مناسک حج : مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی امام خمینی (ره) و مراجع معظم تقلید صفحه 275

شك در صحت بعد از طواف‌

694- اگر بعد از طواف، در صحت آن شك كند، مثلًا احتمال بدهد محدث بوده، یا از داخل حجر اسماعیل علیه السلام طواف كرده، یا شانه او منحرف شده، اعتنا نكند، و طوافش صحیح است اگرچه در محلِ طواف باشد و از آنجا منصرف نشده یا مشغول كارهای دیگر نشده باشد، البته در صورتی كه هفت دور- بدون زیاده و نقیصه- احراز شده باشد.

شك در 7 و 8 بعد از حجرالاسود

695- اگر بعد از رسیدن به حجرالاسود شك كند كه هفت دور زده یا هشت دور یا زیادتر، اعتنا به شك نكند و طوافش صحیح است.

شك در 7 و 8 قبل از حجَر

696- اگر قبل از رسیدن به حجرالاسود، شك كند كه این دور، هفتم است یا هشتم، طوافش باطل است.

شك در نقیصه‌

697- اگر در آخر دور یا اثنای آن، میان شش و هفت و هرچه پای نقیصه در كار است شك كند، طواف او باطل است.

(1)- آیة اللَّه بهجت: حكم شك بعد از تمام شدن طواف در مسأله 693 آمده است.

(2)- آیة اللَّه بهجت: احوط بطلان طواف است.

آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی: ظاهر این است كه طوافش باطل است و احتیاطاً بقصد رجا تمام و اعاده طواف نماید.

آیة اللَّه صافی، آیة اللَّه گلپایگانی: لكن احوط اتیان نماز طواف و اعاده طواف و نماز است.

آیة اللَّه فاضل، آیة اللَّه مكارم: آن دور را تمام كند و طوافش صحیح است.

(3)- آیة اللَّه بهجت: بطلان طواف او و لزوم استیناف خالی از قوت نیست با آن‌كه فی‌الجمله احوط است و احوط از آن بنا بر اقلّ بگذارد و طواف را اتمام و بعد از آن اعاده نماید. (مناسك شیخ، ص 43).

آیة اللَّه سیستانی: اگر شك در نقیصه در غیر 6 و 7 باشد، طوافش باطل است. و اگر شك در پایان شوط بین 6 و 7 باشد، بنابر احتیاط واجب طواف را اعاده كند ولی اگر در این صورت بنابر 6 گذاشت و از روی جهل به مسأله طواف را تمام كرد و متوجّه مسأله نشد تا وقت اعاده گذشت طوافش صحیح است و اگر شك در زیاده و نقصان باشد؛ مثل این‌كه شك كند بین 6 و 7 و 8 و یا شك بین 6 و 8 طوافش باطل است. (مناسك، مسأله 314).

آیة اللَّه مكارم: بنابر احتیاط واجب.