مناسک حج : مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی امام خمینی (ره) و مراجع معظم تقلید صفحه 261

طواف از خلف مقام‌

658- طواف از پشت مقام ابراهیم باطل است؛ و اگر طواف كننده بعضی از دورها را از پشت مقام طواف كند، باید آن دور را با اعاده همان جزء تمام كند و احوط اعاده طواف است، اگرچه ظاهراً لازم نیست، بلكه كفایت اعاده همان جزء، بعید نیست.

محدوده طواف در طرف حجر اسماعیل‌

659- در طرف حجر اسماعیل علیه السلام محل طواف تنگ می‌شود، زیرا مقدار حِجْر از آن كاسته

(1)- جهت نظر آیات عظام به مسأله قبل مراجعه شود.

(2)- آیة اللَّه صافی، آیة اللَّه گلپایگانی: در طرف حجر فاصله از دیوار حجر محاسبه می‌شود.

آیة اللَّه فاضل: ظاهر آن است كه در طرف حجر اسماعیل علیه السلام مقدار محل طواف ضیق نمی‌شود و از حجر به مقدار بیست و شش ذراع و نیم عنوان مطاف را دارد، لیكن رعایت احتیاط؛ یعنی طواف در مقدار شش ذراع و نیم نیكو است. (مناسك، مسأله 416).