مناسک حج : مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی امام خمینی (ره) و مراجع معظم تقلید صفحه 191

حرام شده و باید كفّاره بدهد، ولی چنانچه بدون اختیار او باشد، كفّاره ندارد حتی بر مُحلّ مزبور.

كفّاره ازاله مو

424- كفاره سر تراشیدن، اگر ضروری باشد، دوازده «مُدّ» طعام است كه باید به شش مسكین بدهد، یا سه روز روزه بگیرد، یا یك گوسفند قربانی كند.

اندازه مدّ

«مُد»، تقریباً یك چارك (ده سیر) است.

425- اگر تراشیدن از روی ضرورت نباشد، بنابر احتیاط واجب باید یك گوسفند كفّاره بدهد؛ بلكه تعیّن گوسفند در این صورت، بعید نیست.

426- اگر محرم از زیر هر دو بغل خود، ازاله مو كند، باید یك گوسفند ذبح كند؛ بلكه اگر از زیر یك بغل هم ازاله مو كند، احتیاط آن است كه یك گوسفند كفّاره بدهد.

______________________________
(1). آیة اللَّه بهجت: اگر محرم با ضرورت و بدون ضرورت سر خود را بتراشد كفّاره‌اش یك گوسفند یا سه روزروزه یا اطعام ده مسكین است كه به هریك یك مد داده شود بلكه بنابر احتیاط به هر كدام به مقداری كه سیر شوند اگرچه بیش از یك مد باشد طعام داده شود. احتیاط در رعایت اكثر از مدّ و اشباع است. (مناسك، مسأله 260 و مناسك شیخ، ص 24).

آیة اللَّه فاضل: یكی از سه چیز به نحو تخییر است.

آیة اللَّه گلپایگانی: كفاره ازاله مو از بدنِ خود، چه در حال ضرورت و چه در غیر ضرورت ثابت است الّا در ازاله مو از بدنِ دیگری كه در حال ضرورت كفّاره ندارد.

(2). آیة اللَّه گلپایگانی: صدقه دادن ده مدّ به ده مسكین كفایت می‌كند اگرچه دوازده مد به شش مسكین بهتر است. (مناسك فارسی، ص 42، مسأله 63).
(3). آیة اللَّه بهجت: رعایت این احتیاط لازم نیست (مناسك شیخ ص 24).

آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی، مكارم و نوری: كفّاره آن یك گوسفند است.

آیة اللَّه خامنه‌ای: اگر سر را عالماً عامداً بتراشد كفّاره آن یك گوسفند است.

(4). آیة اللَّه نوری: اگر از زیر هر دو بغل ازاله مو كند احتیاط آن است برای هر یك از بغل‌ها یك گوسفندكفّاره بدهد.
(5). آیة اللَّه مكارم: این حكم واجب است.
(6). آیة اللَّه بهجت: اگر موی زیر هر دو بغل خود را بكند كفّاره‌اش یك گوسفند است بنابر اقوی و در كندن موی یك طرف، سه مسكین را طعام بدهد. (مناسك، مسأله 260).

آیة اللَّه سیستانی: اگر موی زیر بغل را بكند حكم همین است و همچنین بنابر احتیاط واجب اگر به وسیله دیگری، غیر از كندن، موی آن را ازاله نماید و اگر موی ریش یا غیر آن را بكند كفاره آن یك مشت طعام است و اگر مُحرِم سر دیگری را تراشید چه محرم باشد چه غیر محرم كفّاره ندارد.

آیة اللَّه فاضل: سه فقیر را اطعام كند.

آیة اللَّه گلپایگانی: كفاره ازاله مو از زیر بغل، یك گوسفند است. (مناسك عربی، ص 97- مناسك فارسی، مسأله 397).