مناسک حج : مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی امام خمینی (ره) و مراجع معظم تقلید صفحه 288

4- چند مسأله مربوط به اعاده طواف‌

اتمام و اعاده طواف اعاده‌ای‌

737- در مواردی كه اتمام و اعاده طواف، لازم است فرقی نمی‌كند كه طواف قطع شده، طواف اصلی باشد یا طواف اعاده‌ای.

اعاده طواف و سعی با لباس دوخته‌

738- اگر در بعد از تقصیر معلوم شود طواف و سعی باطل بوده، اعاده طواف و سعی با لباس دوخته كفایت می‌كند و اعاده تقصیر لازم نیست اگرچه احوط است.

739- در مواردی كه طواف و نماز باید اعاده شود، لازم نیست با لباس احرام باشد.

ترتیب در اعاده‌

740- در مواردی كه لازم است طواف و سعی اتمام و اعاده شود، بنا بر احتیاط، باید اعاده، بعد از اتمام طواف و خواندن نماز آن، انجام شود.

زمان تدارك طواف‌های باطل‌

741- بجا آوردن طواف فراموش شده، در غیر ماههای حج مانع ندارد.

(1)- آیة اللَّه بهجت: لازم است طواف و نماز اعاده شود و پوشیدن لباس احرام لازم نیست و احتیاطاً سعی و تقصیر را اعاده كند و در صورتی كه بطلان از جهت جهل به حكم نبوده، كفّاره ندارد. (پرسشهای جدید حج، س 74).

آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی، صافی، فاضل، گلپایگانی: اعاده تقصیر لازم است.

(2)- آیة اللَّه مكارم: این احتیاط ترك نشود اگرچه كفّاره ندارد.

(3)- آیة اللَّه خویی: اگر طواف را از روی جهل ترك كرده و یا آنها را باطل انجام داده باقی در احرام می‌باشد و لباس دوخته را باید در بیاورد. آیة اللَّه سیستانی: او بر احرام خود باقی است و باید از محرّمات احرام اجتناب كند.

آیة اللَّه صافی، آیة اللَّه گلپایگانی: در طواف عمره تمتّع و عمره مفرده احرام واجب است و در طواف حج لازم نیست. (آداب و احكام حج، م 610)

(4)- آیة اللَّه تبریزی، آیة اللَّه خویی: كافی است یك طواف یا سعی به نیّت اعم از تمام و اتمام انجام دهد.

(5)- آیة اللَّه تبریزی، آیة اللَّه خویی: اگر طواف باطل باشد با گذشت زمان تدارك، حجش باطل است.

آیة اللَّه سیستانی: اگر بطلان نیز در اثر فراموشی بعضی از شروط باشد، پس اگر طواف عمره باشد و در وقت متذكر شود باید در وقت انجام دهد و اگر بعد از آن و قبل از طواف حج باشد به احتیاط واجب قبل از طواف حج انجام دهد و اگر بعد از آن باشد هر وقت قضا كند جایز است و در صورتی كه طواف حج باشد و در ماه ذیحجه متذكر شود باید قبل از پایان ماه انجام دهد وگرنه هر وقت قضا كند كافی است.

آیة اللَّه صافی، آیة اللَّه گلپایگانی: در صورتی كه طواف را فراموش كرده باشد و بعد از گذشتن موسم متذكر شود مانعی ندارد. (مجمع المسائل، ج 1، ص 441 مسأله 9).

آیة اللَّه فاضل: اگر بطلان در اثر فراموشی بعضی از شروط یا از جهت جهل به برخی از شرایط و خصوصیات باشد پس اگر طواف عمره تمتع است و در وقت متوجّه شد باید آن را تدارك و نماز آن را اعاده كند، و چنانچه بعد از تقصیر متوجّه شود از احرام خارج شده و فقط طواف و نماز آن را تدارك كند (این حكم در عمره مفرده نیز جاری است) و اگر بعد از محرم شدن به احرام حج و قبل از طواف حج متوجّه شد احتیاط مستحب آن است كه قبل از طواف حج تدارك كند. هر چند اگر بعد از آن هم انجام دهد صحیح است، و چنانچه بعد از اعمال حج و در همان ماه ذی حجّه متذكر شد در همان ماه انجام دهد والا هر وقت كه مقدور بوده ولو با استنابه قضا كند و عمره و حج او صحیح است. بلی اگر طواف باطل انجام شده پس از متوجه شدن از بوی خوش اجتناب كند و اگر طواف نساء باطل بوده از زن اجتناب كند تا طواف را تدارك كند.