مناسک حج : مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی امام خمینی (ره) و مراجع معظم تقلید صفحه 226

ترك جهلی طواف‌

555- اگر طواف را- چه طواف عمره یا زیارت- با جهل به حكم ترك كند و به محلِّ خود بازگردد، باید حج را اعاده و یك شتر قربانی كند.

وقت فوت طواف‌

556- وقت فوت طواف، زمانی است كه اگر بخواهد آن را با بقیه اعمال عمره به‌جاآورد، نتواند وقوف عرفات را درك كند.

نقصان طواف و مراجعت به وطن‌

557- اگر كسی طواف او ناقص بوده ولی تا بعد از مراجعت به وطن، متذكر نقصان نشود، احتیاط آن است كه برای تدارك بازگردد؛ واگر نتوانست یا مشكل باشد، نایب بگیرد.

______________________________
(1). آیة الله فاضل: كفاره در طواف عمره بنابراحتیاط است.
(2). آیة الله بهجت: وجوب ذبح یك شتر مطلقا حتی در حال علم و عمد موافق احتیاط است كه در مسأله 532 هم گذشت (مناسك شیخ، ص 35).

آیة الله تبریزی: كفاره دادن یك شتر در ترك طواف حج از روی جهل به مسأله است، و اما در طواف عمره تمتع چنانچه از روی جهل به مسأله ترك شد، هر چند باید حج در سال آینده اعاده كرد ولی كفاره ندارد.

آیة الله خویی: اگر كسی طواف عمره تمتع را از روی علم یا از روی جهل ترك كند به نحوی كه قبل از وقوف عرفات نتواند آن را تدارك نماید عمره و حتی احرام عمره اش باطل می‌شود و باید در سال دیگر حج را اعاده نماید و كفاره مذكوره اختصاص دارد به موردی كه طواف حج را از روی جهل ترك كرده باشد

آیة الله سیستانی: كفاره در مورد طواف مبنی بر احتیاط واجب است

آیة الله صافی، آیة الله گلپایگانی: چون احتمال می‌دهد در احرام باشد، احتیاطا از نزدیكی با زن قبل از انجام عمره مفرده دوری نماید و یك شتر قربانی كند.

آیة الله فاضل: اگر چه با زن هم نزدیك نكرده باشد

آیة الله مكارم: در ترك طواف عمره، قربانی احتیاط مستحب است و در طواف حج، احتیاط واجب است.

(3). آیة الله بهجت: میزان در تنگی وقت … بیم از دست رفتن وقوف اختیاری عرفات است (مناسك، مسألة 157).

آیات عظام تبریزی، خویی، فاضل: یعنی نتواند خود را به اندازه درك مقدار ركن از وقوف- مسمای وقوف اختیاری- به عرفات برساند

آیة الله سیستانی: آخر زمان آن وقتی است كه بتواند اعمال عمره را تا ظهر روز عرفه تمام كند.

(4). آیة الله بهجت: و اگر متذكر نشود مگر بعد از مراجعت به وطن خود، پس نایب می‌گیرد (مناسك شیخ، ص 42)

آیات عظام تبریزی، خامنه ای، خویی، صافی، فاضل، گلپایگانی: باید برگردد

آیة الله سیستانی: اگر نتواند باقیمانده را خود به جا آورد، اگر چه به این علت باشد كه پس از رجوع به وطن یادش آمده دیگری را نایب خود قرار دهد و به هر حال نماز طواف را باید خودش هر جا هست بعد از طواف نایب بخواند.

(5). آیة الله صافی، آیة الله گلپایگانی: و در این صورت نیز بنابر احتیاط واجب هدی بفرستد و احوط آن است كه شتر باشد (مناسك فارسی، مسأله 104

آیة الله مكارم: و احتیاط آن است یك گوسفند در مكه قربانی كند و اگر نتوانست در شهر خودش قربانی كند.