخی از احكام نماز و روزه 541
- اشاره 541
- فصل اول: برخی از احكام نماز و روزه 541
- حكم عدم اتصال صفوف 541
- نماز استدارهای 541
- 1- احكام نماز جماعت 541
- خواندن عشا بلافاصله بعد از مغرب 542
- نماز در پشت بام مسجدالنبی 542
- لزوم اعاده با عدم احراز شرایط لازم 542
- شبهای مهتابی و جماعت 542
- نماز جماعت در هتل 543
- حكم جماعتی كه در آن آیه سجدهدار میخوانند 543
- سجده بر سنگهای حرمین 544
- 2- احكام سجده 544
- سجده روی فرش 545
- سجده بر پشت دست 546
- لباس پنبه و كتان 546
- نماز عاجز از سجده متعارف 547
- سجده بر حصیر 547
- قصد عشره در مكه و كشف خلاف 548
- 3- محدوده تخییر بین قصر و اتمام 548
- حكم نوافل در اماكن تخییر 548
- 4- قصد عشره 548
- اشاره 548
- قصد عشره و رفتن به عرفات 549
- نماز در عرفات و مشعر و منی 550
- نماز در هواپیما 551
- روزه ماه رمضان و حكم اول ماه 552
- روزه در مدینه 552
- 4- احكام روزه و اعتكاف 552
- اعتكاف در مسجدالحرام 553
- 1- نداشتن سال خمسی 554
- اشاره 554
- فصل دوم: احكام خمس مربوط به عمره 554
- احرام و طواف در لباس غیرمخمّس 555
- حسابرسی مال و صحت اعمال 555
- اگر دهنده پول اهل خمس نباشد 556
- خرید لباس احرام از پول مشكوك الخمس 556
- طواف با پول خمس نداره 556
- تهیه قربانی از غیر مخمّس 557
- 2- سپردههای حج و عمره و خمس آن 557
- فصل سوم: احكام تقلید 559
- عمل بدون تقلید 559
- رجوع قهری احتیاط واجب بدون نیت رجوع 559
- بقاء بر تقلید میّت 560
- وظیفه نایب در تقلید 561
- كراهت برداشتن لقطه حرم 563
- لقطه بیشتر از درهم 563
- لقطه كمتر از درهم 563
- فصل چهارم: لقطه 563
- حكم پول پیدا شده 564
- عدم جواز برداشتن قرآن از مسجدین 566
- عدم جواز عبور حائض و نفساء از مسجدین 566
- چند قاعده و مسأله 566
- شك در عمل سابق 566
- تیمم جنب برای خروج از مسجد 566
- فصل پنجم: احكام مسجد الحرام و مسجد النبی 566
- وسواس و احتیاط 567
- اعتبار عسر و حرج شخصی 567
- مس القاب معصومین بدون وضو 567
- استلام حجرالاسود برای بانوان 568
- كنسرو گوشت و ماهی خارجی 568
- یادگیری احكام عمره و حج 568
- جواز و عدم جواز ممانعت از اعزام مجدد 568
- جواب سؤال 568
مقدمه
مناسك حج، مناسك بندگی و زندگی است، از یك سو چگونه زیستن را به انسان میآموزد و از دیگر سو، چگونه با خدا زیستن را.
حاجیان در سفر الهی و معنوی حج میكوشند خود را به خدا نزدیك كنند، حجابها و موانع قرب به حق را از سر راه بردارند. رنگ خدایی به خود بگیرند و جز رضای او چیزی طلب نكنند.
آنان در این تمرین زیبای عبودیت، ضمن اینكه لذّتها را بر خویشتن حرام كرده، تمرین میكنند كه با همنوعان خویش، زندگی مسالمت آمیز داشته باشند و حتی متعرض امنیت حیوانات و گیاهان نیز نشوند.
نتیجه این اعمال روح بخش، كسب نورانیت، و رهایی از تیرگی گناه و این كه حجگزار در بازگشت، به سوی آلودگیها گرایش پیدا نكند و صفا و نورانیّت خود را حفظ نماید.
عن الصادق علیه السلام:
الحاجّ لا یزال علیه نُورُ الْحَجَ ما لم یُلمَّ بِذَنْب.
شرط نخست دستیابی به این هدف بزرگ، انجام صحیح مناسك حج است، و حجگزار وظیفه دارد كه بر اساس فتاوای مرجع تقلید خود، با این مناسك آشنا شود و عمل خویش را بر آن، منطبق سازد، سپس در گام دوّم، به اسرار و معارفِ هر یك از آنها پی ببرد.
در این راستا روحانیون محترم كاروان كه وظیفه خطیرِ ارشاد زائران به مسائل شرعی را بر دوش دارند، نیازمند مناسكی جامع هستند كه بر اساس آن بتوانند با سهولت فتاوای مراجع معظم تقلید-
______________________________
(1). اصول كافی، ج 4، ص 255