مناسک حج : مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی امام خمینی (ره) و مراجع معظم تقلید صفحه 27

حصول استطاعت با اجیر شدن‌

43- اگر كسی در راه حج، برای كاری، به مبلغی كه با آن مستطیع می‌شود، اجیر شود، حج بر او واجب می‌شود هر چند قبول اجاره بر او واجب نبوده است؛ ولی بعد از قبول، مستطیع می‌شود و باید حج بجا آورد.

حج با مال حرام و مشتبه‌

44- حج با مال حرام، جایز نیست؛ ولی مال مشتبه، با فرض عدم علم به حرمت، صرف آن در حج جایز است.

كسی كه ملك دارد و پول ندارد

45- كسی كه پول ندارد ولی ملكی به اندازه هزینه حج دارد، باید- با دارا بودن دیگر شرایط- بفروشد و به حج برود؛ اگر چه به جهت كمبود مشتری، به كمتر از قیمت معمولی بفروشد؛

______________________________
(1). آیة اللَّه صافی، آیة اللَّه گلپایگانی: لكن برای كسی كه عادت و شغلش خدمت باشد سزاوار است احتیاطبه قبول ترك نشود، چون عرفاً استطاعت صدق می‌كند. (آداب و احكام حج، مسأله 64).
(2). آیة اللَّه بهجت: و همچنین اگر در اجاره برای او شرط شد تأمین زاد و راحله و نفقه عیال، قبول واجب نیست، ولی اگر قبول كرد مستطیع می‌شود به استطاعت مالیه در هر دو صورت، نه بذلیّه، پس دَیْن مانع از آن است مگر آن‌كه علی ایّ تقدیر متمكّن از ادای دین نباشد و فقط به این اجاره مشروطه، مالك گذراندن امور خود در مصاحبت اهل حج باشد كه در حكم استطاعت بذلیّه است ولی باز قبول استیجار واجب نیست (كتاب حج، ص 14).
(3). آیة اللَّه مكارم: به‌شرط آن‌كه از نظر ظاهر محكوم به حلال بودن باشد.
(4). آیة اللَّه صافی، آیة اللَّه گلپایگانی: اگر خانه وقفی و یا غیر وقفی در اختیار اوست؛ به طوری كه كسر شأن‌او نبوده و بدون سختی و حرج، از داشتن خانه دیگر بی‌نیاز است و احتمال از دست رفتن آن خانه نیست، اگر خانه ملكی‌ای دارد كه قیمت آن وافی به مخارج حج و یا تتمیم آن باشد، واجب است خانه ملكی خود را فروخته و صرف مخارج حج كند، و همچنین است نسبت به‌دیگر چیزهایی كه مورد نیازبوده، و از غیر راه ملكیّت رفع احتیاجش شده باشد. (آداب واحكام حج، مسأله 24).
(5). آیة اللَّه بهجت: اگر حرجی یا ضرری نباشد (كتاب حج، ص 8).

آیة اللَّه تبریزی: اگر بخواهد حج نماید باید آن را به مقدار زیادی كمتر از قیمت بفروشد، فروشش واجب نیست. (مناسك، مسأله 21).

آیة اللَّه خویی: اگر باعث ضرر كلّی شود فروشش واجب نیست.

آیة اللَّه سیستانی: مگر اینكه اجحاف بر او باشد. (مناسك عربی، مسأله 21).