مناسک حج : مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی امام خمینی (ره) و مراجع معظم تقلید صفحه 324

اگر نماز درست نباشد، عمره و حج باطل است؛ پس بر اساس این قول، علاوه بر آن‌كه حَجّةالاسلام بر ذمّه باقی می‌ماند، ممكن است محرّمات احرام- مثل زن و چیزهای دیگر حلال نشود.

انكشاف اشتباه در قرائت با اطمینان به صحت‌

821- اگر كسی مطمئن باشد قرائت یا ذكری كه در نماز می‌گوید درست است و نماز طواف را همان‌گونه بخواند، بعد معلوم شود كه اشتباه بوده است، با فرض این‌كه احتمال غلط بودن آن را نمی‌داده، نمازش صحیح است.

حكم عاجز از قرائت صحیح‌

822- اگر كسی نتواند قرائت یا ذكرهای واجب را یاد بگیرد، باید نماز را به هر ترتیبی كه می‌تواند، خودش بجا آورد و كفایت می‌كند؛ و اگر با تلقین می‌تواند صحیح بخواند و ممكن باشد، كسی را بگمارد كه نماز را به او تلقین كند؛ و احتیاط مستحب آن است كه در مقام ابراهیم، به شخص عادلی اقتدا كند، ولی به جماعت اكتفا نكند؛ چنانكه نایب گرفتن نیز كافی نیست.

(1)- آیة اللَّه مكارم: البته دقّت‌های علمای تجوید شرط نیست همین اندازه كه عربی صحیح صدق كند كافی است.

(2)- آیة اللَّه بهجت: باطل است و باید نماز را به طور صحیح اعاده كند.

آیة اللَّه خویی: اگر جاهل قاصر باشد صحیح است. (مناسك، مسأله 336).

آیة اللَّه سیستانی: اگر در اشتباه خود معذور بوده، نمازش صحیح است و اگر معذور نبوده باید اعاده نماید.

آیة اللَّه صافی، آیة اللَّه گلپایگانی: حجّ او صحیح است ولكن نماز طواف را قضا كند و در قضای نمازِ طوافِ عمره و حج و طواف نساء رعایت ترتیب شود. (مناسك عربی، ص 113).

(3)- آیة اللَّه بهجت: و اگر ممكن شود نماز طواف را در مقام به جماعت بخواند و در صورت عدم امكان جماعت، عمل به وظیفه یومیّه كافی است (مناسك، س 105).

(4)- آیة اللَّه خامنه‌ای: مشروعیّت جماعت در نماز طواف ثابت نیست، پس به هر نحو می‌تواند خودش بخواند و احتیاطاً نایب هم بگیرد.

آیة اللَّه سیستانی: اگر نتواند قرائت خود را تصحیح كند، هر چند در اثر مسامحه و سهل‌انگاری، ولی مقدار زیادی از سوره حمد را بتواند به طور صحیح بخواند، خواندن حمد به همین صورت كافی است و اگر نتواند، به احتیاط واجب مقداری از قرآن را كه می‌تواند صحیح بخواند به آن اضافه كند و اگر نتواند، تسبیح بگوید و اگر وقت برای یادگرفتن همه حمد نباشد اگر به مقدار معتنابه یاد بگیرد كافی است و اگر نتواند، مقداری از قرآن را بخواند كه عرفاً قرآن خواندن صدق كند و اگر نتواند، تسبیح بگوید و امّا سوره از جاهلی كه نتواند یاد بگیرد ساقط است.

آیة اللَّه وحید: هر گاه در قرائت نمازگزار غلطی باشد، چناچه متمكن از تصحیح آن نباشد، بدون اشكال آنچه از قرائت غلط بلد است، برای او كافی است، و چنانچه متمكن از تصحیح آن باشد، باید قرائت خود را تصحیح نماید و می‌تواند به این اكتفا كند كه هنگام نماز، قرائت صحیح را با تلقین دیگری به جا آورد؛ و اگر هیچ كدام از این را نتواند تا زمانی كه وقت برای برای تصحیح تنگ شود، باید نماز را با همان قرائت غلط بخواند و بنا بر احتیاط واجب آن را به جماعت هم به جا آورد و نایب هم برای آن بگیرد. (مناسك فارسی معظم له صفحه 170)

آیة اللَّه صافی، آیة اللَّه گلپایگانی: اگر یاد گرفتن قرائت و احكام واجبه نماز ممكن نشود، نماز طواف را به جماعت بخواند ولی اكتفا به آن اشكال دارد و واجب است به طور فرادی نیز بخواند و اگر نایب هم بگیرد جهت نماز، بهتر و مطابق با احتیاط است. (مناسك فارسی، ص 81، مسأله 113).

آیة اللَّه مكارم: نماز جماعت و گرفتن نایب لزومی ندارد و مشروعیت جماعت در نماز طواف ثابت نیست.