مناسک حج : مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی امام خمینی (ره) و مراجع معظم تقلید صفحه 18

استحباب حج برای بچه ممیّز

22- انجام حج برای كودك ممیّز، مستحب و صحیح است اگر چه ولیِّ او اذن ندهد، ولی بعد از بلوغ و حصول استطاعت، باید حج بجا آورد و حج زمان كودكی، كافی نیست.

استحباب محرم نمودن طفل غیر ممیّز

23- محرم نمودن كودك غیر ممیز، توسط ولیِّ او مستحب است؛ به‌این گونه كه به او لباس احرام بپوشاند؛ و نیت كند كه «این طفل را محرم می‌كنم برای حج»، یا «این طفل را مُعْتَمِرْ می‌كنم به عمره تمتع»؛ و اگر ممكن باشد، تلبیه را به او تلقین كند، و گرنه خودش به جای او بگوید؛ و باید وظایف و اعمال را مطابق وظیفه انجام دهد، وگرنه در بعض صور، طفل در احرام باقی می‌ماند و تا تدارك نكند، نمی‌تواند ازدواج نماید.

مراد از ولیّ در احرام كودك‌

24- ولیّ در این مورد، بعید نیست كه كفیلِ بچه و نگهدار او باشد، اگرچه ولیِّ شرعی او نباشد.

______________________________
(1). آیة اللَّه بهجت: احوط در صورت استلزام تصرف در مال، اذنِ ولیّ است در صحّت آن. (كتاب حج ص 4).

آیة اللَّه سیستانی: بعید نیست كه در صحّت آن اذن ولی معتبر باشد. (مناسك، مسأله 6).

آیات عظام: صافی، گلپایگانی و مكارم: ولی اگر تصرف در مال خود می‌كند، باید به اذن ولیّ باشد.

(2). آیة اللَّه بهجت: و مجنون.

آیة اللَّه تبریزی: و نیز طفل ممیز.

(3). آیة اللَّه سیستانی: تنها در صورتی بر احرام باقی می‌ماند كه اعمال عمره مفرده را درست انجام ندهند ولی در حج اگر خلل به اركان آن بزند با گذشت وقت حج، احرام آن فاسد می‌شود، بلی اگر فقط طواف نساء را به طور صحیح به‌جا نیاورند استمتاع از زن بر او حرام است، مگر با اتیان طواف نساء، ولی ازدواج صحیح است.
(4). آیة اللَّه نوری: در غیر ولیّ شرعی، محل اشكال است.

آیةاللَّه بهجت: ولیّ در این مقام عبارت است از ولیّ در مال؛ مثل اب وجدّ ابی و وصیّ ایشان و حاكم و امین حاكم. و ولایت مادر دراحرام طفل وسایر اعمال حج خالی از وجه نیست. (رساله ذخیرةالعباد، ص 5).

آیة اللَّه خویی: در صورتی كه مستلزم تصرف در اموال طفل نباشد والا اذن ولی شرعی لازم است. (معتمد، ج 1، ص 36)

آیة اللَّه سیستانی: ولیّ طفل در این امر كسی است كه حق حضانت و سرپرستی او را دارد، چه پدر و مادر او باشند و چه غیر آنها. (مناسك، مسأله 11).

آیة اللَّه صافی، آیة اللَّه گلپایگانی: قدر متیقن از ولیّ در این امر نسبت به بچه غیر ممیّز، ولیّ شرعی است؛ مانند پدر و جد و یا وصیّ یكی از آن دو، و همچنین حاكم و امین از طرف حاكم و یا وكیل یكی از آنها، و امّا غیر ولیّ شرعی مانند عمو و دایی و برادر، محل اشكال است، اگرچه كفیل و نگهدار بچه باشد، لكن مادر در این مورد ملحق به ولیّ شرعی است زیرا نسبت به او دلیل خاصی داریم، و امّا در بچه ممیّز در مواردی كه اجازه ولیّ لازم است اجازه غیر ولیّ شرعی كفایت نمی‌كند. (مناسك عربی، ص 13، مسأله 11).

آیة اللَّه فاضل: مقصود از ولیّ، همان ولیّ شرعی است، ولی مادر در این مورد ملحق به ولیّ شرعی است.

آیة اللَّه مكارم: ولی به اذن ولیّ شرعی انجام می‌دهد.